Филология факультеті Теориялық және қолданбалы тіл білімі кафедрасы
жүктеу/скачать 1 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тест тапсырмалары
1.
Түркі тілдерінің барлығында дерлік бағыныңқылық сипат ..., ..., ... конструкцияларымен беріледі: а) есімше, көсемше, етістік-есім ә) зат есім, сын есім, сан есім б) етістік, есімдік, шылау 2. Түркі тілдерінің өзіне тән синтаксистік категориясы – а) етістік-есім құрылымы ә) түркі изафеті б) есімшелер 3. Изафеттің 1-типіне жататын тіркесті белгілеңіз: а) Абай өлеңі ә) малдың жемі б) ат қора 4. Изафеттің 2-типіне жататын тіркесті белгілеңіз: а) теңіз жағасы ә) әкемнің үйі б) жібек орамал 5. Изафеттің 3-типіне жататын тіркесті белгілеңіз: а) әнші әні ә)қаламның ұшы б) қол орамал 6. Э.Р.Тенишевше, жайылма жай сөйлем құрамындағы сөздердің орын тәртібінің тұрақты сипаты: а) пысықтауыш-бастауыш-толықтауыш-баяндауыш ә) бастауыш - пысықтауыш -толықтауыш-баяндауыш б) пысықтауыш- бастауыш- баяндауыш – толықтауыш 7. Татар тілі грамматикасында хабарлы сөйлем қалай аталады? а) хикәя жөмлә ә) хәбәр һөйләм б) хабарлы сөйлем 8. Өзбек тілінде болымсыз хабарлы сөйлем баяндауышы қалай жасалады? а) эмоқ-эмас арқылы ә) емес тіркесуі арқылы б) -чи көрсеткіші арқылы 9.
Тілек, мақсатты, ниетті білдіретін хабарлы сөйлем баяндауышының жасалу жолын анықтаңыз: а) –ғы, -ги, -қы, -ки жұрнақтары мен кел көмекші етістігінің тіркесуі арқылы ә) –мақ, -мек, -бы, -би жұрнақтары арқылы б) үстеулер арқылы 10. Сұраулы сөйлем жасауға ең көп қатысатын ежелгі шылау: а) –му ә) –бы б) –чи
96
11. Өзбек тілінде сұраулы сөйлем жасауға қатысатын модаль сөзді белгілеңіз: а) нахотки, шекилли ә) қай вақт б) нима учун 12. Сұраулы сөйлемдерлің түркі тілдерінің бәріне ортақ жасалу жолдары: а) лексикалық, морфологиялық, синтаксистік тәсіл ә) аналитикалық, синтетикалық тәсіл б) аралас тәсіл 13. Субъектінің іздеулі екенін білдіретін сұраулы сөйлемді белгілеңіз: а) Кімге жолықтың? ә) Кім келді? Б) Қанша кісі жұмысқа шықты? 14. Зат сапасының, сынының, санының іздеулі екенін білдіретін сұраулы сөйлемді белгілеңіз: а) Олар не үшін қалды? ә) Келген қандай кісі? б) Келгелі не істедіңіз? 15. Түрткі сұрақты білдіретін сөйлемді белгілеңіз: а) Бармағанда қайтем? Ә) Үй құрғыр азынап кетті ғой, тағы бірдеме тауып жағасың ба? Б) Осы да жөн бе? 16. Сұраулы сөйлемдер қай түркі тілінде жауап күтетін сұраулы сөйлемдер, жауап күтпейтін сұраулы сөйлемдер деп жіктеледі: а) қазақ тілінде ә) татар тілінде б) қарақалпақ тілінде 17. Боерык жөмлә, бойорок һөйләм деген терминдер қай түркі тілінің термині, қазақ тіліндегі қай терминге сай келеді? а) татар, башқұрт, болымды ә) татар, башқұрт, болымсыз б) татар, башқұрт, бұйрықты 18. Бұйрықты сөйлемді белгілеңіз: а) Ханна кербүт ә) әйдә, башла б) Ким эйнгин манна ыытта 19. Қай түркі тілінде лепті сөйлемдер сұраулы-лепті, лепті-сұраулы деп бөлінеді: а) татар тілінде ә) қазақ тілінде 20. Башқұрт тілі синтаксисін зерттеген ғалымды белгілеңіз: а) Ғ.Ғ.Сәйәтбатталов ә) М.Н.Хусейнзаде б) М.Мирзаев 21. Татар тілі синтаксисін зерттеген ғалымды белгілеңіз: а) В.Н.Хангилдин ә) С.Усманов б) И.Расулев 22. «Болымсыз шартты райлы етістік – ба/бе» моделімен құрылған лепті сөйлемді белгілеңіз: а) Аңқау басым әлгі машинасының артына міне қоярмын ба! ә) Сені бүгін жеткізіп тастамасам ба! б) Ел-жұртымызға қолымыздан келген пайдамызды тигізсек! 23. Башқұрт тілінде кушма һөйләм термині қазақ тіліндегі қай терминмен сай келеді? а) қоспа ә) құрмалас б) күрделі 24. Қай түркі тілінде көсемше тұлғалы етістіктен жасалған баяндауышы бар сөйлемдер салалас құрмаластың қатарында танылады? а) өзбек тілінде ә) қазақ тілінде б) башқұрт тілінде 25. Салалас құрмаластарды сабақтас құрмалас сөйлемдерден тұратын салалас, сабақтас құрмалас пен жай сөйлемнен тұратын салалас, жай сөйлемдерден болатын салалас деп жіктеуші ғалым мен қай түркі тіліне тән екендігін белгілеңіз: а) М.Дәулетов, қарақалпақ тілі ә) Г.А.Байрамов, азербайжан тілі б) У.Б.Алиев, қарашай-балкар тілі 26. Татар тілінде «куп тезмәле кушма жумлә» деп аталатын сөйлем қазақ тіліндегі қай сөйлем атауына сай келеді? а) көп компонентті салалас ә) көп бағыныңқылы сабақтас б) аралас құрмалас 27. Көп компонентті салалас құрмалас сөйлемдерді зерттеген Г.А.Абдурахманов қай түркі тілін зерттеуші? а) қазақ тілін ә) өзбек тілін б) қарашай-балкар тілін 28. Қарақалпақ тілі синтаксисін зерттеуші ғалымды белгілеңіз: а) М.Балақаев ә) А.Нажимов б) З.Х.Таги-Заде 29. Салалас құрмалас компоненттері жай және күрделі құрылымда келетін бір синтаксистік орталыққа ие құрмалас деп жіктеген ғалым кім, қай түркі тілі синтаксисіне тән? а) У.Б.Алиев, қарашай-балкар тіліне ә) А.Нажимов, қарақалпақ тіліне б) М.З.Зәкиев, татар тіліне 30. «Основные пути развития синтаксической структуры тюркских языков» зерттеуінің авторы: а) Н.З.Гаджиева ә)С. Аташев б) В.Н.Хангелдин 31. Э.Р.Тенишевше, жайылма жай сөйлем құрамындағы сөздердің орын тәртібінің тұрақты сипаты: а) пысықтауыш-бастауыш-толықтауыш-баяндауыш ә) бастауыш - пысықтауыш -толықтауыш-баяндауыш б) пысықтауыш- бастауыш- баяндауыш – толықтауыш 32. Татар тілі грамматикасында хабарлы сөйлем қалай аталады? а) хикәя жөмлә ә) хәбәр һөйләм б) хабарлы сөйлем 33. Өзбек тілінде болымсыз хабарлы сөйлем баяндауышы қалай жасалады? а) эмоқ-эмас арқылы ә) емес тіркесуі арқылы б) -чи көрсеткіші арқылы 34. Тілек, мақсатты, ниетті білдіретін хабарлы сөйлем баяндауышының жасалу жолын анықтаңыз: а) –ғы, -ги, -қы, -ки жұрнақтары мен кел көмекші етістігінің тіркесуі арқылы ә) –мақ, -мек, -бы, -би жұрнақтары арқылы б) үстеулер арқылы 35. Сұраулы сөйлем жасауға ең көп қатысатын ежелгі шылау: а) –му ә) –бы б) –чи 36. Өзбек тілінде сұраулы сөйлем жасауға қатысатын модаль сөзді белгілеңіз: а) нахотки, шекилли ә) қай вақт б) нима учун жүктеу/скачать 1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|