3.9 Қорғағыш жерге қосу және жерге қосуды есептеу
Электрқозғалтқыш насостарда пайда болуы мүмкін токтың бір фазалық
тұйықталуы өте қауіпті, өйткені тұрқы пен тіректерде адамды жарақаттауға
және өрттің пайда болуына жеткілікті кернеу болады. Электр тогымен
жарақаттанудан қоғауды қорғанысты өшірумен немесе қорғағыш жерге
қосуды жүзеге асыруға болады.
Жерге қосу деп ток өткізбейтін және кернеу астында бөліктердің
жермен алдын - ала электрлік байланысуын айтады. Жерге қосуды қолдану
облыстары:
- айнымалы ток 1000 В-ке дейінгі тұйықталған бейтарабы бар
үшөткізгішті үш фазалы тораптарда;
- жерден тұйықталған бір фазалы екіөткізгішті тораптарда;
- ток көзі орамдарының бейтарап немесе орташа нүктелері кез-келген
режимдегі айнымалы және тұрақты токтың 1000В-тан үлкен тораптарда.
Жерге қосқыштың екі түрін ажыратады: жасанды және табиғи. Жасанды
жерге қосқыш ретінде диаметрі 35 -50 мм болатын болат құбырларды және
қабырға қалыңдығы 3,5 мм (пісіру үшін) кем емес және ұзындығы 2,5 - 3 мм
болатын бұрыштық болатты, қимасы 100 мм2 кемемес болатты шиналарды
қолданылады. Табиғи жерге қосу ретінде жермен байланысы бар металдық
конструкцияларды және ғимараттардың темір -бетондық конструкцияларының
арматурасын; жерде орналасқан су құбырларын және кабельдердің
қорғасынды қоршауын қолданылады.
Жерге қосуды есептеу мақсаты жерге қосудың негізгі параметрлерін
анықтау болып табылады: саны, өлшемдері және бір жерге қосуды және жерге
қосу сымдарды орналастыру.
1000/400 В болатын станция жабдығы жерге қосуға жатады. 6 кВ
жағынан кабельді сызықтар ұзындығы lк=8 км, ауа сызықтарының ұзындығы
lв=40 км.
Жерге қосқыш құрылғы өзімен 2х4 м өлшемдегі тікбұрышты көрсетеді.
62
Тік сырықтар ретінде тақтай ені 40х40 мм және ұзындығы l=2,5 м
бұрыштық болатты қолдану жорамалданады. Байланыстырушы сызық ретінде
қимасы 40х40 мм (d=0,95; b=0,04∙0,95=0,038 м) болатын болат шинасын
қолданамыз.
Таралуға қарсы кедергісі Re=5,7 Ом болатын табиғи жерге қосқышы бар.
Жерге қосу контурының орналасу деңгейі H0=0,5 м (H=l/2+
+H0=2,5/2+0,5=1,75).
1. Жерге тұйықталатын есептеу тогын Uл=6 кВ жағынан анықтаймыз:
I3 U л (35lк lв ) / 350 6 (35 8 40) / 350 5,45 [А].
2. Жерге қосу құрылғыға кернеуі 1000 В (400 және 6000 В) дейінгі және
одан үлкен болатын құрылғы тұрқысы қосылатын болғандықтан, оның кедергі
екі шарты қанағаттандыру керек:
10 Ом ≥ r3 ≤ 125/I3 және r3<4 Ом.
Бірінші шарт бойынша r3 125 / 5, 45 23 Ом, яғни ең кіші шама деп
аламыз.
3. Топырақтың есептелінетін меншікті кедергісін
рас 3изм ,
мұнда ψ3 =1,4 – құрғақ топырақ кезінде ауа райлық коэффициценті, яғни
рас 1,4∙100=140 [Ом∙м].
5. r3 4 Ом шартын ескере отырып жасанды жерлендіргіш кедергісі
анықталады:
Ru Re z3 / (Re z3 ) 5,7 4 / (5,7 4) 13, 4 [Ом].
5. Жалғыз тік жерге қосқыш кедергісі типті формула бойынша
анықталады:
Rст.од
d
ln ln
2 2, 5 0, 038 2 41, 75 2, 5
6. Байланыс
сызығының
кедергісін
типтік
формула
бойынша
анықталады:
63
ln
2 l
2 4H l
ln
46,8 [Ом].
140 2 2, 5 1 41, 75 2, 5
Rп
расч
2 lп
ln ,
bH 0
мұнда lп 2 2 2 4 12 м
-
жергеқосуконтурыныңтікбұрышыныңпери-
метрінетеңбайланыссызығыныңұзындығы.
Rп
140 2 122
ln
3, 07 [Ом].
7.
Жергеқосуконтурыжоспарындаалдын-алажергеқосқышорнатып,
тікжергеқосуларсанынжәнеолардыңарасындағыарақашықтықтыанықтаймыз ,
жәнеосыберілгендербойыншакестедентіксырықтардыжәнебайланыссыз-
ықтарынқолданукоэффициенттерінқабылдаймыз.
рықтарәрбір2 мсайынорналастырылған, яғни
n 120 / 2 60 ,
a 2м ,
a / l 2 / 2, 5 ,
ст 0, 36 ;г 0, 2 .
Берілгенжағдайдатіксы-
8.
Сырықтардыжәнесызықтардықолданукоэффициенттерінескереоты-
рыпжалғызтікжергеқосужәнебайланыссызығыныңкедергісінанықтаймыз:
Rст.од=46,8/0,36=130 [Ом],
Rп=3,07/0,2=15,35 [Ом].
9. Тіксырықтардыңтаралуынаталапетілетінкедергініанықтаймыз:
Rст= Rп Rи / (Rп Rи ) 130 15, 35 / (130 15, 35) 17 [Ом].
4>
Достарыңызбен бөлісу: |