Халық біздің he істеп жатқанымызды білмек түгілі, ТҮсінбейді де

№ 37 (159)  15 ҚЫРКҮЙЕК,  БЕЙСЕНБІ,  2016 ЖЫЛ

f a f f п

АЛАЯҚТАРДЫҢ ТІЗІМІН ЖАРИЯЛАДЫ

Ж  а  к  ы  н  д  а 

Қызылорда 

об- 

А 

" 

лыстық 

проку-

ратурасы 

өз

* 

сайтында 

биыл 

алаяктык 

іспен 

сотты 

болған- 

дардың 

тізімін 

жариялады. 

Ол 

«Алаяқтық  қылмыстың  алдын  алу»  жобасы  ая- 

сында жүзеге асқан.

Алаяқтық -  кең таралған мүліктік қылмыстардың 

бірі. Алаяқгықтәсілдерге «пәтер.жеручаскесін. банк- 

терден несие  алып беремін,  жүмысқа  орналастыруға 

көмектесемін»  деп  ақшасын иемдену жатады.  Қүқық 

мамандары алаяқтардың адам психологиясымен жете 

танысып  жэне  өмірдегі  накты  оқиғаларды  пайдала- 

натынын  айтады.  Атап  айтсақ,  сенімділік  пен  жаны 

ашығандық танытып.  өзіне  қарай икемдейді.  Осыған 

байланысты облыстық прокурату ра азаматтарға  бей- 

таныс  немесе  толық  танып-білмейтін  адамдарға  се- 

німділік  танытпауды,  қандай  да  бір  қызмет  көрсету 

барысында жеке  қүжатын немесе  қызметтік куэлігін 

көрсетуді талап етуді,  оның уәдесіне  сенбеуді  ескер- 

теді.

13 ҚОҒАМДАСТЫҚҚА ШЕКТЕУ ҚОЙЫЛДЫ

Суицидке 

эсер 

ететін 

себептерді 

зерделеу  барысын­

да  әлеуметтік  желі- 

лердің  көп  ықпал 

ететіні  анықталды.

Мониторинг 

көр- 

сеткендей, 

жасөс- 

пірімдердің  басым 

көпшілігі бос уақытында «ВКонтакте» әлеуметтік 

желісіне көп назар  аударады.

Облыс  прокуроры  Х.Дәуешов  Қызылорда  қала- 

лық  прокурату расы мсн  «ВКонтакте»  желісіне  жүр- 

гізілген  мониторинг  нәтижесінде  жасөспірімдерді 

суицидке итермелейтін, оны насихаттайтын 13 қоғам- 

дастық  аныкталып. онда қаладағы 26 орта мектептің 

47 окушысы  аталған парақшаларға жазылғанын,  жиі 

кіргенін  атап  өтті.  Қалалық  прокуратурамен  облыс- 

тық  байланыс  жэне  ақпараттандыру  инспекциясына 

аталған  қоғамдастықтарға  шектеу  қою  туралы  та- 

лапнама  жолданып,  аталмыш  сайттарға  шектеу  қо- 

йылды.

ЕСІРТКІ ӨСІРГЕНІ ҮШІН ЖАЗАЛАНДЫ

Қазалы аудан- 

дық сотында сора 

өсімдігін егіп- 

өсірген сотталу- 

шыға қатысты 

қылмыстық іс 

қаралды.

Сотта 

азамат 

Әйтеке  би  кентін- 

дегі 

өзінің 

үйі- 

нің  ауласындағы  бақшалыққа 

қүрамында  есірткі 

заты  бар,  өсіруге  тыйым  салынған  2  түп  сора  өсір- 

гені  анықгалған.  Сот  үкімімен  күдіктіге  ҚР  ҚК- 

нің  300-бабының  1-бөлігімен  1  жылға  бас  бостан- 

дығынан шектеу жазасы тағайындалды.

ИПОТЕКАЛЫК  НЕСИЕ АРКЫЛЫ 

ҮИ АЛЫП  БЕРЕМІН ДЕП...

Қ ы з ы л о р д а  

қалалық  №2  со­

тында  бір  ниет- 

пен  бірнеше  рет 

бөтен  мүлікті  се- 

німге  қиянат  жа- 

сау аркылы  аса ірі 

мөлшерде  қаржы 

жымқырған 

сот- 

талушы азаматша  А-ға қатысты үкім шықты.

Атап  айтқанда,  сотталушы  А.  жэбірленуші  Г-нің 

үйін ипотекалық несие  арқылы  алатынына сендіріп, 

банктегі  таныстары  арқылы  барлығын  реттестіріп 

қойғанын,  ипотекалық  несиені  тездетіп  алу  үшін  1 

000  000  теңге  керегін айтып  сендіріп,  «Каспий  бан- 

кінің»  алдында  1  057 000 теңгесін алып кеткен.

Осыдан  кейін,  жәбірленуші  Б-мен  кездесіп,  үйін 

ипотекалық  несие  арқылы  тездетіп  алатынын,  100 

000 теңге  берсе, қалғанын  өзі реттейтінін айтып,  100 

000 теңгесін алып кеткен.

Сонымен  қатар,  жәбірленуші 

Ш-ға 

элекгр 

тоғын  тарататын  «Генераторын»  2  800  000  теңгеге, 

жылу  таратын  котельный  пешін  800  000  теңгеге 

алып  беретінін  айтып,  13  400  АҚШ  долларын  алып 

кетіп, жәбірленушіге жалпы 4  126 262 теңгеге  аса ірі 

мөлшерде мүліктік шығын келтірген.

Сот  үкімі  сотталушы  А-ны  ҚР  ҚК  190-бабының 

4-бөлігінің  2-тармағымен  кінэлі  деп  танып,  жеке 

мүлкін  тәркілеп,  материалдық  жауаптылық  жүк- 

тейтін  лауазымдарды  атқару  қүқынан  өмір  бойы- 

на  айыра  отырып,  5  жыл  3  ай  мерзімге  бас  бостан- 

дығынан  айыру жазасын тағайындады.

Үкім занды күшіне енген жоқ.

Қызылорда қаласы № 2 сотының 

баспасөз қызметі

I

О

3

2

5

2

о

2

S

В

АЭ

I

И

о

Ад

Я

в

л

ДЕТЕКТИВ

УРЫИЫҢ

А янСП АН ДИ Я Р

-  Бағдат, бөтен қой бар ма?

-  Жоқ.

-  Қарап көріңізші, Бэке,  ана бір қой 

менікіне үқсайды екен?

-  Жоқ дедім ғой, саған.

Асылбек  өз  койының  Бағдаттың

қорасына  кіргенін  білді.  Ауыл  бо- 

лып,  бүл  жігіттің  қолының  сүғанағы 

барын  сезсе  де,  дәлелдің  жоғынан 

қолы 

қысқалық 

таныткан. 

Дәлел 

болғанның  өзінде  көршісін  «бауы- 

рым»  дейтін  қазақы  қасиеттен  атгай 

алмаған Асылбек те  Бағдаттың уэжіне 

бас изеп, үнсіз кеткен. Дегенмен ел жа- 

тарда  «Қойым  Бағдаттың  корасында 

қамалып, таңертең ізім-ғайым болса не 

істеймін?» деген ой оған көз ілдірмейді. 

Әрі  аунады,  бері  аунады.  Ақыры,  ол 

үстіне  қойшы  шапанын  киіп,  түн  ба- 

ласында  Бағдаттың  қорасына  үрланып 

кірді.  Бәзбіреулер  келіп  қалмаса  екен 

деп, жылдам қой қораның есігін ашып, 

ішіне  қойып  кетті.  Іші  сезген  екен. 

Өзінің  қоңыр  қойын  танып,  мойынға 

ілді де, қақпадан қарғып түсіп, өзінікіне 

жөнелді.  Бағдат  қойдың  қорада  екенін 

білсе  де,  Асылбектің  алып  кеткенін 

сезбеді.  Бірақ  қой  кезекке  мал  косып 

жаткандар  Асылбектің  кешегі  жоғалт- 

қанын  тапқаны  үшін  арқасынан  қағып 

түрған.  Ол  болса,  Бағдатқа  ала  көзбен 

қарады, үры жанарын төмен салды.

