Физика және астрономия пәніне арналған Білім беру коды және бейіні: Мамандығы
жүктеу/скачать 1,39 Mb.
|
Умк (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Жылулық тепе-теңдік.
- Температура.
| Суық және ыстық денелер.Жылу құбылыстар жөнінндегі барлық ілімді температура ұғымы басты орын алады . Біздің бәріміз де суық және ыстық денелер арасындағы айырмашылықты өте жақсы білеміз.Температура дененің қызулық дәрежесін сипаттайды.Температураны өлшеу үшін , термомерт деп аталатын прибор жасалған.Оның құрылысында денелердің қыздырғанда немесе суытқанда көлемін өзгертетін қасиет пайдаланылған.
Жылулық тепе-теңдік. Адам денесінің температурасын өлшеу үшін мединциналық термометрді қолтықтың астына 5-7 минут ұстау керек. Осы уақыт ішінде термометрдегі сынап ысып, оның деңгейі көтеріледі.Сынап бағанасының ұзындығы бойынша температураны анықтауға болады.Дене мен термометр температуралары теңеліп, температура өзгермейтін жағдайға жетіп , олардың арасында жылулық тепе-теңдік тағайындағанша біраз уақыт қажет. Терпературасы әр түрлі кез келген денелер арасында уақыт өтуіне қарай жылулық тепе-теңдік орнайды. Суы бар стаканға бір кесек мұз тастап , оны қақпақпен тығыздап жабыңдар. Мұз ери бастайды, ал су салқындай түседі . Мұз әбден еріп біткеннен кейін су жыли бастайды, судың температурасы айналадағы ауаның температурасындай болғаннан кейін , суы бар стаканның ішінде ешқандай өзгеріс болмайды. Кез келген макроскопиялық дене немесе макроскопиялық денелер тобы сыртқы жағдайлар өзгермегенде жүйеде өздігінен жылулық тепе-теңдік күйге келеді. Жылулық тепе-теңдік деп барлық макроскопиялық параметрлер мейлінше ұзақ уақыт бойы өзгермей қалатын күйді айтады.Бұл көлем мен қысым өзгермейді , жылу алмасу болмайды,газдардың, сұйықтар мен қатты денелердің бір-біріне айналуы болмайды.Былайша айтқанда, термометрдегі сынап бағанының көлемі өзгермейді . Ол жүйенің температурасы тұрақты болып қалады деген сөз. Бірақ жылулық тепе-теңдік кезінде де дене ішінде микроскопиялық прцестер тоқтамайды. Соқтығысулар кезінде молекулардың орындары, олардың жылдамдықтары өзгереді. Температура. Жылулық тепе-теңдік күйдегі басқа физикалық шамалардың мәндері әрқилы болуы мүмкін , бірақ ол уақыттың өтуіне қарай өзгермейді . Мысалы, айталық, жүйенің түрлі бөліктерінің көлемі және олардың ішіндегі қысым , қатты тосқауыл болған жағдайда түрліше болуы мүмкін . Егер даладан ішінде сығылған ауа толтырылған допты үйге алып келсең онда біраз уақыттан кейін доптағы ауа мен үйдің температурасы теңеледі.Бірақ доптағы ауаның қысымы үйдегіден бәрібір артық болады. жүктеу/скачать 1,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|