Хабаршы вестник
жүктеу/скачать 3,15 Mb. Pdf көрінісі
|
| ISSN 1728-5496 ХАБАРШЫ ВЕСТНИК «Педагогика ғылымдары» сериясы Серия «Педагогические науки» №1(41), 2014 ж. Алматы, 2014 Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 2 Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетi ХАБАРШЫ «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 ж. Шығару жиiлiгi – жылына 4 нөмiр. 2001 ж. бастап шығады Бас редактор: п.ғ.д., проф. Т.Баймолдаев Бас редактордың орынбасары: п.ғ.к., проф. С.Г. Тажбаева Редакция алқасы: п.ғ.д., проф. Г.П. Новикова (Ресей), ф.ғ.д., проф. Али Али Шабан (Мысыр), п.ғ.к., академик Р.С. Гуревич (Украина), п.ғ.д., проф. С.М. Кенесбаев, п.ғ.д., проф. Г.Т. Хайруллин, п.ғ.д., проф., ҚР ҰҒА мүше-корр. В.В. Трифонов, п.ғ.д., проф. Б.Ө. Сманов, п.ғ.д., проф. У.М. Абдигапбарова, психол.ғ.д., проф. О.С. Сангилбаев, п.ғ.д., проф. К.Б. Болеев, п.ғ.д., проф. К.Т. Беркимбаев, п.ғ.д., проф. С.Т. Иманбаева, п.ғ.д., проф. С.А. Узакбаева, п.ғ.к., доц. О.П. Чигишева (Ресей), п.ғ.д., доц. м.а. Г.С. Саудабаева, п.ғ.к., доцент Р.Т. Сулайманова (Қырғызстан), п.ғ.к., доцент Б.Е. Букабаева © Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетi, 2013 Қазақстан Республикасының мәдениет және ақпарат министрлігінде 2009 жылы мамырдың 8-де тіркелген №10104-Ж Басуға 05.02.2014 қол қойылды. Таралымы 300 дана. Көлемi 26,5 е.б.т. Пiшiмi 60х84 1/8. Тапсырыс 337 050010, Алматы қаласы, Достық даңғылы, 13 Абай атындағы ҚазҰПУ Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетi «Ұлағат» баспасының баспаханасында басылды Казахский национальный педагогический университет имени Абая ВЕСТНИК М а з м ұ н ы С о д е р ж а н и е ҚАЗІРГІ БІЛІМ БЕРУДІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ ПРОБЛЕМЫ СОВРЕМЕННОГО ОБРАЗОВАНИЯ Кеңесбаев С.М., Сыдықов Б.Д., Кенжеғұлов Н.Б. Білім беру саласында ақпараттық технологиялардың жетістіктерін пайдаланып болашақ мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін жетілдіру............................ Баймолдаев Т.М. Теория и практика в формировании психолого- педагогических оснований современного образования……………... Мукашева А.С. Функция языковых компетенций в изучении иностранных языков.................................................................................... Ниязбаева Н.Н. Микрообучение как средство формирования рефлексивно-феноменологической компетентности учащихся магистратуры................................................................................................ Өзбекова Ж.Т., Қайнарбаева А.Д. Ферменттер тіршілік құпияларының кілті ретінде оқытудың ғылыми және теориялық әдістері........................................................................................................... Кенан Алтынкая Особенности педагогической профессии в Турции............................................................................................................ Морозова С.А. О реализации компетентностного подхода в среднем профессиональном музыкальном образовании....................... Смирнова К.А. Духовно-нравственное воспитание: от традиции к инновации...................................................................................................... Жунушалиева Н.М. Компетентностный подход в профессиональном образовании................................................................ Биханова А., Азирбаева Т. Критерии профессиональной компетентности учителя............................................................................. Нукеева Л.У. Қостілділік теориясы және оның түрлері...................... Курбанова Л.К. Состояние работы по профессиональной переподготовке учителей в Азербайджане.............................................. Бердешова Ы.Н. Көркем мәтіннің өзіне тән ерекшелігі және шетел тілі сабағында мәтінді талдау..................................................................... Шарипова Г.Б. Межкультурное общение – составляющая коммуникативной компетенции в обучении иностранным языкам.... Дошыбеков А.Б., Ниязақынов Е.Б. Особенности развития физических качеств у высококвалифицированных борцов греко- римского стиля высокой квалификации................................................... Тубитбаева Ж.Х., Файзуллаев А. Электр және магнит өрістерін оқытудың дидактикалық принциптері.................................................... Ысқақова Н. Шет тілін үйретуде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың маңыздылығы......................................... Құлбаев А.Т. Спорттық жарыстар жүйесін басқаруды жоспарлау.... Ергазина А.А., Баишева С. Поликультурная компетентность как основа профессиональной деятельности педагога................................. Кенжан А. Жастарды ұлтжандылыққа тәрбиелеудің әдіснамалық негіздері және философиялық-педагогикалық қырлары....................... Сапиева М.С. Интегративно-модульный подход к процессу подготовки учителей музыки..................................................................... Джандильдинов М.К. Развитие личностно-профессиональной компетенции у студентов............................................................................ Койлыбаева Р.К. Техникалық ЖОО-да ағылшын тілін оқытудың деңгейін көтеру............................................................................................. Дауылбаева Д.А. Дискурс: негізгі теориялық мәселелер..................... Қасенова С.Ә. Тұлғалық-бағдарлы технологиялар және олардың ерекшелігі...................................................................................................... 4 7 10 13 15 17 21 24 27 29 32 34 36 39 43 45 48 51 55 58 61 64 67 70 73 Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 3 Серия «Педагогические науки», №1(41), 2014 г. Периодичность – 4 номера в год. Выходит с 2001 года. Главный редактор: д.п.н., проф. Т.М. Баймолдаев Зам. главного редактора: к.п.н., проф. С.Г. Тажбаева Редакционная коллегия: д.п.н., проф. Г.П. Новикова (Россия), д.ф.н., проф. Али Али Шабан (Египет), к.п.н., академик Р.С. Гуревич (Украина) д.п.н., проф. С.М. Кенесбаев, д.п.н., проф. Г.Т. Хайруллин, д.п.н., проф., чл.-корр. НАН РК В.В. Трифонов, д.п.н., проф. Б.У. Сманов, д.п.н., проф. У.М. Абдигапбарова, д.психол.н., проф. О.С. Сангилбаев, д.п.н., проф. К.Б. Болеев, д.п.н., проф. К.Т. Беркимбаев, д.п.н., проф. С.Т. Иманбаева, д.п.н., проф. С.А. Узакбаева, к.п.н., доц. О.П. Ибышева (Россия), д.п.н., и.о. доц. Г.С. Саудабаева, к.п.н., доц. Р.Т. Сулайманова (Кыргызстан), к.п.н., доц. Б.Е. Букабаева © Казахский национальный педагогический университет имени Абая, 2013 Зарегистрировано в Министерстве культуры и информации Республики Казахстан 8 мая 2009 г. №10104-Ж Подписано в печать 05.02.2014. Формат 60х84 1/8. Объем 26,5 уч.-изд.л. Тираж 300 экз. Заказ 337 050010, г. Алматы, пр. Достык, 13. КазНПУ им. Абая Издательство «Ұлағат» Казахского национального педагогического университета им. Абая ЖОҒАРЫ МЕКТЕП ВЫСШАЯ ШКОЛА Кенесбаев C.М., Сыдыхов Б.