Арада  айға  жетпес  }гақыт  өткенде 

күйеуі  жақында  ғана  дүние  салған 

Бэтіркүл  апайдың екі  бірдей сауын си- 

ыры қорадан жоғалды. Учаскелік поли­

ция инспекторы тіркеуін тіркеді,  арыз- 

ды  қабылдады,  бірақ  одан  еш  нәтиже 

шыкпады. 

Шалынан  төрт  баласы- 

мен  қалған  апай  күзге  таман  кенже 

қызының  окуына  элгі  екі  ірі  қараның 

бірін сатпақ болған.  Санын соғып, уай- 

ым  жеді  де  қалды.  Араға  апта  салып,

тағы  бірсудің жылқысы жоғалды.  Енді 

полиция  инспекторы  келуді  жиілетіп, 

тіркеуді  жылдамдатгы.  Бірақ  жоғалған 

малдың өлексесі де табылмады.

Қаладан  ауылға  көлік  болмай, 

қас  қарайғанда  жеткен  Бэтіркүл  жол- 

да өз  көзіне  өзі  сенбеді.  Бүл жолы үры 

Бағдаттың  қарасы  көрінбейді.  Үлкен 

жүк  көлігіне  мал  тиеп  жүрген  оның 

оныншыда  оқитын  үлы  Жанай  болып 

шыкты  Алғашында  жесір  әйел  бүл 

өзінің  малы  болар  деп  мэн  бермеген. 

Әйткенмен, ертеңіне ауылдан бір күнде 

түтастай  жиырма  бас  мал  жоғалды. 

Өріске  кетті  деген,  бірақ  оралмаған. 

Бэтіркүлдің іші  бірдеңені сезген.  Ауыл 

ақсақалы  Қабдеш  халықты  жинап, 

мәдениет үйіне Бағдатты шақырды.

-   Сен  бүрын  аты  шыққан  үры 

болатынсың.  Ірі  қара  мен  жылқының 

жауы  едің.  Енді  бізде  сен  алатын  түк 

қалмады.  Үсақ малға үры етіп, баланды 

тәрбиелеп жатырсың ба? -  деді ақсақал 

шімірікпестен жиынға келген Бағдатқа.

Бағдатта  үн  жоқ.  Мектеп  директо- 

рын, ауыл экімін жиынға шақырған еді, 

ешбірі  қара  көрсетпей,  мәдениет үйіне 

жансыздарын жіберіп, жабырқап отыр- 

ды. Ақсақал:

-  

Баланың 

болашағына 

балта 

шаппай-ақ  қоялық.  Бағдат,  саған  уа- 

қыт  береміз,  сол  аралықта  сен  біздің 

малымызды қайтаратын бол.  Әйтпесе, 

балаң  колонияға  кететін  болады.  Біз 

арыз  жазбайық,  -   деді  жаны  ашыған 

кейіпте.

Бағдат  барлығын  мойындады.  Ап- 

тасына  бір  мэрте  қаладағы  сыбайлас- 

тарын 

көлікпен 

шақырып, 

қолды 

болған  малды  арзан  бағада  сататы- 

нын  да  жасырмады.  Арада  Асылбек 

тэрізді өз қойын өзі урынын қорасынан 

үрлағандар  да  дәлел ретінде  көп жайт- 

ты  мысал  етті.  Жанайдың  болашағына 

балта  шабу  зор  жаза  болар  еді.  Бірақ 

халық  соты  олай  істемеді.  Ал  мектеп 

директоры мен ауыл экімі басын қасып, 

кәбинетгерінде элі отыр.

ОҚЫҢЫЗ, ҚЫЗЫҚ!

Mill ҚОҚЫС ТАСТАҒЫШПЫН»

Заң -   адамзаттың  жүріп-түру  қағидасы.  Этикет.  Заңның  бастамасы  осы.  Қазір  жер  шарында  200-ден  аса  ел 

бар.  Әр  елдің  заңы  басқа.  Тіпті  санаға  сыйымсыз  заңы  бар  елдер де  бар.  Алда-жалда  сол  елдерге  жолыңыз  түсіп 

жатса, жадыңызда үстаңыз:

«

Сингапур.  Кө-

шеде  сағыз  шай- 

нап 

жүргендерге 

400  доллар,  қогам- 

дық  орында  дәрет- 

ханаға  отырған  соң,  суды  ағызбаған 

адамға  500  доллар  айыппул  салынады. 

