59
мейрамханаға келген қонақтар орын ұсынуға шыққан метрдотельге еріксіз
назар аударады.
Ерікті назар - бұл кез келген нысанға саналы түрде назар аудару. Мысалы,
мейрамхана мәзірімен танысқанда тұтынушы тағамдар мен сусындар тізімін
зерттеу үшін біршама күш жұмсайды.
Еріктен кейін назар- ерікті назардан
кейін туындайтын назар. Бұл кезде әрекеттің өзі қажеттілік ретінде, ал оның
нәтижесі адам үшін маңызды болады. Мысалы, метрдотель порциялық
тағамдар мәзірін құруға қатысады. Ол әдетте фирмалық жәнетапсырысқа
берілетін тағамдардың, тіс басарлардың, бірінші, екінші, тәтті тағамдардың,
ыстық және салқын сусындардың, ұннан даярланатын кондитерлік өнімдердің
кең ассортиментінен тұрады. Бұл мәзірді құруға кірісерде мертдотель басында
қиналады, аса зейін қоюды қажет етеді.
Бірақ содан соң бұл іске қызығып енген соң, одан шығармашылық
элементтерін таба бастайды. Бұл еріктен кейінгі назардың іске қосылғанын
білдіреді, ол салыстырмалы ұзақ уақыт сақталуы мүмкін. Еңбек
шығармашылық фазасына еніп аз шаршатады.
Назардың келесі қасиеттері аса маңызды: концентрация, көлем, ауысыу,
тарату және тұрақтылық.
Назар концентрациясы- берілген нысанға зейін қою қабілеті. Даяшы
жұмысында көп жағдайға зейін қою қажет. Мысалы, тағамдарды таратудан
калған кезде,тағам сапасының стандарт талаптарына сәйкестігін тексеру керек.
Назар көлемі - бір мезгілде көңіл бөлінуі мүмкін нысандар саны.
Мысалы, таратуда даяшыға әр түрлі 7-8 екінші тағам қойса, онда бірден
барлығына көңіл аударып, бақылау қиынға соғады. Адам төрт - бес, максимум
алты бір - біріне тәуелсіз нысандарға назар аудара алатыны анықталған.
Назарды тарату адамның санасында бір нысанды қалдырып, бір мезгілде
басқа нысанға көңіл аудару қабілеті. Мысалы, тұтынушылар тобынан даяшы
тапсырыс қабылдау кезінде тағамдар мен сусындарды блокнотқа жазады
(назардың орталық нысаны) және бір мезгілде қонақтардың тағамдардың
дәмдік қасиеті туралы сұрақтарына жауап береді.
Назарды ауыстыру - назар нысанын әдейі өзгерту, бір нысаннан екіншісіне
өту жылдамдығы. Бұл қасиет негізгі жүйке үрдістерінің қозғалғыштығына
(қозу, тежелу) байланысты. Барлық адамдарға басқа жұмыспен айналысып,
оған көңіл бөлу оңай емес. Мысалы, даяшыда инертті жүйке үрдістері басым
болса онда «өз» үстеліне қызмет көрсету кезінде «басқа» үстел бойындағы
тұтынушылар тілегін орындауға үлгермейді.
Назар тұрақтылығы - ұзақ уақыт бойы бір нысанға көңіл аудару қабілеті.
Бұл көбіне жұмыс сипаты мен мазмұнына тәуелді. Жұмыс қызықты болса, оған
назарды көбірек бөледі. Өндірістік жағдайда назардың бір нысанға
тұрақтылығы 15-20 мин аспайды, содан соң қарқындылығы төмендеп, назар
еріксіз түрде нысандарға ауысады.
Достарыңызбен бөлісу: