Часть
|
Структура
|
Светопреломляющие среды
|
К светопреломляющим средам глаза относятся роговица, хрусталик, стекловидное тело и передняя и задняя камеры глаза с водянистой жидкостью.
|
Световоспринимающая часть
|
Световоспринимающая часть глаза представлена сетчаткой.
|
Тапсырма №10.Көзің жарық сәулесін сындыру күші қандай?
Алыс заттарға қарағанда
|
Алыс заттарға қарағанда жарық сәулесін сындыру күші әлсіздеу келеді,59Д.
|
Жақын заттарға қарағанда
|
Адам көзінің жарық сәулесін сындыру күші жақын қашықтықтағы заттарға қараған кезде күштірек болады,70.5Д
|
Тапсырма №11.Кестені толтырыңыз.Берілген сипаттамаға / анықтамаға сәйкес қызметті / бұзылысты / аномалияны үш тілде атап жазыңыз
қызмет / бұзылыс/ аномалия
|
сипаттама / анықтама
|
Қазақша
|
На русском
|
English
|
|
далтонизм
|
дальтоник
|
Daltonism
|
түсті қабылдау аномалиясы (ерлер х-хромосомасында белгілі бір геннің болмауы)
|
Бинокулярлық көру
|
Бинокулярное зрение
|
Binocular vision
|
екі көзбен қарағанда заттың бейнелері торлы қабықтың тиісті немесе бірдей бөлімдеріне түседі және осы екі бейне ми қыртысындағы көру орталығының бір аймақтарына келіп түседі. Сондықтан түйсігінде бірігіп біреу болып көрінеді.
|
Сфералық аберрация
|
Сферическая аберрация
|
Spherical aberration
|
көз бұршағының шетінен өткен сәулелер оның ортасынан өткендерге қарағанда күштірек сынады
|
Көру өткірлігі
|
Острота зрения
|
Visual acuity
|
көз ажырата алатын екі нүкте арасындағы ең аз қашықтық
|
Анық көру нүктесі
|
Четкая точка зрения
|
Clear point of view
|
зат анық көрінетін көз бен зат арасындағы ең қысқа қашықтық
|
дейтеранопия
|
дейтеранопия
|
deuteranopia
|
жасыл түсті қабылдай алмау
|
протанопия
|
протанопия
|
protanopia
|
қызыл түсті қабылдай алмау
|
тританопия
|
тританопия
|
tritanopia
|
көк және күлгін түсті қабылдай алмау
|
Қараңғыға бейімделу
|
Адаптироваться к темноте
|
Adapt to the dark
|
көздің жарыққа сезімталдығының артып (көру пигменттерінің қалпына келуінен), әлсіз жарық жағдайына бейімделуі
|
ахромазия
|
ахромазия
|
Adapt to the dark
|
түсті мүлем ажырата алмау (сауытша аппаратының зақымдалуы)
|
Жарыққа бейімделу
|
Адаптация к свету
|
Adaptation to light
|
көздің жарыққа сезімталдығының төмендеп, қатты жарық жағдайына бейімделуі
|
Көз рефракциясы
|
Преломление глаз
|
Eye refraction
|
сәулелердің аккомодациялық өзгерістерсіз сындырылуы
|
Аккомодация
|
Преломление глаз
|
Eye refraction
|
көздің әр түрлі қашықта орналасқан заттарды анық көруге икемделуі
|
Көру аймағы
|
Поле зрения
|
Field of view
|
көзді бір нүктеге қадағанда көрінетін кеңістік
|
Тапсырма №12.Аккомодация. Суреттер мен олардың сипаттамаларын сәйкестендіріңіз
Сипаттамасы
|
Суретке сәйкес әріп
|
1. Алыстағы заттарға қарағанда
|
Алыстан көргіштік / гиперметропия.Көзілдірік- екі шеті ойыс ,ортасы дөңес
|
2. Жақын орналасқан заттарға қарағанда
|
Жақыннан көргіштік / миопия.Көзілдірік – ортасы ойыс,екі шеті дөңес.
|
|
|
|
|
А
|
В
|
Тапсырма №13.Рефракция аномалиялары, оларды түзету. Атаулар мен суреттерді сәйкестендіріңіз
атауы
|
Суретке сәйкес әріп
|
1. Астигматизм
|
F
|
2. Гиперметропия
|
B
|
3. Астигматизмді түзету
|
C
|
4. Гиперметропияны түзету
|
E
|
5. Миопияны түзету
|
D
|
6. Миопия
|
A
|
7. Эмметропия
|
G
|
Тапсырма №14.Көру пигменттері.Торлы қабат рецепторларын үш тілде атап, оларды пигменттерімен сәйкестендіріңіз
Рецепторлық жасушалар
|
Сәйкес пигменттің әрпі
|
1. сауытшалар
|
А,С,Д
|
2. таяқшалар
|
В
|
|
|
Пигменттер
|
|
A Йодопсин
|
|
B Родопсин
|
|
C Эритролаб
|
|
D Хлоролаб
|
|
Тапсырма №15.Торлы қабыт рецепторларындағы фотохимиялық әсерленістер.Ретін анықтаңыз
4
|
Са2+ иондары белсенеді, Na+ иондарына өтімділік артады
|
7
|
ӘП
|
6
|
медиатор бөлінеді
|
2
|
родопсин ретинал мен опсинге ыдырайды, цис-ретинал изомерленеді
|
5
|
рецепторлық потенциал туындайды
|
1
|
жарық квантын жұту
|
3
|
транс-ретиналь
|
Соматосенсорлық талдағыш
Тапсырма №16.Соматосенсорлық талдағыштың өлімдері. Кестені толтырыңыз
бөлімі
|
Құрылымдар
|
|
Лемниск жолы
|
Жұлын-таламус жолы
|
Рецепторлық
|
Терілік рецепторлар мен проприорецепторлар
|
Терілік рецепторлар және проприорецепторлар
|
Өткізгіш
|
жұлын түйіні (1-нейрон)--дорзалды/артқы
бағандары--сопақша ми Голля және Бурдах ядролары (2-нейрон)--
-қиылыс -- таламустың вентралды ядролары (3-нейрон).
|
жұлын түйіні (1-нейрон)--жұлын сұр затының артқы мүйіздері (2-нейрон)--жұлын-таламустық жол--таламустың вентралды ядролары (3-нейрон).
|
орталық
|
Ми сыңарлары қыртысының артқы орталық қатпары
|
Ми сыңарлары қыртысының артқы орталық қатпары
|
Тапсырма №17.Тері рецепторларының түрлері.Рецепторларды үш тілде атап, олардың атауларымен с сәйкестендіріңіз
Рецепторы
|
Атауына сәйкес әріптер
|
Қазақша
|
На русском
|
English
|
|
Жанасу рецепторлары
|
Рецептор прикосновения
|
Touch receptors
|
Е-(сипап сезуді) қабылдайтын рецепторлар: Меркель дисклері, Мейснер денешіктері;
|
Қысым мен діріл рецепторлары
|
Рецепторы давления и вибрации
|
Pressure and vibration receptors
|
Д-қысымды, тербелуді қабылдайтын рецепторлар -Фатер-Пачини денешіктері
|
Жылу рецепторлары
|
Рецепторы тепла
|
Heat receptors
|
А-жылыны қабылдайтын - Руффини деншіктері;
|
Суық рецепторлары
|
Рецепторы холода
|
Cold receptors
|
С-суықты қабылдайтын - Краузе сауытшалары;
|
Ауырсыну рецепторлары (ноцицепторлар)
|
Болевые рецепторы (ноцицепторы)
|
Pain receptors (nociceptors)
|
В-ауырсынуды сезетін рецепторлар (ноцицепторлар) - бос жүйке ұштары.
|
|
|
|
|
Рецепторлардың атауы
|
|
|
|
A. Руффини денешіктері
|
|
|
|
B. Бос жүйке ұштары
|
|
|
|
C. Краузе сауытшалары
|
|
|
|
D. Фатер-Пачини денешіктері
|
|
|
|
E. Мейснера денешіктері
|
|
|
|
Тапсырма №18.Проприорецепторлар. Проприорецепторлардың түрлерін атаңыз
Ет ұршығы ішіндегі сезімьал жүйке ұштары
|
Сіңірлерде орналасқан Гольджи сіңір рецепторлары
|
Сіңірлер мен байламдарда,фасцияларда орналасқан Пачини денешіктері
|
Тапсырма №19.Ноцицепторлар. Тітіркендіргіштің табиғатына қарай ноцептордың түрлерін атаңыз
Полимодальды рецепторлар
|
Механорецепторлар
|
Хеморецепторлар
|
2-БӨЛІМ.Тәжірибелік жұмыстар.
Тәжірибелік жұмыстарды орындау әдістемелерімен танысып, сұрақтарға жауап беріңіз. Жұмыстарды орындау әдістемесі осы хаттамамен бірге тапсырмаға тіркеледі, сондай-ақ оқытушыңыздан алсаңыз болады.
№1 жұмыс. «Көру аймағын Форстер периметрімен анықтау». Жұмыстың әдістемесімен танысып, сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Көру аймағы дегеніміз не?
Жауап: Көру аймағы дегеніміз - біржерге тесіле қарап тұрғанда, ол жерден басқа, оң және сол жағындағы жерлерді де қамти көріп тұрады. Тік қарамаса да белгілі бір жердегі нәрсені көріп-сезіп тұру, көру аймағына жатады. Оны периметр деген кұралмен анықтайды.
|
2. Жұмыс барысында зерттелушінің периметрге және жарыққа қатысты қалпын сипаттаңыз
Жауап: Жарық периметрге біркелкі түсуі керек. Зерттелуші периметрге қарап
отырады, жарық зерттелушінің артқы жағынан түсіп тұруы қажет.
|
3. Периметрияны орындау кезіндегі зерттелушінің иегі мен көзінің қалпын/орналасуын сипаттаңыз
Жауап: иек тірегін жоғары немесе төмен түсіріп, көз қарашығын периметр доғасының қақ ортасына қойылған дөңгелек ақ белгінің деңгейіне жеткізу керек.
|
4. Доғаны әр бұрғанда қандай бұрышқа бұрады?
Жауап: Доғаны 15° қадаммен бұрып отырып басқа меридиандағы көру аймақтары да өлшенеді.
|
5. Ақ түсті заттар үшін көру аймағының шекаралары қандай?
Шекара
|
Ішкі
|
Жоғарғы
|
Сыртқы
|
Төменгі
|
градуспен
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
