-кес те. UNICODE 4.0 кес те сі нің бір бө лі гі 0 4 0 0

62
0 4 0 0
y
0 4
A
0 4 0 A 0 4 1 A 0 4 2 A
к
0 4 3 A 0 4 4 A 0 4 5 A 0 4 6 A 0 4 7 A 0 4 8 A 0 4 9 A 0 4 AA 0 4 B A 0 4 C A 0 4 D A 0 4 E A
B
0 4 0 B
0 4 1 B
0 4 2 B
л
0 4 3 B
ы
0 4 4 B
0 4 5 B
0 4 6 B
0 4 7 B
0 4 8 B
қ
0 4 9 B
0 4 AB
0 4 B B
0 4 C B
0 4 D B
0 4 E B
C
0 4 0 C
0 4 1 C
0 4 2 C
м
0 4 3 C
ь
0 4 4 C
0 4 5 C
0 4 6 C
0 4 7 C
0 4 8 C
0 4 9 C
0 4 AC
0 4 B C
0 4 C C
0 4 D C
0 4 E C
D
0 4 0 D
0 4 1 D
0 4 2 D
н
0 4 3 D
0 4 4 D
0 4 5 D
0 4 6 D
0 4 7 D
0 4 8 D
0 4 9 D
0 4 AD
0 4 B D
0 4 C D
0 4 D D
0 4 E D
E
0 4 0 E
0 4 1 E
0 4 2 E
0 4 3 E
0 4 4 E
0 4 5 E
0 4 6 E
0 4 7 E
0 4 8 E
0 4 9 E
0 4 AE
0 4 B E
0 4 C E
0 4 D E
0 4 E E
0 4 0
0 4 1
0 4 2
0 4 3
0 4 4
0 4 5
0 4 6
0 4 7
0 4 8
0 4 9
ү
0 4 A
0 4 B
0 4 D
0 4 E
1.  Код таудың қандай тү рлері бар?
2.  Код тау кес те сінің қызметі қандай?
3.  Кодтау кестесі қалай жасалады?
4.  Код тау  әрекетіне  күнделікті  өмірден  қандай  мысал 
келтіруге болады?
1.  Сим вол дар ды байт тық код тау не үшін ың ғай лы?
2.  Unicode  код тау  кес те сі нің  пай да  бо лу  се бе бін  тү сін ді-
ріңдер. 
Кодтаудың түрлерін салыстырыңдар.
 Бос орын дар ды тол ты рың дар:
1.  Ком пью тер лік  ал фа вит те гі  рет тік  нө мі рі не  сәй кес  бар-
лық сим вол дар кес те сі – 
…
 деп атала ды. 
Сұрақтарға жау ап бе рейік
Ойланайық, талқылайық
Талдап, салыстырайық
Дәптерде орындайық
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы

63
2. 
…
 – бұл сим вол дар дың ма ши на лық код қа сәй кес ті гі, со-
ны мен қа тар ақ па рат ты ком пью тер лік тіл ден адам ға тү-
сі нік ті тіл ге ау да ру жә не ке рі сін ше. 
3.  ASCII кес те сін де гі сим вол дар қо лай лы лық үшін …
 
са нау 
жү йесі мен нө мір лен ді.
Excel кес те лік про цес со ры ның кө ме гі мен  ASCII код тау 
кес те сін құ рың дар, он да сим вол дар ав то мат ты түр де эк ран 
бе тін де  өз де рі нің  он дық  нө мір ле рі не  сәй кес  бей не ле тін  бо-
ла ды (сәй кес мә тін дік функ ция ны қол да ну). 
1.  MS Excel прог рам ма сын ашың дар.
2.  33-тен  255-ке  дей ін гі  сан дар ды  А1  ұяшы ғы нан  бас тап 
ен гі зің дер (әр бір ба ған ға 25 жол дан бір ба ған тас тап оты-
рып: А, С, E, … , S)
3.  B1 ұяшы ғы на  =СИМ ВОЛ(A1) фор му ла сын ен гі зіп, Enter 
пер не сін ба сың дар.
4.  Ав то тол ты ру қыз ме тін қол да на оты рып, ба ған ның қал-
ған ұя шық та ры на осы фор му ла ны кө ші ріп, қой ып шы-
ғың дар: B, D, F,…, Т.
5.  Нә ти же сін де ASCII код тау кес те сі құ рыл ды.
 Компьютерде орындайық
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы

64
1.  Са бақ та не біл дің дер? Не ні үй рен дің дер? 
2.  Қазақ  тілі  латын  алфавитіне  толық  көшкенде,  кодтау 
кестесінде өзгерістер бола ма?
Ой бөлісейік
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы

Кү ті ле тін нә ти же лер:
•  функ ция лар мен про це ду ра лар ды пай да ла нып, прог рам ма лау  
ті лін де код жа зу;
•  жол дар ды өң деу үшін про це ду ра лар мен функ ция лар ды пай да ла ну;
•  ақ па рат ты оқу жә не жа зу үшін файл дар ды пай да ла ну;
•  прак ти ка лық есеп тер ді ше шу үшін сұ рып тау ал го ритм де рі н іс ке 
асы ру;
•  прак ти ка лық есеп тер ді ше шу үшін граф тар да ғы ал го ритм дер ді  
іс ке асы ру.
3-БӨ ЛІМ
АЛ ГО РИТМ ДЕУ  
ЖӘ НЕ  
ПРОГ РАМ МА ЛАУ
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы

66
§ 19. Пай да ла ну шы функ ция ла ры  
мен про це ду ра ла ры. Про це ду ра лар
Ма ши на лық  код пен  про-
грам ма  құ ру  күр де лі.  Сон-
дық тан  қа зір гі  кез де  бар лық 
прог рам ма лар 
прог рам ма лау 
тіл де рі 
ар қы лы 
құ ры ла ды. 
Python  ті лін де  прог рам ма лау  –  ком пи ля тор  жә не  ин те рп ре та-
тор да бір ге жұ мыс іс теу ге мүм кін дік бе ре тін прог рам ма лау ті лі. 
Про це ду ра  —  бір не ше  іс-әре кет ті  орын дай тын  кө мек ші 
ал го ритм. Python ті лін де про це ду ра 
def қыз мет ші сө зі нен бас-
та лып,  бос  не  бос  емес  жақ ша дан  жә не  қос  нүк те ден  тұ ра ды. 
Оның жа зы лу ын мы сал да қа рас ты рай ық:
def Err():    ро е ду ра ны анық тау
  print (" а те: дұ рыс емес дерек тер") 
n = int (input('оң сан ен гі зі ңдер')) 
if n < 0: 
  Err()    ро е ду ра ны ша қы ру 
•  про це ду ра  ко ды  не гіз гі  прог рам ма да  ша қы рыл май  тұ рып 
жа зы ла ды;
•  прог рам ма да бір не ше про це ду ра бо луы мүм кін;
•  про це ду ра  дұ рыс  жұ мыс  іс теуі  үшін,  оны  не гіз гі  прог рам-
ма дан не ме се бас қа про це ду ра дан ша қы руымыз ке рек; 
•  про це ду ра  ша қы рыл ған ға  дей ін  анық тал ған  бо луы  ке рек. 
Процедураны анықтау қызметтік 
def сөзінен басталады;
•  про це ду ра ны  ша қы ру  қос  жақ ша ның  ал дын да ғы  аты мен 
жү зе ге асы ры ла ды. Мы са лы,
 Err();
•  про це ду ра ны  прог рам ма  ба ры сын да  пай да ла ну  код ты  қыс-
қар та ды  жә не  прог рам ма ның  тез  оқы лу ын  қам та ма сыз 
етеді.
Естеріңе түсіріңдер:
•  мәтіндік ақпаратты кодтау
принциптері қандай?
•  кодтау кестесі қалай қолданылады?
•
D  және  S  кодтарының
айырмашылығы қандай?
Меңгерілетін білім:
•   процедуралар;
•   процедуралар мен функциялардың
қолданылуы.
Тер мин дер:
•  про  е  у ра
•  па ра метр
•  қы  мет  і с 
.
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы

67
ро це ду ра па ра мет рі
Python  прог рам ма лау  ті лін де  па ра ме тр лер дің  пай да ла ны-
лу ын мы сал да қа рас ты рай ық: 
Мы сал: ен гі зіл ген сим вол ды жа ңа жол дан шы ға ра тын про-
це ду ра прог рам ма сын жа зу. 
 
def printChar(s): 
  print (s) 
  sim = input ('сим вол ды ен гіз')
  printChar(sim)   бі рін ші ша қы ру, ен гі зіл ген сим-
вол ды шы ға ру
  printChar('*')   екін ші ша қы ру, * нә ти же 
Ау қым ды  ай ны ма лы
  –  не гіз гі  прог рам ма да  про це ду ра ға 
мен шік те ле тін  мән.  Жер гі лік ті  ай ны ма лы ны  (іш кі)  не гіз гі 
прог рам ма дан  жә не  бас қа  про це ду ра дан  алу  мүм кін  емес,  тек 
сол  про це ду ра  дең гей ін де  пай да ла ны ла ды.  Про це ду ра  па ра-
мет рі – жер гі лік ті ай ны ма лы лар. 
1.  Процедура деген не? 
2.  Процедураны қай кезде қолдана аламыз?
3.  Қан дай прог рам ма лар ды бі ле сің дер?
4.  Python тілінде процедура неден басталады?
5.  Ауқымды айнымалы деген не?
6.  Процедура параметрлеріне нелер жатады?
1.  Про це ду ра не үшін қа жет?
2.  Не себепті программалар программалау тілдері арқылы 
құрылады?
3.  Неліктен процедураны программа барысында пайдалану 
қажет?
1.  Про це ду ра ның қол да ны лу қыз мет те рін тал даң дар.
2.  Про це ду ра  қыз мет те рін  са лыс ты рып,  ұқ сас тық та рын 
анық таң дар.
Сұрақтарға жау ап бе рейік
Ойланайық, талқылайық
Талдап, салыстырайық
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы

68
1.  Кес те ні дәп тер ле рі ңе тол ты рың дар.
Атауы
 Қыз ме ті 
Про це ду ра 
Іш кі прог рам ма 
Па ра метр
2.  Про це ду ра анық та ма сын жә не түр ле рін дәп тер ге жа зың-
дар.
Ен гі зіл ген  сан ның  бар лық  бөл гіш те рін  про це ду ра  ар-
қы лы эк ран ға шы ға ра тын прог рам ма құ рың дар (бір жол да).
Са бақ та  не  біл дің дер?  Не  үй рен дің дер?  Өз  ой ла рың ды 
дос та рың мен  бө лі сің дер.  Ал ған  жа ңа  бі лім де рің ді  күн де-
лік ті өмір де қан дай жағ дай да қол да ну ға бо ла ды? Мы сал кел-
ті рің дер.  Программаның  күнделікті  өмірде  қолданылуына 
қандай мысал келтіресіңдер? 
Дәптерде орындайық
 Компьютерде орындайық
Ой бөлісейік
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы

69

жүктеу/скачать 9,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: