Фиолетовый и Черный Градиент Навыки Презентации Мастер-Класс Вебинар Keynote Презентация
жүктеу/скачать 11,5 Mb.
|
|
Құндылықтар, мүдделер, нормалар тұлғаның рухани негізі және оның жеке типологиялық ерекшеліктері ретінде Орындаған: Шингисова Дильназ Уахит Шынгысхан Амангельды Ерасыл Психология 1. Тұлға және оның құрылымы Психологиялық түсінік бойынша: Тұлға психологияда өзінің өмір жолын белгілей алатын, қайталанбас даралық ерекшелігін сезінетін субъект. Тұлға адам ұғымынан гөрі нақты мағынаға ие. Өйткені адам тұлғалық сипатты иелену үшін өз “менің” өзге “меннен” ажыратып, есейіп, өз бетінше дербес әрекет ету мүмкіндігін ашуы керек. Яғни, белгілі бір мәнді іспен айналысатын, азды-көпті білімі, өмірлік тәжірибесі, дүниетанымы мен сенімі бар адамды тұлға деп атайды. Қазақ ұғымында бала мұндай азаматтық атқа бозбалалық шақта ие бола бастайтынын “Он үште отау иесі” деген мақалдан көруге болады. Халықта өзінің өнегелі істерімен, имандылығымен ерекшеленген адамды ерекше қастерлеп, кісілігі бар тұлға дейді. Тұлға бойындағы адамгершіліктің көрінісі ар-ұятқа кір келтірмеуінен, намысын жоғары ұстауынан байқалады.[7] ҚАБІЛЕТТЕР ТЕМПЕРАМЕНТ МІНЕЗ ЕРІК ЭМОЦИЯЛАР МОТИВАЦИЯ 1 2 3 4 5 6 ТҰЛҒА ҚҰРЫЛЫМЫ: 7 ӘЛЕУМЕТТІК КӨЗҚАРАС Тұлғаның психологиялық құрылымы бұл біртұтас жүйелік білім, әлеуметтік маңызды қасиеттердің, позициялардың, қатынастардың, адамның өмір бойы қалыптасқан және оның мінез-құлқы мен қызметін анықтайтын іс-әрекеттерді мен іс-әрекеттердің алгоритмдерінің жиынтығы ТҰЛҒАНЫҢ ҚАЗІРГІ ТЕОРИЯЛАРЫ Тұлғаның психодинамикалық теориясы-бұл З. Фред жасаған тұлға теориясы, оған сәйкес адамның жеке басының дамуының негізгі көзі оның туа біткен биологиялық факторлары (инстинкттер, либидо) болып табылады. Тұлғаның аналитикалық теориясы-бұл жеке тұлғаның дамуының негізгі көзі оның туа біткен психологиялық факторлары деп санайтын к.Юнг жасаған тұлға теориясы.Осы теорияға сәйкес, әр адам ата-анасынан "архетиптер"деп аталатын алғашқы идеяларды мұра етеді. Адам өмірінің мәні - "архетиптерді" белгілі бір мазмұнмен толтыру. ТҰЛҒАНЫҢ ҚАЗІРГІ ТЕОРИЯЛАРЫ Тұлғаның гуманистік теориясы-бұл тұлғаның дамуының негізгі көзі оның өзін-өзі тануға деген уақытша ұмтылысы болып табылатын тұлға теориясы.Тұлғаның гуманистік теориясы екі бағытқа негізделген:" мотивациялық "(А. Маслоу) және" клиникалық " (к.Роджерс). Тұлғаның когнитивтік теориясы Дж.Келий жасаған тұлға теориясы, оған сәйкес тұлға дамуының негізгі көзі сыртқы орта және оны қоршаған қоғам болып табылады. Дж.Келияның тұлға теориясы интеллектуалдық процестердің адамның мінез-құлқына және оның тұлғасының дамуына айтарлықтай әсер ететіндігіне негізделген. Жеке тұлғаның қасиеттерінің тұрақтылығы мен өзгермелілігі Тұлғаның тұрақтылығы: бұл адамның іс-әрекеттерінің дәйектілігін сақтау және оның мінез-құлқының болжамдылығы. Жеке тұлғаның тұтастығы мен тұрақтылығын сезіну - адамның ішкі әл-ауқатының және айналаңыздағы адамдармен қалыпты қарым-қатынас орнатудың маңызды шарты Жүйке жүйесінің анатомиялық-физиологиялық қасиеттерімен байланысты тұлғаның динамикалық ерекшеліктері ең үлкен тұрақтылыққа ие: темперамент, эмоционалды тұрақтылық, экстраверсия / интроверсия Тұлғаның бейімделуі-бұл өмірдің өзгеретін жағдайларына бейімделу, қажет болған жағдайда өзін тұлға ретінде өзгерту мүмкіндігі. Жеке қасиеттер мен мінез-құлықтың өзгеруі тұлғаның дамуын көрсетеді. өзін-өзі бағалау түрлері мен қасиеттері Өзін-өзі бағалау/ бағаламау. адамның өз күштерін, іс-әрекеттері мен қасиеттерін қаншалықты дұрыс және дұрыс бағалайтынын анықтайды. Жоғары/ орташа / төмен өзін-өзі бағалау. бағалау деңгейі тікелей анықталады. Бұл шамадан тыс мән беруде немесе керісінше – өз артықшылықтары мен кемшіліктеріне елеусіздік беруде көрінеді. Тұрақты / өзгермелі өзін-өзі бағалау. Адамның өзін-өзі бағалауы оның көңіл-күйіне немесе белгілі бір жағдайда (өмір кезеңінде) сәттілікке байланысты бола ма, жоқ па анықталады. Жалпы/жеке / нақты-ситуациялық өзін-өзі бағалау. Адам өзін физикалық немесе ақыл-ой деректері бойынша, белгілі бір салада бағалай ма: бизнес, отбасы, жеке өмір. Мінездің жеке қасиеттерінің қалыптасуының физиологиялық механизмдері. Адам мінезіндегі әрбір ерекшелік белгілі жағдайларға сәйкес көрініс береді. Мұндай ерекшеліктердің өзіндік физиологиялық механизмі бар. Сондай механизмдердің бірі — динамикалық - стереотип - жүйке жүйесінің таптаурын болып қалыптасатын қызметі. Бұл - жоғары жүйке қызметіндегі шартты рефлекстердің жасалу жүйесі. И.П. Павлов қандай сигнал жүйесінің басым екендігіне қарай адам мінезінің типтерін мынадай үш түрге бөледі. 1.Ойшыл тип - бұл, негізінен, сөзбен байланысты екінші сигнал жүйесі рефлекторлық қызметінің басымдылығы. 2.Көркем тип - бірінші сигналдық шартты рефлекстің басымдылығы. 3.Орташа тип - мұнда екі сигнал жүйесінің бір де бірі басымдық көрсете алмайды. Адамдардың көпшілігі осы орташа типке жатады. жүктеу/скачать 11,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|