Филология ғылымдарының докторы, профессор Т. С



бет85/155
Дата05.02.2023
өлшемі1,06 Mb.
#65297
түріОқулық
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   155
Байланысты:
1240 lem 1241 debieti O 1179 uly 1179

Леонгард Франк (1882-1961) - соғысқа қарсы тұрып, экспрессионизмге жақын болған прозаиктардың бірі. Ол Швейцарияға жер аударып, онда өзінің «Адам мейірімді» атты әңгімелер топтамасын жариялаған. Онда Франк өзінің замандастары мен жерлестерін соғыс­ты тоқтатып, қаруларын адамзатты құртуды көздеп отырған саяси жүйеге қарсы бағыттауға шақырған. Ол сөзге шебер дарынды жазушы болған. Франк шынайы өмірде орын алған қарапайым оқиғаларды баяндайды. Оның «Әке» атты романындағы бас кейіпкер кафеде жұмыс істеп, көпшіліктің тарапынан көрсетілген қысымға шыдап бағады. Ол өзінің ұлын уневерситтетке оқуға жіберіп, оның нағыз адам болып шығуын армандап, тек ұлы үшін өмір сүреді. Оның ұлы соғыс алаңында қайтыс болады. Кеше ғана үндемей жүрген кафе ­қызметкері енді халықты соғысты бастаған үкіметті жоюға шақырады. Мыңдаған жетімдер мен жесірлер, барлық адамзат бейбітшілікті армандайды.
Экспрессионист-ақындар оқырмандардың жүрегіне үміт отын ұялатып, оларға әсер етуді маңызды орынға қояды.
Готфрид Бенн (1886-1956) - ұлы неміс ақындарының бірі, экспрессионизм өкілі, шір­кеу діндарының баласы. Бенн Марбургте германистиканы, Берлинде медицинаны оқып, кәсі­би психиатр, венеролог болған. Оның алғашқы өлеңдер жинағы «Мүрдехана» (1912) аталып, онда адамдардың өліктері суреттеледі. Беннің өлеңдерінде («Аңырап жатқан қатындардың палатасы», «Тән», «Доктор») адамның өлімнен кейінгі тіршілігі сипатталады.
Г. Беннің дүниетанымының қалыптасуына атақты әйел ақын, прозаик Эльза Ласкер-Шюллер (1869-1945) айтарлықтай әсер етеді. Ол соғыс жылдары дәрігер ретінде қызмет атқарып, поэтикалық сұмдықтардың шындыққа айналғанына куә болады. Г. Бенн өмірінің соңына қарай танымал болып, оның шығармалары ел арасында кеңінен таралады.
Генрих Манн (1871-1950) Любеке қаласында дүниеге келген. Манн әулеті астық сатумен айналысқан. Анасы Бразилиядан шыққан талантты музыкант болған. Генрихтің 20 жасында әкесі қайтыс болады да, оның отбасы Любекеден көшіп кетеді.
Сатириктің шығармашылық шыңы ретінде оның «Адал бағынушы» (1914) атты роман-памфлетін атауға болады. Онда Германияның шынайы саяси өмірі суреттелген. Соғыс жылдарында бұл шығарманың басылымға шығуына рұқсат берілмейді. Романның бас кейіпкері Дидерих Геслингтің кемшілігі психология­лық емес, әлеуметтік сипатта болады. Ол бала кезінен бастап билік құмар болып өседі де, әкесінің кәсіпорынын мұра етіп алғаннан кейін бүкіл қаланы өзіне бағындыруға тырысады. Неміс тіліндегі фашизмге қарсы жазылған алғашқы романы саналады.
1930 жылы Германияның өнер академиясына президент болып тағайын­далған Генрих үш жылдан кейін туған жерінен кетуге мәжбүр болады. Ол әуелі Прагадан, кейін Парижден пана іздейді. Жазушы қуғында жүріп өзінің «ІY Генрих патшаның жас кезі» (1935) және «ІY Генрих патшаның кемелденген кезі» (1968) атты тамаша туындыларын дүниеге әкеледі.
1940 жылы жазушы отбасымен бірге Марсельден Нью-Йоркқа атанады. Басынан көп қиыншылықтарды өткізіп, көп ұзамай Лос-Анджелеске де жетеді. Жазушы қуғында жүріп «Ғасыр шолуы» (1944) атты естелік кітабын жазады.
Генрих соғыс аяқталғаннан кейін Америкадан Германияның шығысына кетпекші болады. Алайда жазушы 12 наурызда өз Отанын қайта көре алмай көз жұмады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   155




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет