Зерттеудің негізгі әдістері

32 
анықталады. Педагогикалық психологияда кӛбінесе эмпирикалық әдіс 
қолданылады.
Бақылау 
– 
педагогикалық 
психологияда 
(және 
жалпы 
педагогикалық тәжірибеде) адамды мақсатты, жҥйелі зерттеудің 
эмпирикалық әдісі. Байқауға алынған ӛзінің байқау объекті болып 
табылатынын білмейді, байқау жаппай немесе таңдаулы бола алады, - 
мысалы, барлық оқу барысын тіркеп немесе тек бір немесе бірнеше 
оқушыны тіркеп отыру. Байқаудың негізінде сараптамалық баға берілуі 
мҥмкін. Байқау нәтижелері арнайы хаттамаларға енгізіліп, онда 
бақылауға алынған оқушының (оқушылардың) аты-жӛні, кҥні, уақыты 
және мақсаты белгіленеді. Хаттама деректері сапалық және сандық 
ӛңдеуден ӛтеді.
Ӛзін-ӛзі бақылау – адамның рефлекстік ойлау негізінде ӛзін-ӛзі 
бақылау әдісі (ӛзін-ӛзі бақылау объекті болып мақсаттар, мінез-қҧлық 
тҥрткісі, қызметінің нәтижесі бола алады). Бҧл әдіс ӛзіне-ӛзі есеп 
берудің негізінде жатыр. Ол субъективтіліктің басымдылығымен 
сипатталады, ол кӛбінесе қосымша ретінде қолданылады (XIX-XX ғғ. 
қиылысында ӛзін-ӛзі бақылау интроспективті психологияның негізі 
болып табылған).
Әңгімелесу - педагогикалық психологияда (және педагогикалық 
тәжірибеде) адам туралы онымен қарым-қатынас жасау, оның мақсатты 
бағытталғын сҧрақтарға жауаптарының нәтижесінде мәліметтер 
(ақпараттар) алудың эмпирикалық әдісі. Жҥргізуші оның мақсаты 
туралы 
зерттелінушіге 
айтпайды. 
Жауаптар 
(мҥмкіндігінше 
әңгімелесушілердің назарын аудармай) дыбыс таспасына жазу, немесе 
тез жазып отыру, стенография арқылы тіркеліп отырады. Әңгімелесу - 
адамды зерттеудің дербес әдісі, сонымен қатар кӛмекші әдіс, мысалы 
эксперимент пен терапияның алдын-алушы әдіс бола алады.
Сұхбат - әңгімелесудің ерекше тҥрі ретінде, ол туралы хабардар, 
сҧхбат алынып отырған адам туралы ақпарат алу ҥшін ғана емес басқа 
да адамдар, оқиғалар және т.б. туралы мәліметтер алу ҥшін 
қолданылады.
Әңгімелесу, сҧхбат барысында сараптамалық баға берілуі мҥмкін.

жүктеу/скачать 2,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: