Зерттеу объектісінің ӛзіне тән ерекшеліктер

39 
олардың психикалық процестері, жағдайы, психологиялық қасиеттері, 
олардыі әрекеті, яғни қҧбылыстың ӛзі; б) адамдар әректінің ӛнімі, 
олардың «заттандырылған ӛнімі» немесе в) адамның іс-әрекетінің және 
мінез-қҧлығының, оның ҧйымдастырылуының, басқаруының кейбір 
сипаттамалары, бағалануы, кӛрсеткіштері. Әрине, осы объектілердің 
барлығы тығыз байланыстыжәне осы негздеме бойынша әдістерді 
жекелеп бӛлу шартты тҥрде ғана жҥргізіледі, алайда олардың әрбіреуін 
оқытушының практикалық тәжірибесінде қолдану саласын талдау ҥшін 
осылайша саралап қарастыру мақсатқа сәйкес келеді.
Жалпы педагогикалық тәжірибеде, мысалы оқытушыны зерттеу 
ҥшін байқау әдістерін (атап айтқанда, кҥнделік жазу әдісі), әңгіме 
(сауалнама, сҧхбаттасу) және тест жҥргізуді пайдаланған дҧрыс. 
Сыныпта, топта (топтық жіктеліс) оқушыларының ӛзара қарым 
қатынасын зерттеу ҥшін ҧзақ уақыт бойы байқаумен қатар 
социометриялық және референтометриялық әдісті табысты пайдалануға 
болады [толығырақ 151, 167-178 б. қараңыз]. Іс-әрекет ӛнімін зерттеуге, 
атап айтқанда, оқу қызметінің ӛнімін, яғни оның неден кӛрініс табуын 
зерттеуде іс-әрекет ӛнімін талдау әдісі аса кең тараған. Оқушылардың 
шығармаларын, 
мазмҧндамаларын, 
ауызша 
және 
жазбаша 
хабарламаларының (жауаптарын) мақсатты, жҥйелі тҥрде талдау, яғни 
олардың мазмҧнын, тҥрін талдау педагогқа оқушылардың тҧлғалық 
жіне білім алудағы бағытын тҥсінуге, олардың оқуға, оқу орнына, оқу 
пәнінінің ӛзіне және ҧстаздарға қарым-қатынасын тҥсінуіне ықпал етеді. 
Оқушылардың тҧлғалық, жеке психологиялық ерекшеліктерін немесе 
олардың әрекетін зерттеуде тәуелсіз қҧбылмалыларды жалпылау әдісі 
қолданылады, ол мысалы, бір оқушы туралы әртҥрлі оқытушылардан 
алынған деректерді жалпылауды талап етеді. Тҧлғаны іс-әрекеттің 
әртҥрлі тҥрлерінде зерттеу барысында тең жағдайда алынған деректерді 
ғана жалпылауға болады. 
«Эксперименталды зерттеудің кез-келгенінің 
мақсаты - деректердің шектеулі санына негізделінген қорытындылар 
эксперименттің шеңберінен тыс жерде ақиқатқа сай болып қалуы 
тиіс. Бұл – 

жүктеу/скачать 2,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: