И. А. Зимняя педагогикалық психология


Педагогикалық қарым-қатынастың бағыттылығы



Pdf көрінісі
бет192/229
Дата02.12.2023
өлшемі2,21 Mb.
#131392
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   229
Байланысты:
И.А. Зимняя Педагогикалық психология (2) 3

Педагогикалық қарым-қатынастың бағыттылығы 
Педагогикалық қарым-қатынастың ӛзгешелігі ең алдымен, оның 
кӛп объектті бағыттылығынан кӛрінеді. Ол тек ҥйренушілердің ӛзара 
әрекеттесуінің 
ӛзіне 
олардың 
тҧлғалық 
дамуы 
мақсатына 
бағытталмаған, сондай-ақ, педагогикалық жҥйенің ӛзіне негіз болып 
табылатын, оқу білімдерін игеруді ҧйымдастыруға және осы негізде 
шығармашылық іскерліктерді қалыптастыруға бағытталған. Осыған 
орай, педагогикалық қарым-қатынас кем дегенде ҥш бағыттылықпен 
сипатталады: оқудағы ӛзара әрекеттесудің ӛзіне, ҥйренушілерге 
(олардың қазіргі жағдайлары, дамудыңболашақтағы бағыттары) және 
игеру пәніне (меңгеру).
Сонымен 
қатар, 
педагогикалық 
қарым-қатынас 
оның 
субъекттеріне ҥш жақтық бағдарлануымен де анықталады: тҧлғалық, 
әлеуметтік және пәндік. Мҧғалім (оқытушы) қандай да бір оқу 
материалын игеруде бір ғана ҥйренушімен жҧмыс істей отырып, ҥнемі 
оның нәтижесін сыныпта отырғандарға бағдарлайды, және керісінше, 
сыныппен, яғни фронталды жҧмыс істей отырып, әр ҥйренушіге әсер 
етеді. Сондықтан, педагогикалық қарым-қатынастың ӛзіндік ерекшелігі 
аталған сипаттамалардың бҥкіл жиынтығымен айқындала отырып, 
тҧлғалық бағдарланған, әлеуметтік бағдарланған және пәндік 
бағдарланған қарым-қатынас элементтерінің органикалық ҥйлесімінен 
кӛрінеді. Бҧл жерде аталған элементтердің бәрін қамтитын, 
педагогикалық қарым-қатынас, аддитивті қҧралу емес ол принципиалды 
жаңа сапаға ие (Л.А. Хараева). 
Педагогикалық қарым-қатынастың ерекшелігі
 
Пеадгогикалық қарым-қатынастың екінші сапасы оның оқытушы 
функциясымен шартталады, ол ӛзіне тәрбиелеуші функцияны қамтиды, 
ӛйткені білім беру процесі, бҧрын кӛрсеткендей, тәрбиелеуші және 
дамытушы сипатқа ие. Қарым-қатынастың оқытушы функциясы А.А. 
Брудный бойынша, жалпы тҧрғыда тасымалдаушымен теңестірілуі 
мҥмкін. Оқытушы функция тасымалдаушылықтың кӛрінісі сияқты, ол 


319 
адам ҥйренуінің барлық формаларына тән (ойын барысында, басқа 
адамдармен кҥнделікті тҧрмыстық ӛзара әрекеттесуде), білім беру 
жҥйесінің кез-келген деңгейінде – мектепке дейінгі, мектептегі, жоғары 
оқу орнында арнайы ҧйымдастырылған процесте жҥзеге асады
Педагогикалық қарым-қатынастың оқытушы функциясы жетекші 
болғанмен де, ол ӛктемдік жҥргізуші емес,
бҧл - мҧғалім мен 
оқушылардың, оқушылардың ӛзара бір-бірімен жан-жақты әрекетте-
суінің органикалық бӛлігі. А.А. Брудный атап кӛрсеткендей, 
«... 
мұғалімнің оқушылармен қарым-қатынасы инструменталды, ӛйткені 
оның мақсаты оқу процесіндегі бірлескен іс-әрекетті үйлестіру. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   229




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет