Автоматтандыру бірінші нұсқасының құнын есептеу

4.3 Автоматтандыру бірінші нұсқасының құнын есептеу
65

=
+
(4.2),

мұндағы

– офистік құрал-жабдыққа кеткен шығын;

– бағдарламалық өнімді құруға кеткен шығын.

4.2-кесте бойынша офистік құрал-жабдыққа кеткен шығын 151 500 тг.

тең. Бағдарламалық өнімді құруға кеткен еңбекақыға есептеулер жүргіземіз.

=А*М*Е*1,21

мұндағы А – бағдарламалық өнімді құруға қатысқан адама саны;

М – бағдарлмалық өнімді құруға кеткен ай саны;
Е – бағдарламашының еңбекақысы;
1,21 – пенсиондық қор мен әлеуметтік салыққа аударым.

=А*М*Е*1,21=2*1*65 000*1,21=157 300 [тг].

Бағдарламалық өнімді құруға кеткен шығын

(4.3),

=
+

=151 000 + 157 300= 308 300 [тг].

Автоматтандыру құрал-жабдықтарға кеткен шығын 1-кестеге сәйкес

Шжаб=1 328 500 тг.

Іске қосу жұмыстарына кеткен шығынға есептеу жүргіземіз.Іске қосу

жұмыстары электронды құрал-жабдықтарды жөңдеу кезінде орнату
жұмыстарының жалғасы болып табылады.Іске қосу жұмыстары
автоматтандыру құрал-жабдықтарға кеткен шығынның 5% құрайды.

Шіқж= Шжабх 0,05=1328500х0,05=66425 [тг].

Амортизация шығындарын есептеу. Амортизация жабдықтардың

физикалық тозуының ақшалай көрінісі. Оны толық ауыстыру жүзеге
асырылады. Амортизациялық аударымдар өзіндік құнына қосылған және
салық салынбайды.

Иао=(

+ Шжаб+ Шіқж)хНао
67
(4.4),

Иао=(

+ Шжаб+ Шіқж)хНао= (308800+1328500+66 425)х0,15=255560 [тг].

Он сағаттан екі ауысымды жұмыс негізінде қызметкерлер жалақысын

есептейміз. 4.3-кестеде инженердің бірайлық ақысы көрсетілген.Айына бір
инженер 60 000 теңгені алады. Қызметкерлер саны екі адамға тең.
Осылайша қызметкерлердің айлық жалақысы 120 000 тг-ге тең.

4.3 кест е –Орташа айлық жалақыны анықтау

Қызметі
Қызметкер-
лер саны
Ақымен
қамтылғандар
бірайлық
еңбекақы
Айлық жалақы,
тг

саны
мөлшері,тг

1
Инженер
2
2
3
1
4
60 000
5
120 000

Жалпы
жалақының
орташа айлығы

4.3-кестеден Шаж-ны есептейміз

Шаж= А х М х Е х 1,21

мұндағы А – орнатуға қажет адам саны;

М –ай саны. 12-ге тең деп аламыз;
Е – қызметкерлердің жалақысы;
1,21 – пенсиондық қор мен әлеуметтік салыққа аударым.

Шаж= А х М х Е х 1,21=2х12х60000х1,21=1742400[тг].

Электрэнергияға кеткен шығынды есептейміз

Шээ=РухТmх18 [тг/кВт х сағ]

мұндағы Ру - орнатылған жабдықтың қуаты;

Тm - белгіленген қуатты пайдаланған сағат саны;
18тг/кВт х сағ – бір кВт х сағ-тың құны.
120 000
(4.5),

(4.6),

Орнатылған қуат
–
электр орнату бөлігіне кіретін электр

машиналарының номиналды қуаттардың сомасы болып
табылады.Жабдықтардың орнатылған қуаты 6 кВт-қа тең.
Нысан үздіксіз жұмыс істеп тұрғандықтан, орнатылған қуаттын
пайдалану сағат санын анықтаймыз

Тm=365х24=8760 [сағ].

Осылайша электрэнергияға кеткен шығын

68

Шжөң=Иао*0,15.

(4.7).

Шжөң=255 560*0,15=38 335 [тг].

Жобаны іске асыру үшін банктен негізгі өндірістік қордың мөлшеріне

тең бастапқы инвестиция алынады. Қайтарылуы тиіс 5 жылға несие алынады.