Д. Дидактические основы формирования модели профессиональной компетентности будущего специалиста................................................................................. Абусейтов Б. Взаимосвязь целей и форм участия студентов в физкультурно-спортивной деятельности…………………………….. Оразбаева К.О. Педагог мамандардың жаhандық құзыреттілігін қалыптастырудың теориялық тұстары..................................................... Кожабаева Б.И. Этническое воспитание молодежи – основа духовной культуры...................................................................................... Tazhbayeva S. Formation of the language environment: A factor in the development of an individual’s culture in a multicultural society……….. Магсумова О.А., Наурзалина Д.Г., Карабалина А.А. Исследование готовности курсантов военного института к развитию профессионально важных качеств………………………… Аширбаева Н.Н., Мизимбаева А.C. Әскери мектеп тәрбиеленушілерін психологиялық сүйемелдеу..................................... Mizimbaeva A.S. The definition role and possible ways of research culture development in high educational institutions................................... Баймуханбетов Б.М. Тұлғаның лидерлік ерекшеліктері.................... Нағымжанова Қ.М. Университет студенттерінің педагогикалық креативтігін қалыптастырудың әдіснамалық негіздері.......................... Абдирова Р.М. Метаязык как основная единица обучения лексической стороне профессионального общения…………………. Асилбаева С. Студент жастардың шығармашылық қабілетін жаңа технологиялар арқылы қалыптастырудың тиімді жақтары ................. Дарменова Р.А., Жексембаева С.У. Қолөнер бұйымдарын өңдеу арқылы студенттердің шығармашылық іскерлігін қалыптастыру....... ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕП ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ШКОЛА Трифонов В.В., Баелова Х. Проблемы профилактики наркомании среди школьников…………………………………….. Қайыңбаев Ж.Т. Сабақтағы зерттеу немесе lesson study- педагогтардың біліктілігін арттырудың бір тәсілі.................................. Амирова А.М. О некоторых вопросах изучения методики преподавания сложносочиненных предложений русского языка в иноязычной аудитории................................................................................ Волошина Н.К. Модель гендерной социализации младщих школьников в условиях параллельно-раздельного обучения и воспитания..................................................................................................... Қапанова Б. Қазақстан Республикасының мектептерінде экологиялық білім мен тәрбие берудің жүйесі........................................ Кифик Н.Ю. Учебник истории: требования к содержанию и структуре....................................................................................................... Базарбаева К.К., Саркулова Ж.Ж. Жергілікті мектептегі педагогикалық-психологиялық қызметінің ақпараттық мәдениетінің қызметін атқару............................................................................................ Ниязгалиева-Сатыбалдина К.А., Наурзалина Д.Г., Карабалина А.А., Амирханова А.А. Психолого-педагогические факторы управления конфликтом в школе.............................................................. Ковтонюк М.М. Педагогические условия и научно-методическое сопровождение математической подготовки будущего учителя математики.................................................................................................... Текесбаева А.М. Дүниетану сабақтарында өлкетану материалдарын пайдаланудың тиімді жолдары...................................... 76 79 82 85 88 92 97 99 103 106 108 112 115 117 124 128 131 136 137 140 141 146 150 Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 4 Сартбаева Д.Қ., Мұхамеджанова А.Б. Балалар поэзиясындағы санамақ жанрының функционалдық қызметі.......................................... Крыкбаева С.М. Қазақстан кескіндеме өнеріндегі натюрморт жанры арқылы оқушыларға көркемдік тәрбие берудің маңыздылығы.............. Куралбаева А.А. Бастауыш білім мазмұнын интеграциялау мәселесі Ағыбай Қ.Е. Отбасында бала тұлғасын қалыптастырудың педагогикалық-психологиялық негіздері................................................. Данилова Е.Ю. Интегрированные музыкальные занятия с дошкольниками как средство формирования целостного образа мира................................................................................................................ Конысбаева Ж.У. Бастауыш сынып оқушыларының функционалды сауаттылығын қалыптастыру....................................... Сейтимова Ж.И. Шетел тілі сабақтарында таңбалы-символдық көрнекі құралдарды ұтымды қолданудың жолдары............................... Солтанмұратова Г.М. Көптілді білім беру жүйесінде шет тілі маманының тілдік құзыреттіліктерінің маңыздылығы.......................... Эрдем Мехмет Акиф Мектеп директорларунун текшерүү милдети.......................................................................................................... Ашекова А.Ж. Мектеп жасына дейінгі балалардың салауатты өмір сүру салтын денсаулық сақтау технологиясы негізінде қалыптастыру. Мелдебекова Ү., Таймұратова С. Мектеп жасына дейінгі балаларды музыка арқылы әсемдікке баулу............................................ Крыкбаева С.М. Қазақ ұлттық киімдері арқылы оқушылардың эстетикалық талғамын дамытудың педагогикалық аспектілері........... Ордагулова Д. Жасөспірімдер үйінде тәрбиеленушілердің әлеуметтік ортаға бейімделу ерекшеліктері............................................. Левченко Т.А., Байтас Н.Ө. Проектная деятельность как средство развития творческих способностей дошкольников………………….. Оразалиева А.Т. Последствия нарушения психического здоровья в развитие индивида…………………………………………………….. Бұлақбаева М.К., Жакеева Ж., Жанабекова Ж. Дарынды балаларды даярлау....................................................................................... Илахунов К.Т., Маженов Б.М. Особенности профессиональной ориентации глухих учащихся..................................................................... Ғұлама ғалым – 75 жаста................................................................. Авторлар назарына! К сведению авторов!......................................... 155 159 162 165 168 170 173 178 181 184 187 191 194 197 199 201 204 208 210 Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 5 ҚАЗІРГІ БІЛІМ БЕРУДІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ ПРОБЛЕМЫ СОВРЕМЕННОГО ОБРАЗОВАНИЯ БІЛІМ БЕРУ САЛАСЫНДА АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ ЖЕТІСТІКТЕРІН ПАЙДАЛАНЫП БОЛАШАҚ МҰҒАЛІМНІҢ КӘСІБИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ЖЕТІЛДІРУ С.М. Кеңесбаев, Б.Д. Сыдықов, Н.Б. Кенжеғұлов – Абай атындағы ҚазҰПУ, Х.Досмұхамедов атындағы АМУ В работе рассмотрены методологические аспекты совершенствования профессиональной компетентности будущего специалиста в вузе. Для совершенствования информационно-компьютерной направленности студентов приводятся особенности применения информационной технологии обучения в учебном процессе. Methodological aspects of professional competence forming of future teacher in higher school in this work are considered. Give a particular quality of using informational technologies teaching in academic process for perfection ofinformational and computing current of students. Елімізде білім беруді ақпараттандыру жағдайында соңғы жылдары кәсіби-педагогикалық, әдістемелік және ақпараттық-логикалық құзыреттіліктің жаңа компоненттері анықталып, толықтырылуда. Бұл өз кезегінде мамандардың кәсіби ақпараттық құзыреттілігін арттыруға бірден-бір себеп болады. Ақпаратты құзыреттілік ұғымына арналған басты бағыттар дидактикалық нәтижеге жеткізетін мұғалімнің тұлғалық кәсіби шеберлігі, оқытудың ақпараттық-коммуникациялық, жаңа технологияларын пайдалана отырып, өз пәнін оқытуға теориялық, практикалық және әдістемелік дайындықтарының үйлесімділігі деп анықтауға болады. Ал ақпараттық логикалық құзыреттіліктің компоненттеріне тұлғалық, іс-әрекеттік, танымдық, аналитикалық-синтетикалық болжау, жүйелік-іс-әрекеттік ыңғай, жобалау, модельдеу, бағдарламалау қабілеттерін жатқызуға болады. Қазақстан Республикасының Президенті-Елбасы Н.Ә. Назарбаев өзінің «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында: «Біз қолжетімді және сапалы білім беруді дамыту бағытын дәйекті жүргізудеміз және әлемдік деңгейдегі зияткерлік мектептер мен кәсіптік-техникалық колледждер желісін дамытудамыз» - деп тап көрсете отырып. Соңғы 12 жылда жоғары білім алуға берілетін гранттар санының 182%-ға ұлғайғандығын айтты. Ал, Қазақстан- 2050 Стратегиясы – тым құбылмалы тарихи жағдайдағы жаңа Қазақстан үшін жаңа саяси бағыттарды белгілеп берді. Атап айтқанда, төртінші бағыты, яғни «білім және кәсіби машық – заманауи білім беру жүйесінің, кадр даярлау мен қайта даярлаудың негізгі бағдары» негізінен бәсекеге қабілетті дамыған мемлекет болу үшін сауаттылығы жоғары елге айналуымыз қажеттігін айқындайды. Қазіргі әлемде жай ғана жаппай сауаттылық жеткіліксіз болып қалғандығын, азаматтарымыз үнемі ең озық жабдықтармен және ең заманауи өндірістерде жұмыс жасау машығын меңгеруге дайын болуға тиістігін атап көрсетеді [1]. Сондай-ақ, мұнда мемлекеттің атқарып жатқан жұмыстарының білім беру саласындағы басымдық- тарына назар аударылған. Атап айтқанда, жоғары оқу орындары білім беру қызметімен шектеліп қалмай, қолданбалы және ғылыми-зерттеушілік бөлімшелерін құруы және дамытуы қажет. Ал, академиялық автономия кепілдігін алған жоғары оқу орындары тек оқу бағдарламаларын жетілдірумен шектелмей, өздерінің ғылыми-зерттеушілік қызметін де белсенді дамытуы тиіс. Сонымен қатар оқыту әдістемелерін жаңғырту және өңірлік мектеп орталықтарын құра отырып, білім берудің онлайн-жүйелерін белсене дамыту керек деп нақты тұжырымдалады. «Қазақстан-2050» Стратегиясы - білім беру жүйесінде қашықтан оқытуды және онлайн режімінде оқытуды қоса, отандық білім беру жүйесіне инновациялық әдістерді, шешімдерді және құралдарды қарқынды енгізудің және ескірген немесе сұраныс жоқ ғылыми және білім пәндерінен арылу, сонымен бірге, сұраныс көп және болашағы бар бағыттарды күшейтіп, кәсіпкерлікке бағдарланған оқу бағдарлама- ларын, білім беру курстары мен институттарын құрудың қажеттігін атап көрсетті. Инновациялық зерттеулерді дамытудың жаңа саясатын басшылыққа алуды ұсынды. Ақпараттық технологиялардың қарқынды алға басуына байланысты елімізде адам еңбегін жеңілдетуге арналған барлық қолданбалы практикалық қызмет салаларында қазіргі заманға сай ЭЕМ-дер іске қосылған. Қазіргі таңдағы есептеу жүйелерінің қуаттылығын өткен ғасырдағы орташа және үлкен қуатты есептеу жүйелерімен салыстыруға болады. Өндірісте, офистерде, білім беру мекемелерінде әбден жетілдірілген технологиялық және бағдарламалық жабдықтармен қамтамасыздандырылған ЭЕМ-дер Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 6 адамдардың күнделікті жұмысына үлкен көмек көрсетуде. Іс-тәжірибеде көрсетілгендей өндіріске ЭЕМ- дердің сауатты, ойланып және жан-жақты енгізілуі өзінің тиімді әсерін тигізуде, әсіресе біркелкі жұмыста үлкен үлесі бар. Мұндай жұмыс тез, дәл және аз шығындармен орындалады. Компьютер тез арада еңбек өнімділігін сапалы жаңа деңгейге көтереді және адамдар аз уақыттың ішінде өздерінің жұмысын ЭЕМ- сыз істей алмайтынына көздері жетеді [2]. Елбасымыз Қазақстан халқына жолдауында елімізді жаңғырту стратегиясын іске асырудың табыстылығы, ең алдымен, қазақстандықтардың біліміне, әлеуметтік және дене болмысы, көңіл күйлеріне байланысты дей келе, Елбасымыз жоғары білім сапасы ең жоғары халықаралық талаптарға жауап беруі тиіс екендігін атап көрсетті. Сондықтан жоғары оқу орнында сапалы білім беру арқылы, еліміздің әлеуметтік-экономикалық жоғары карқынмен дамуын камтамасыз етуге қабілетті мамандырды дайындау- ға болады. Ал бұл мемлекеттік кадр саясатындағы басты мақсат болып табылады. Қоғамның ақпараттық даму жағдайында дайын технологияларды пайдалану деңгейі мен оларды жасау деңгейі арасында алшақтық байқалып тұрады, ол білім беру арқылы біліктілігі жоғары мамандарды даярлауды баяулатуға болмайтындығына талап қояды. Осыған байланысты жоғары оқу орындарында болашақ мұғалімнің кәсіби технологиялық құзыреттілігін қалыптастыру басты назарда болуда. Бүгінгі таңдағы оқу үдерісінде қолданылатын ақпараттық технологиялар ЭЕМ қолдануға негізделген. Замани ЭЕМ-дер формальданған білімдерді өңдеу мен бейнелеу үшін үлкен есептеу мүмкіндіктеріне ие және білімді ұйымдастырудың мейлінше жетілдірілген формаларын жасау және оларды оқытуда қолдану үшін жағдай туғызады. Дегенмен біздің анықтауымыз бойынша ЖОО оқу үдерісі білімді формальдау әдістеріне оқытуды жетілдіру қажеттілігі анықталды. Бұл студенттерге болашақ кәсіби іс-ерекетінде қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды тиімді қолданумен қатар оларды жасау мүмкіндігін бермей отыр. Сондықтан қазіргі кездегі оқыту әдістемелерінде, маман даярлауда ЭЕМ мүмкіндіктері толық жеткі- лікті түрде қолданылмауда, бұл аз кезегінде ақпараттық технологиялардың дамуының қол жеткен дең- гейімен, осы кезде қалыптасқан оқыту әдістемелері мен технологияларының арасында қарама- қайшылықтың пайда болуына алып келеді. Бұл қайшылықты шешу үшін педагогика ғылымы мен оқыту теориясынан терең ойластырылған, дербес білім беру міндеттерін шешуге бағытталған жаңа инновациялық білім беру технологияларын құру қажет болады. Қазіргі кезде елімізде қоғамды ақпараттандыру – мемлекеттік саясаттың негізгі элементтерінің біріне айналып отыр. Қоғамды ақпараттандыру деп – ақпараттық технологияның құралдарын елдің экономика- лық нығаюын қамтамасыз ететін, ғылыми – техникалық прогресті жеделдетін қоғамдық қор ретінде жаппай пайдалану және жылдам әрі нақты ақпараттар алмасудың жолдарын түсінеміз. Бүгінгі таңдағы оқу үдерісінде қолданылатын ақпараттық технологиялар ЭЕМ қолдануға негізделген. Замани ЭЕМ-дер формальданған білімдерді өңдеу мен бейнелеу үшін үлкен есептеу мүмкіндіктеріне ие және білімді ұйымдастырудың мейлінше жетілдірілген формаларын жасау және оларды оқытуда қолдану үшін жағдай туғызады. Сондықтан қазіргі кездегі оқыту әдістемелерінде, маман даярлауда ЭЕМ мүмкіндіктері толық жеткілікті түрде қолданылмауда, бұл аз кезегінде ақпараттық технологиялардың дамуының қол жеткен деңгейімен, осы кезде қалыптасқан оқыту әдістемелері мен технологияларының арасында қарама-қайшылықтың пайда болуына алып келеді. Аталған қажеттілікті шешу барысында мамандардың біліктілігін ақпараттық технологияны өз қызметтеріне пайдалану саласы бойынша тұжырымдама, модульдік жұмыс бағдарламалары жасақталды. Сонымен бірге білім беруді ақпараттандыру жағдайында мамандардың ақпараттық сауаттылығын, ақпараттық мәдениетін және ақпараттық құзырлығы сияқты қабілеттіліктерді қалыптастыру мәселесі бүгінгі күннің өзекті мәселесіне айналып отыр [3]. Компьютерлік технологиялардың адам қызметінің барлық салаларына қолданыла бастауы өткен ғасырдың соңғы 10-15 жылында кеңінен етек жая бастады. Осы қайтарымсыз тенденцияның адамзат тіршілігіне түбегейлі өзгерістер енгізгені белгілі. Аса қарқынды дамуының арқасында компьютер жер бетіндегі миллиондаған адамдарды жұмыссыз қалдырғаны рас, дегенмен ол адамдарды жаңаша ойлауға, жылдам шешім қабылдауға, терең білім алуға – жалпы адамзаттың интеллектуалды дамуына зор септігін тигізіп отыр. Бiлiм берудi ақпараттандыру процесi пән мұғалiмдерiне, әдiскерлерге, бiлiм мекемелерiн басқарушы- ларға жаңа ақпараттық технологияны өз қызметтерiне жан-жақты пайдалану саласына үлкен талап қояды. Компьютерлік техниканың дидактикалык, мұмкіндіктерін педагогикалық мақсаттарға пайдалану, білім мазмұнын анықтауда, оқыту әдістері мен формаларын жетілдіруде жақсы әсерін тигізеді. Оның Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 7 оқыту үрдісінде даралап және топтап оқыту тәсілдерінде, өзіндік танымдық зерттеу жұмыстарын жүргізуге зор мүмкіндіктер жасайтындығы дәлелденген. Бірақ, бүгінгі таңда информатика элементтерін пәнаралық байланыс негізінде оқытудың қажеттілігі мен оны оқу үрдісінде жүргізуте тиімді оқу- әдістемелік құралдардың, оқыту бағдарламаларының жеткілікті дәрежеде болмауының арасында қайшылық бар. Ел экономиканысының өсуі халықтың тұрмысына да үлкен әсер ете бастағанын көзіміз көріп отыр. Сәйкесінше, барлық қызмет көрсету салаларының мамандары өз қызметін барынша сапалы, жылдам әрі ешбір қатесіз орындағысы келетіні байқалады. Қызмет көрсетудің аталған критерийлерін жоғарылатудың бірден-бір жолы – оны автоматтандыру, яғни қызметтің мүмкін салаларының барлығын компьютер- лендіру болып табылады. Адамдар арасындағы еңбек қатынастары қалыптаса бастаған кезден-ақ ұжым мүшелеріне материал- дық көмек жасау, олардың құқықтарын қорғау мәселелері пайда болды. Нәтижесінде осы мәселелерді шешумен айналысатын арнайы органдар – кәсіподақ комитеттері құрылды. Ұжымдағы әрбір қызметкер- дің еңбекақысынан белгілі бір мөлшерде жинақтай отырып, оны еңбек адамының құқықтық, моральдық және материалдық қажеттіктеріне жұмсау дәстүрі қалыптасты. Әлеуметтік тұрғыдан аз қамтылған халық бөлігіне мемлекет тарапынан және мемлекеттік емес ұйымдар тарапынан көптеп көмек беріліп жатады. Ақпарат ағыны мол жерде оны өңдеу, сақтау, тасымалдау, қорғау мәселелері туындайтыны белгілі. Мұндай жұмысты адамның атқара алатынына ешбір күмән жоқ, бірақ оны электронды құрылғылардың еншісіне тапсырса, жұмыстың әрі өнімді, әрі сенімді, әрі нәтижелердің дәл, анық болатыны айтпаса да түсінікті. Дербес компьютерлердің базасындағы кеңінен таралған автоматтандырылған жүйе IBM PC архитектурасы арқылы жасалынған. Автоматтандырылған жүйе негізінде есептеуіш техникадан арнайы дайындық өтпеген қолданушыға арналған. Автоматтандырылған жүйенің басты мақсаты