Егер айыппүлмен түзелмей, тағы да үш 

рет  қоқыс  тастаған  адам  заң  бойынша 

мойнына  «Мен  қоқыс  тастағышпын» 

деген  жазуды  іліп  жүріп,  көшені  таза- 

лайды,  жуады  жэне  оны  жергілікті  те- 

леарналардан  көрсетіп, 

маскарасын 

шығарады.

Тайланд.  Заң 

бойынша 

үлттық 

ақшаны, 

тиынды 

басуға  болмайды. 

Өйткені,  онда  пат- 

шаларының  суреті 

басылған.  Бүл  заң  талаптарын  көбіне 

сырттан  келген  ту ристер  бүзады  екен. 

Сонымен  қатар,  көліктің  тізгініне  кеу- 

деңізді  жалаңаштап  отырсаңыз  да 

(жейде,  футболка  т.б.  кимей)  айыппүл 

төлеткізеді.

I I

Италия.  Эбо- 

ли  деген  қаланың 

көшесінде 

неме­

се  көліктің  ішінде 

сүйіскендерге  500 

суро  айыппул  са­

лынады.  Тауардың түпнүскасының кө- 

шірмесін  жасаган  адам  10000  еуроға 

дейін  айыппүл  төлейді.  Ал,  Форте- 

деи-Марми  курорт  қаласында  тынығу 

уақытында туристсрдің мазасын алмау 

үшін мото-шөпшапқышты қосқандарға 

да айыппүл салады.

¥ л ы  бритаиия.

Егер велосипед мін- 

ген  азамат  жүргін- 

шілерге 

арналған 

тротуармен  жүрсе, 

онда 

100 

еуро 

Көшеде  тоқтаған кө-

лік  жүргізушісі  автокөлігінің  моторын 

3  минутган  астам  сөндірмей,  оталды- 

рып  түрса,  оған  120  еуро  айыппүл  са­

лынады.

Г е р м а н и я .

Е ермания автобан- 

дарында 

автокө- 

ліктерге 

жанар- 

майы 

таусылып 

қалса  да  токтауға  болмайды.  Мүндай 

жағдайда  100  еуро  айыппүл салынады. 

Бул -  үлкен жолдардағы кептелістің ал­

дын алу үшін жасалған шара.

Қ  ы  т  а  й  .

Адамның  денесін- 

де  екі  сантиметр- 

ден  асатын  татуи­

ровка 

болса, 

әскерге  алынбай- 

ды.  Суга  батып  бара  жатқан  адамның 

өмірін  күткаруға  рүқсат етілмейді.  Бүл 

біреудің  тағдырына  араласып,  кедергі 

келтіру  деп  танылып.  жауапка  тарты- 

лады.

Колумбия.  14

жастан  асқан  ер

_________________   адамдардың  қал-

тасында  міндетті 

түрде 

мүшеқап 

(презерватив) болу 

керек.  Керісінше  жағдайда,  айыппүл 

салынып, жауапка тартылады.

ағызуга болмайды. Ал егер дәретханаға 

барсаңыз, су ағызуды таң атқанға дейін 

күту керек.

1 * 1

К а н а д а .

Маңдайшалардағы 

барлық 

жазулар 

француз 

тілінде 

жазылу керек.  Егер 

фирман ың  иесі  агылшынша  жазғысы 

келсе,  ағылшын  эрпі  француз  әрпінен 

екі  есе  кіші  болуы  тиіс.  Басқа  тілде 

жазу заңға қайшы.

аиыппүл төлеиді.

Ж  а и  о н  и я .

2009  жылдан  бас- 

тап  толық  адам- 

дарды  зац  бойын­

ша  жауапка  тар- 

тады.  Бүл  елде  ер 

адамның белі 80 см-ден, эйелдердіісі 90 

см-ден аспау керек.

■

 

Ш в е й ц а р и я .

Көпқабатты 

үйлерде

■

 

түнгі  сағат  10.00-нан

кейін  дәретхана  суын

АҚШ.  Джорд- 

жиа 

штатында 

2010  жылдан  бері 

көшеде  киіп  жүр- 

ген  белдемше  не­

месе  шалбар  белбеуінің  өлшемі  мы- 

қыннан  3  см  томен  болса  25  доллар 

айыппүл 

төлеткізеді. 

Миннесотеде 

автокөлігіңіздің  дөңгелегі  таза  болма- 

са,  2000  долларға  дейін  айыппүл  сала­

ды.  Нью-Джерси  штатының  Форт-Ли 

қаласында  үялы  телефон ыңызбен  кө- 

лікте  гана  емес,  жаяу  жүргіншілсргс 

де  смс-пен  хат  жазысуға  болмайды, 

айыппүл  -   85  доллар.  Марикопа-Кау- 

ниде  жанүяңызда  алты  қыздан  асса, 

бір  шаңырақ  астында  түруға  болмай­

ды.  Лос-Анджелесте  бақаны  сипалап, 

сүюге  болмайтыны  туралы  арнаулы 

заң  шьщқан.  Флоридада  ғимараттар 

мен  үйлердің  сыртқы  есіктері  сыртка 

қарай  ашылу  керек.  Ішке  қарай  ашыл- 

са,  айыппүл  төлейсіз.  Кентуккиде  заң 

бойынша  қанша  арақ-шарап  ішсе  де, 

аягынан  тік  турса  мае  деп  саналмай- 

ды.  Кресскилде  эр  адам  мысығының 

мойынына  үш  кішкентай  қоңырау 

тағып  қоюга  міндетті.  Нью-Иоркте 

дүкендерде  немесе  басқа  жерлер- 

де  манекенді  жалаңаш  қоюға  болмай­

ды.  Аризонада  какту с  кескендер  25 

жылға  дейін түрмеге  тоғытылады.  Еа- 

вай  штатында  қоғамдық  жерлер  мен 

көшелерде  жарнама  плакаттарын  ілу 

заңға қайшы.

№ 37 (159)  15 ҚЫРКҮЙЕК,  БЕЙСЕНБІ,  2016 ЖЫЛ

КУИС/УНЛЬІҚ

ӘНШІ  МӘДИНА  ЕР АЛИЕВА

Гүлбану  М АҚАЖ АН

Қазақты ң күміс 

көм ей әнш ісі М әдина 

Ералпеваның 

қайтапанбас ойне 

ғана тән әнш ілік 

мәнерімен, орындау 

ерекш елігімен, нақыш- 

бояуымен даралаиатын 

әндері халы қ ж ады нда 

сакдалы п, ел аузында әлі 

күнге дейін шырқалады.

Әнш і дүниеден 

оттанымен артында 

мәңгі м үра болар ақку 

үн і мен өнегелі өнер 

жолы қалды.  Тума 

талант иесі талай 

бойжеткеннің ән әлеміне 

еніп, ж үрегіне «әнш і 

болсам » деген аяулы 

арман  үялады.

Әншіні  сағынған  тыңдармандары 

Жаңақорған  ауданы  Талап  ауылдық 

округі  Бесарық  бекетінің  тұрғындары 

Ералы  Досаев  пен  жары  Әтіркүл  М у­

саева  2002  жылы  28  қаңтарда  дүниеге 

келген  бесінші  перзенттеріне  М эдина 

деп  эншінің  есімін  беріпті.  Сүт  кен- 

желері  Мэдина  өнерге  біртабан жақын 

болып  өсті.  Н ағаш ы  аталары  өнерден 

күр  алақан  болмаған  екен.  Кішкента- 

йынан эн салып, өзі қатарлас балаларға 

концерт қойып, талабын байқатты.

«Бұлақ  кореец  көзін  аш»  деп  ауыл 

балаларының  талантын  танып,  өне- 

рін  халыққа  паш  етуде  Бесарық  бе- 

кеті  клуб  үйінің  басшысы  Жәнібек 

Тастанбекұлының  еңбегі  зор.  Әсіресе 

М әдинаның  өнердегі  ұстазы  десек  бо- 

лады.  «Мәдинаны  алғаш  алты  жасын- 

да 

облыстық  «Бозторғай» 

балалар 

шығармашылығы 

байқауына 

алып 

бардым.  Кейін  Астанада  өткен  «Ақ- 

көгершін» 

республикалық 

байқа-

уында  бақ  сынап,  жүлделі  I  орынды 

жеңіп  алды.  «Айгөлек»  балалар  теле- 

визиялық  байқауының  үш  кезеңінен 

өтіп,  ақтық  сында  М арат  Омаров- 

пен  бірге  эн  шырқады.  Бұл  байқауда 

М эдина  жүлделі  үшінші  орынды  ие- 

ленді. 