Ш%=

∑
+10%,

(4.8),

мұндағы ∑

- негізгі өндірістік қор шығынның сомасы;

10%- банктің жылдық пайыздық мөлшерлемесі.

∑
=

+ Шжаб+ Шіқж==308 800+1 328 500+66 425=1 703 725[тг].

Ш%=

∑
+10%=

+ 34 075=374 820 [тг].

Осылайша, алынған барлық мәндері қойып, бірінші
автоматтандыру бойынша жылдық пайдалану шығынын аламыз.
сұлбаға

Ш1=(

+Шжаб+Шіқж)*Нао+Шаж+Шээ+Шбас+Шжөң+Ш%=255

560+1 742 400+946 080+522 720+38 335+374 820=3 879 915 [тг].

Пайдалану шығындарына басты қордың құнынан амортизациялық

аударым мен ағымдағы шығындар кіреді.Жылдық пайдалану шығындары
автоматтандыру бірінші сұлбада 3879915 тг. құрайды.
Автоматтандыру жүйесінің екінші нұсқасын жылдық пайдалану
шығындарына есептеулер жүргіземіз. Автоматтандырудың екінші сұлбасы
69

=
+

=151 500+157 300=308 800 [тг].

4.4 кестеге сәйкес автоматтандыру екінші схемаға арналған жабдықтар

шығындары

Шжаб=1 871 000 [тг].

Іске қосу жұмыстары автоматтандыру құрал-жабдықтарға кеткен

шығынның 5% құрайды.

Шіқж= Шжаб* 0,05=1 871 000*0,05=93 500 [тг].

Екінші сұлба үшін құрал-жабдықтар құнына сәйкес амортизация

шығындары

Иао=(

+Шжаб+Шіқж)*Нао=(308 800+1 871 000+93 500)*0,15=
=341 452[тг].

70

Атауы	Түрі	Өндіруші	Бағасы,тг	Саны,шт	Жалпы соммасы,тг
Термоэлектрлік түр- лендіргіш	TRN/A 31	«АВВ»	6 400	1	6 400
Қысым дачигі	PRESS/ 12P	«АВВ»	10 00	1	10 000
Ажырату қысымын түрлендіргіш	MBS- 1700	«eATON»	18 000	1	18 000
Деңгей өлшеу датчигі	FLAB12	«АВВ»	12 800	1	12 800
Сигналды AI/AO модуль	AS500- eCO	«АВВ»	75 000	18	1 350 000
Сигналды DI/DO модуль	DS500- eCO	«АВВ»	65 000	3	195 000
Контроллер	AS500- eCO	«АВВ»	90 000	1	90 000
Барлығы						1 871 000

Ш%=

∑
+10%=

+ 45 467=500 137 [тг].

Осылайша, алынған барлық мәндері қойып, екінші

автоматтандыру бойынша жылдық пайдалану шығынын аламыз.

сұлбаға

Ш1=(

+Шжаб+Шіқж)*Нао+Шаж+Шээ+Шбас+Шжөң+Ш%=341

452+1 742 400+946 080+522 720+51 217+500 137=4 104 006 [тг].

Алынған мәліметтерге сәйкес автоматтандыру жүйесінің бірінші

нұсқасы дипломдық жұмысқа іске асыруға қабылданды.


Қорытынды

71

Дипломдық

жобаның мақсатына жету үшін ,

фонтанның

функционалдық мақсаты қарастырылып, технологиялық нысанды басқару
жүйелі талдауы жүргізілген және фонтанның функционалдық сызбасымен
автоматтандырудың құрылымдық сызбасы құрылған. ЕБЛК бағдарламалық
кешені құрылған, оператордың жұмыс орны виуализацияланған,
бағдарламалы – логикалық контроллер таңдалған.
Қорытындылай келе бұл жобада келесі қойылған мақсаттар орындалды:
-бағдарламалы – логикалық контроллер таңдалды;
- фонтанды басқару және бақылау бойынша бағдарламалық жасақтама
құрылды;
- нысанды басқару және бақылау үшін SCADA-жүйесі құрылды;
- өмір тіршілік қауіпсіздігі және экономика бойынша мәселелерді
шешілді.
Барлық қойылған тапсырмаларға қол жеткізілді. Дипломдық жобаны
жазу кезінде автоматты функционалдық сызбаны құру саласында және
SCADA- жүйесін жобалаумен бағдарламалық кешенін құру дағдыланған,
фонтанды басқару саласында көптеген мағлұматтар алдым.

Қысқартулар

72