D «Қышқыл және негіз ерітінділері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқумақсаты
11.3.4.3
Сутектік көрсеткішті -log[H+] ретінде түсіну және
ерітіндінің рН-ін концентрацияға [Н+] және кері
түрлендіру
11.3.4.4
Күшті қышқыл және күшті негіздің pH-ін есептеу
11.3.4.5
Буферлі
ерітінділердің
әсер
ету
принципін
түсіндіру
11.3.4.7
Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде
диссоциациялануын түсіндіру
11.3.4.9
Титрлеу нәтижесі бойынша есептеулер жүргізу
Бағалаукритерийі
Білімалушы
Сутектік көрсеткішті -log[H+] ретінде түсіну және ерітіндінің рН-ін концентрацияға [Н+] және кері түрлендіру әдістерін көрсетеді
Күшті қышқыл және күшті негіздің pH-на байланысты есептеуді жүргізеді
Буферлі ерітінділердің әсер ету принципінің мәнін сипаттайды
Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде диссоциациялануын сипаттайды
Титрлеу нәтижесі бойынша сандық есептеулер жүргізеді
Ойлау деңгейі
дағдыларының
Білу және түсіну Қолдану
Орындалууақыты
25 минут
Тапсырмалар
1.
Сутектік көрсеткіш түсінігін 1909 жылы дат химигі Серенсен енгізді. pәріпідат тіліндегі potenz – математикалық дәреже Н әріпі – сутегі символы беріледі.
Төмендегі терминді сипаттайтын формуланы жазыңыз: (i) рН...................
Сутектік көрсеткіш дегеніміз не?
0.004 моль * дм-3 НСІ сулы ерітіндісінің рН және [Н+] есептеңіз.
рН 11-ге тең калий гидроксиді ерітіндісінің молярлық концентрациясын есептеңіз.
2.
Күшті қышқыл және күшті негіздің pH –на байланысты есептеу жүргізіңіз:
0,012М күкірт қышқылы толық диссоциацияланады деп есептеп, оның рН мәнін есептеңіз:
0,03 М натрий гидроксидінің рН мәнін есептеңіз:
3.
Буферлі ерітінділердің әсер ету принципі:
(a) (і) Буферлі ерітінділер дегеніміз не?
(іі) Екі түрлі буферлі ерітіндіге мысал келтіріңіз:
(ііі) Буферлі ерітінділердің тірі ағзаларда атқаратын рөлін түсіндіріңіз:
(b) (і) Буферлі ерітінділерді дистилденген сумен сұйылтқан кезде олардың рН-ы өзгере ме?
(іі) Буферлі ерітіндінің қышқыл және сілті ерітінділеріне қалай әсер ететінін сипаттаңыз:
4.
Швед ғалымы Сванте Аррениус әртүрлі заттардың электр өткізгіштігін зерттей келе, электролиттік диссоциациялану теориясын ұсынып, электролит ерітінділерінің электрөткізгіштігін алғаш түсіндірді.
(c) (і) Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде диссоциациялануын сипаттаңыз:
(іі) Берілген тиісті сөздердің көмегімен сөйлемді толықтырыңыз:
Тиістісөздер: толық,электролиттабиғаты,диссоциациялану константасының, әлсіз, температураға, жартылай, күшті.
Электролиттер ...........және болып, екі топқа бөлінеді. Күшті электролиттер суда
ерігенде иондарға ...............диссоциацияланады, ал әлсіз электролиттер - ...................
диссоциацияланады. Әлсіз қышқылдар мен әлсіз негіздердің күшті қышқылдар мен күшті негіздерден айырмашылығы сулы ерітіндіде..........................диссоциацияланатындығында, сондықтан мұнда рН- ты диссоцияция ...................ескере отырып есептеп шығарады. Диссоциациялану константасының мәні электролит , еріткішке (әртүрлі диэлектрлік тұрақтылар)
және тәуелді.
Әлсізқышқылдар үшін HAn ↔ H+ + An- Kқышқыл=………………… …………………