Содан  кейін  республикалық 

байқаудың  жүлдегері ретінде  көптеген 

облыстық,  аймақтық  байқауларға  қа- 

тыстырылмады.  Бірақ  біздің  барлық 

мәдени шараларымызда  эн айтады.  Әрі 

түрлі  кештердің  тартымды  жүргізу- 

шісі.  Тала бы таудай жас  өреннің  бола- 

шағынан зор үміт күтеміз», - дейді клуб 

басшысы.

Мэдина  ізденісін  арттырып,  2013- 

2014  оқу  жылында  қаладағы  №173 

Ә.Молдағүлова  атындағы  орта  мек- 

тепке  ауысьш,  онда  әуез  пэнінің  мұ- 

ғалімі 

Оразкүл  Әйтімовадан  дэріс 

алды.  М ұнан  бөлек  Өнер  мектебінде 

Бақыт  Сапайқызынан  вокалмен  жү- 

мыстың  қыр-сырын  үйренді.  Талап-

ты   жас  Оқушьшар  сарайьшдағы  вокал 

үйірмесінің  жетекшісі  Түрсын  Сапаро- 

ваның  да  шэкірті.  Осылай  қалада  бір 

жыл музыкалық сауаттылығын арттыр- 

ды.

Бүіінде Мэдина Бесарықтағы №247 

орта  мектептің  9-сыныбында  оқып 

жүр.  Кэсіби  энші  болмаса  да,  эстрада- 

лық  патриоттық  әндер  мен  хальщ  ән- 

дерін  нақышына  келтіріп  орьшдайды. 

Өнерлі  өрен  білім  ордасының  мақта- 

нышы.  Ауылда  жэне  ауданда  өтетін 

мәдени  көпшілік  іс  шараларға  белсене 

қатысады.

Алғаш  рет  алты  жасында  «Бағың 

жансын,  Мэдина!»  атты  өзінің  жеке 

эн  кешін  өткізді.  Ауыл  түрғындарына 

эн  салып,  ақ  батасын  алды.  Ж уырда 

ауыл  түрғындарына  «Елі  еркелеткен 

Мэдина!»  деген  атпен тағы  да  кеш  ар- 

нады.  Оқушы М эдина  энші  Мәдинаны 

өзіне  үлгі  тұтады.  Кәусар  бұлақтай 

сүлу үні де,  киім киісі  де,  аршыған жұ- 

мыртқадай  аппақ  ажары  да  тым  ерек- 

ше  болған  өнер  иесіне  қарап  бой  тү- 

зейді.  «Болашағымды  өнермен  байла- 

ныстырсам  деймін.  Мэдина  апамыздай 

елі  сүйген,  елін  сүйген  энші  қызы  бо­

лып,  еркелеп  жүргім  келеді.  Тоғызын- 

шы сыныпты  бітірген соң Алматыдағы 

Ж.Елебеков 

атындағы 

эстрада-цирк 

колледжіне окуға тапсырамын», -  дейді 

талабы таудай энші қыз.

Талдырмаш  қызды  осылайша  Сыр 

сүлуының  шығармашылығы  шабыт- 

тандырып  сахнаға  әкелді.  Біз  кішкен- 

тай  Мәдинаға  күміс  көмей  маркүм 

Мэдина  Ералиеваның  дара  жолындай 

өнерден  өз  орнын  тапсын  деп  тілек 

қостық.  Өнші тірі болғанда «Тал бойың 

нэзік қызғалдақ гүлдей, дидарың нүрлы 

шуақты  күндей»  деп  «Үкілі  кэмшат» 

энін кішкентай Мәдинаға арнап шырқар 

ма  еді,  кім  білсін?  Талабыңа  нұр  жау- 

сын, Мэдина!

жүктеу/скачать 4,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: