География және табиғатты пайдалану факультеті
ЖЕРДІ ПАЙДАЛАНУ МОНИТОРИНГІ
жүктеу/скачать 93,68 Kb.
|
ГАЖ СӨЖ Рафхат
- Бұл бет үшін навигация:
- ҚАШЫҚТЫҚТАН МОНИТОРИНГ БАҒДАРЛАМАСЫ
| ЖЕРДІ ПАЙДАЛАНУ МОНИТОРИНГІ
ЖҚЗ деректері бойынша ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді пайдалануды сенімді бағалау олардың топырақ қасиеттерінің тозуы мен нашарлауына, жерлердің сапасы мен бонитеттігінің төмендеуіне әкелетін мақсатсыз пайдалану элементтерін анықтауға мүмкіндік береді. АӨК саласында заңнамамен субсидиялардың 18 түрі көзделген, оларға 2013-2016 жылдары 648,6 млрд. теңге бөлінді. Бұл жағдайда субсидиялардың атаулылығы мен тиімділігі маңызды мемлекеттік мәнге ие. Бюджет қаражатының мақсатсыз жұмсалуын болдырмау және субсидиялаудың заңдылығын бақылау үшін ЖҚЗ деректерін пайдалану біржақты қажет. "Қазақстан Гарыш Сапары" ҰК" АҚ Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтердің және Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының сұрау салуы бойынша егіс учаскелеріне мониторинг жүргізу және сәйкессіздіктерді анықтау бойынша іс-шаралар жүргізілді. Ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс алаңын субсидиялау егістің әрбір гектарына жүргізіледі. Ауданның ведомствоаралық комиссиясы жұмысының нәтижелері бойынша себудің оңтайлы мерзімдері айқындалғаннан және егіс алаңын растағаннан кейін ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге субсидиялық төлемдер жүргізіледі. Кейбір жағдайларда бұл процесс біржақтылық пен сенімсіздікпен сипатталуы мүмкін. Бұл жағдайда тек ЖҚЗ деректері ауыл шаруашылығы дақылдарының бар екендігінің және егістікте агротехникалық іс-шаралар жүргізудің дәлелі болып табылады. Мәселен, 3–суретте агротехникалық өңдеуден өтпеген (жер жырту, себу, өсіру-қызыл түспен белгіленген), бірақ шаруашылықты субсидиялау алаңына енгізілген ауыл шаруашылығы алқаптарының аумақтары бөлінген. Бұл факт инспекциялық органдардың субсидиялаудың заңдылығын қосымша тексеру қажеттігін көрсетеді. Сурет-3. 2019 жылғы орташа рұқсатты ЖҚЗ деректері бойынша егіс учаскелерінің мониторингі (Ақмола облысы): а) 18 Сәуір, б) 05 мамыр, в) 15 мамыр. ҚАШЫҚТЫҚТАН МОНИТОРИНГ БАҒДАРЛАМАСЫ Ауыл шаруашылығы өндірісінің мониторингі бойынша бұрын жүргізілген жұмыстардың нәтижелері министрліктің бірқатар салалық міндеттерін шешуді қамтитын Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі үшін ғарыштан ЖҚЗ және спутниктік навигация деректері негізінде кеңістіктік деректер инфрақұрылымын құру және дамыту жөніндегі 2018-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру үшін негіз болды. Осылайша, ЖҚЗ деректеріне негізделген объективті қашықтықтан талдау әдістері Ауыл шаруашылығы өндірісі мен жерді пайдаланудың кешенді мониторингін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Бұл деректер жоғары жеделдікпен, алу жиілігімен, талдау жүргізу уақытының қысқаруымен және жоғары сенімділікпен сипатталады. "Қазақстан Гарыш Сапары "ҰК" АҚ ҚР ЖҚЗ ҒК Ұлттық операторы бола отырып, Қазақстанда заманауи ғарыштық технологияларды дамытуға және ЖҚЗ деректерін экономиканың түрлі салаларында, оның ішінде елдің агроөнеркәсіптік кешенінде тиімді қолдануға ықпал етеді. 2018 жылдан бастап біздің компания 008 "ғарыш қызметі саласындағы қолданбалы ғылыми зерттеулер" ғылыми-техникалық бағдарламасы шеңберінде br05336483 "KazEOSat-1,2 отандық ғарыш аппараттарының Жерді қашықтықтан зондтау деректерін пайдаланудың техникалық параметрлері мен әдістемелік тәсілін оңтайландыру"ғылыми – техникалық бағдарламасын іске асыруда. Оның мақсаты отандық спутниктерден алынған мәліметтер негізінде ҚР Солтүстік Қазақстанның топырақ жамылғысын бағалаудың ғылыми негізделген әдістерін әзірлеу болып табылады. ЖҚЗ деректері цифрлық топырақ карталарының жоғары детальдылығы мен дұрыстығын қамтамасыз етеді. Солтүстік Қазақстан аумағының топырақ жамылғысының құрылымын сипаттау үшін қашықтықтан зондтау мүмкіндіктеріне талдау жүргізу мақсатында келесі алгоритм бойынша бірқатар жұмыстар орындалды: o ландшафттық және геоморфологиялық жағдайды сипаттау үшін сынақ полигондарының рельефінің цифрлық моделін әзірлеу; ЖҚЗ деректері негізінде топырақтың Солтүстік түрлері бойынша сынақ полигондарына болжамды Топырақ картасын әзірлеу; ЖҚЗ деректері бойынша топырақ құнарлылығы параметрлерінің өсімдіктердің биофизикалық көрсеткіштеріне әсері. Сандық рельеф моделін (dem) құру үшін KazEOSat-1 спутнигінен стерео жұптар (кеңістіктік ажыратымдылық – 1 метр), жердегі бақылау нүктелері және SRTM, Erdas imagine бағдарламалық жасақтамасы пайдаланылды. Dem Солтүстік Қазақстанның негізгі топырақ түрлері бойынша сынақ полигондарына әзірленді. Dem құрудың толық процесі аяқталғаннан кейін dem бағалау мүмкіндіктері атап өтілді: o топырақ микрорельефі (салыстырмалы биіктіктердің ауытқуы 1 метр (1-2 м-ден аз) және диаметрі 1-ден 10 м-ге дейінгі ауытқулары бар шағын аумақтарды алып жатқан шағын рельеф формалары.); шығу тегі аумақтың микрорельефімен байланысты интразоналды топырақты оқшаулау; қашықтықтан бағалау деректерінен және рельефтің цифрлық модельдерінен аналитикалық ақпаратты алу, сондай-ақ қолда бар топырақ карталарын түзету. Содан кейін себеп-салдарлық байланысты анықтау және топырақ қасиеттерінің кеңістіктік таралуы мен динамикасын одан әрі зерттеу үшін ауыспалы шамалар-вегетациялық индекстер туындыларының мәндері мен dem бойынша рельеф биіктіктері арасында регрессиялық талдау жүргізілді. жүктеу/скачать 93,68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|