Философиялық ойлаудың қызметі адам, қоғам дамуының әр кезеңінде мәселені дәл құрастыруға әкеледі. Философиялық ойлау қоғамның диалогтік ұйымдастырылуын, демократияның ұйымдасқан формаларына, қоғамдағы барлық маңызды шешімдерді қарастыратын демократиялық институттар, қоғам дамуына осы институттардың дамуы, диалог формалары сияқты көрсетеді.
Эссе
“Ойлау мәдениетінің қалыптасуындағы философияның рөлі”
Қоршаған дүниені танып білуде тек сезіну жеткіліксіз, сезімдік таным арқылы
заттар мен құбылыстар тұралы үстірт, қарапайым білімдерге ғана қол жеткізе аламыз.
Заттар мен құбылыстардың ішкі құрылымы, қатынастары мен байланыстары ойлау арқылы бір-бірімен байланыстыра отырып танылады.
Ойлау адам санасы мен объективті шындық арасындағы диалектикалық бірлікті білдіреді. Ол адамның сыртқы дүниемен қарымқатынас процесінде туындап отыратын, өте күрделі және маңызды, түпкілікті процесс. Ойлау – қарама-қарсы қайшылықтарға толы процесс. Бұл ойлаудың дамуы мен іске асуының қозғаушы күші. Ойлаудың пайда болуы – белгісіз нәрселерге зер салу мен таныпбілуге деген қызығушылықтан туындайды.
Әлем шексiз, соған орай дүниенi танып бiлу де шексiз. Адамның ойы сол шексiз әлемдегi нәрселердiң сырын, құпиясын бiлуге бағытталады. Әрбiр адам ойланып-толғанғанда өзiне беймәлiм нәрселердiң сырын ашып, жаңалықты бiледi.
Ойлау дегенiмiз- әлеуметтiк жағдаймен ұштасқан, тiлiмен тығыз байланысты
психикалық үрдiс, сол арқылы болмыстың, дүниедегi нәрселердiң жалпы және жанама
бейнеленуi. Бұл бейнелену адам ойының талдау және бiрiктiру әрекеттер арқылы
танылады. Бiр сөзбен айтқанда, ойлау – сыртқы дүниедегi болмыстың жалпы жанама
жолмен бiздiң санамыздағы ең биiк сатыдағы бейнесi. Ойлау адамның өмiр тәжiрибесi мен практикалық iс-әрекеттерi нәтижесiнде пайда болып, тiкелей сезiм үрдiсiнiң шеңберiнен әлдеқайда асып түседi. . Дүниені танып білуге деген қызғушылық философияның пайда болуына түрткі
болды. Философия – даналыққа құштарлық (Пифагор). «Философия – сенің ойлауыңның жемісі болып табылады және сенің өзіңде өмір сүреді» (Т. Гоббс). Философиның пәніойлаудың жалпы заңары болып табылады. Философиялық ойлау түрі – сын және күмәндану. Сондай-ақ. философияға сұқбаттық сипат және эвристикалық мүмкіндіктер тән.