И. А. Зимняя педагогикалық психология
Педагогикалық психологияның даму кезеңдері
жүктеу/скачать 2,21 Mb. Pdf көрінісі
|
И.А. Зимняя Педагогикалық психология (2) 3
| Педагогикалық психологияның даму кезеңдері
Бірінші кезең – XVII ғасырдың ортасынан ХІХ ғасырдың аяғына дейін – Песталоццидің айтуы бойынша «педагогиканы психологияландыруды сезіну қажеттілігіне» қарай жалпы дидактикалық деп атауға болады. Бҧл кезең ең алдымен, Ян Амос Коменскийдің (1592- 1670), Жан-Жак Руссо (1712-1778), Иоганн Песталоцци (1746-1827), Иоганн Гербарт (1776-1841), Адольф Дистервег (1790-1866), К.Д. Ушинский (1824-1870), П.Ф. Каптерев (1849-1922) ӛзінің есімдерімен кӛрсетілуі мҥмкін. Бҧл ойшыл – педагогтардың педагогикалық психологияның дамуына қосқан ҥлестері ӛздері қарастырған мәселелермен анықталады: даму, оқу және тәрбие байланысы; оқушының шығармашылық белсенділігі, баланың қабілеттілігі және оны дамыту, мҧғалімнің рӛлі, оқытуды ҧйымдастыру және кӛптеген басқа мәселелер. Алайда, бҧл - аталған процестің мәнін ғылыми тҧрғыдан тҥсінудің тек алғашқы әрекеттері еді. Осы мәселелердің шынайы психологиялық жақтарын толығымен ашылмағандығы жӛнінде П.Ф. Каптерев «Дидактикалық очерктер. Білім беру теориясы» (1-ші басылым. 1885 ж.) атты кітабында осы кезеңдегі педагогикалық теорияның дамуына терең және жҥйелі талдау жҥргізу негізінде дәлелдер келтіреді. П.Ф. Каптерев, «…Коменскийдің дидиктикасына тым маңызды кемшіліктер тән: бұл сыртқы механикалық құрал ретінде ұсынылған әдіс дидактакасы; бұл дидактикада оқушылардың қабілеттерін оқыту арқылы дамыту туралы мүлдем сӛз жоқ ; … Коменскийдің дидактикасына психология жетіспейді» [83, 264 б.]. И. Песталоццидің рӛліне талдау жҥргізе келе, П.Ф. Каптерев «Песталоцци оқудың барлығын оқушының ӛз шығармашылығы деп түсінген, ал барлық білімді әрекеттің іштен дамуы, ӛз бетімін әрекет 18 жасау, ӛзін-ӛзі дамыту акті ретінде түсінген» [83, 294 б.]. Алайда, сонымен қатар П.Ф. Каптерев айтқандай, «…Оның (Песталоццидің – И.З.) оқытуда әдістің әсерін тым асыра кӛтеріп, оқытуда мектепте қолданылатын әдіс, тәсілдерді механизациялауға кӛп мойын бұрғаны анық. Мектептегі кӛрнекті фактор ретіндегі жүктеу/скачать 2,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|