мәліметтерді орталықтандырылған түрде жұмыс орынарында өңдеу, өздерінің мәліметтер қорларын қолданады және автоматтандырылған жүйе мен дербес компьютерлердің локальді желілеріне кіру мүмкіндіктері бар, ал кейбір кездерде қуатты ЭЕМ-дерге қосылатын глобальді есептегіш желілерге кіреді. Қазіргі кезде көптеген мекемелерде халық шаруашылығын жүйелік басқару концепциясы қолға алынып жатыр. Оларда локальді ақпаратты өңдеу әртүрлі дәрежелерде қарастырылады. Бұл жүйелерде ақпаратты төменнен-жоғары қарай беріліп, ақпараттың керекті бөлігінен жоғарғы дәрежесіне берілуі керек. Осылай бола тұра ақпараттың өңделген маңызды бөлігінің нәтижесі мәліметтердің локальді қорларында сақталуы керек [4]. Осы айтылғандарға байланысты болашақ маманның ақпараттық құзыреттілігін арттыруды бағдарла- малық қамтамасыз етуді, құралдарды жобалауға, жасауға, қолдануға, байланысты ақпараттық техноло- гиялардың құралдарын өзіндік ұйымдастыру үдерісін, олардың техникалық құралдарға тікелей қатынасын ескере отырып баламалы модельмен сипатталатындығын болжауға болады [5,6,7,8]. Мұндай модельді құру үшін АТ құралдарын дамыту үдерісіне әсер ететін басқа да құраушыларды: олар негіздел- ген формальды аппараттардың даму деңгейін; бағдарламалық қамтамасыз ету деңгейін; АТ құралдарын адамзат іс-әрекетінің түрлі салаларында қолдану арқылы және т.б. ескеру керек. Сондықтан мұғалімнің ғылыми дүниетанымда жаңа технологиялардың орны ерекше, себебі ол заманауи ақпараттық технологияларды қоғамның барлық саласында және ғылыми-техникалық зерттеу- лерде кеңінен қолданылуынан келіп туындайды. Ғылыми-техникалық революциямен бірге өмірге келген ақпараттанудың ғылыми салалары, ақпараттық технологиялардың дамуындағы ішкі заңдылықтары мен логикасын, оны өндіргіш күшке айналу үдерісін арттыра түсті. Қорыта айтқанда оқыту үдерісінде ақпараттық технологияларды қолданып оқыту арқылы дүниенің тұтастығын түсінеміз, жалпы интеллектің артуына ықпал жасаймыз. Ал біздіңше жоғары оқу орында- рында болашақ мұғалімдерді кәсіби дайындау үдерісінде және мұғалімнің өз іс-тәжірибесінде заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды оқу үдерісінде қолдануы құзыреттіліктің жоғары деңгейіне жету мүмкіндігіне, оқу пәндерінің сапасының артуына алып келеді және осыған байланысты оқытудың жаңа формалары мен тәсілдерін қарастырудың өзектілігі артады. 1. Қазақстан Республикасының Президенті-Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауы. - Астана, 2012. 2. Полат Е.С. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования. Учеб. пособие для студ. пед. вузов и системы повыш. пед. кадров. - М.: Издательский центр “Академия”, 2001. – 272 б. 3. Кенжебеков Б. Маманның кәсіби құзыреттілігінің теориялық негізі. Бастауыш мектеп. № 7. - 2004. 4. Буланова-Топоркова М.В. Педагогика и психология высшей школы: Учебное пособие. – Ростов н/Д:Феникс, 2002. – 544 с. Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 8 5. Педагогика профессионального образования. Под редакцией В.А. Сластенина. - М.: ACADEMA, 2004. – 368 с. 6. Захарова И.Г. Информационные технологии в образовании. Учеб. пособие для студ. высш. учеб. заведений. - М.: ИЦ «Академия», 2005. – 192 с. 7. Михеева Е.В. Информационные технологий в профессиональной деятельности. - М.: Академия, 2006. – 384 с. 8. Громкова М.Т. Психология и педагогика профессиональной деятельности: Учебное пособие для вузов. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2003. – 415 с. жүктеу/скачать 3,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|