Г и сал ға раева ж б ба заева а с ма ха но ва информатика

56
§ 16. Компьютердің логикалық негіздері
1959 жы лы ал ғаш мик ро сызба құрыл-
ған нан бе рі әлем де мың да ған түр лі әм бе бап 
жә не ар найы про цес сор лар жа са лып жа тыр. 
Алай да қа зір гі күн ге дей ін кез кел ген про-
цес сор ариф ме ти ка лық-ло ги ка лық құ рыл-
ғы дан (АЛҚ), бас қа ру құ рыл ғы сы нан (БҚ) 
жә не жад ре ги ст рле рі нен тұ ра ды (2-сызба). 
АЛҚ
деректер
Регистрлер
Команда есептеуіші
Команда регистрі
деректер
Басқару құрылғысы
команда
Деректер 
кэшы
деректер
Команда-
лар кэшы
командалар
2-сызба. Про цес сор құ ры лы мы
Бас қа ру құ рыл ғы сы ком пью тер дің бар лық құ рыл ғы ла-
ры ның жұ мы сын бас қа ра ды. Ол ко ман да лар ре ги ст рі нен ке зек ті 
ко ман да ны алып, де рек тер мен не іс теу ке рек ті гін анық тап, 
қой ыл ған мін дет ті орын дайтын әре кет тер бі різ ді лі гін бе ре ді.
 
Ариф ме ти ка лық-ло ги ка лық құ рыл ғы ақ па рат ты түр ленді ру дің 
ариф ме ти ка лық жә не ло ги ка лық опе ра ция ла рын орын дай ды. 
Ре ги стр лер – про цес сор дың іш кі жа ды сы. Әр ре ги стр дің 
өз қыз ме ті бар. Мы са лы, про цес сор да 2 санның қо сын ды сын 
орын дау қа жет ті лі гі ту ын да ды делік. Ол үшін жа ды дан бі рін-
ші қо сыл ғыш ты, со дан кей ін екін ші қо сыл ғыш ты оқып, еке уін 
қо сып, қа жет бол са, же дел жа ды ға жі бе ру қа жет. Про цес сор ға 
бі рін ші, екін ші қо сыл ғыш ты жә не қо сын ды нә ти же сін сақ тай-
тын орын ке рек. Ол үшін про цес сор дың өзін де сум ма тор деп 
атала тын іш кі ұя шық бо ла ды. Со ны мен қа тар про цес сор ға ке-
ле сі ко ман да ны же дел жа ды ның қай ұяшы ғы нан оқу ке ректігі 

жүктеу/скачать 5,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: