И қазақ тіл білш інің антологиясы с. Исаев Қазіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматикалық ұғымдар Павлодар 2010


ны,  -ні  та-  быс  септік  түлғасы  -ның,  -нің



Pdf көрінісі
бет88/149
Дата01.04.2022
өлшемі10,59 Mb.
#29557
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   149
ны,  -ні 
та- 
быс  септік  түлғасы 
-ның,  -нің 
деген  ілік  септіс  жалгауынан 
қалыптасты деген пікірді жоққа шығармайды;
ә) жатыс септік жалғауы, жуан-жіңішкелікті есептемеғенде, 
екі-ақ вариантты, 
н 
дыбысынан басталатын түлғасы жоқ, оның 
орнына д дыбысынан (-да, -де; бала-да, түн-де) басталатын түлға 
жұмсалады; 

 
г - 
.
б) 
барыс  пен  көмектес  септік  жалғауларының  тұлі алары 
мүлде  өзгеше.  Бүл  -  осы  септіктердің  әрқайсысьгаың  қалып- 
тасуы  мерзімдік  жағынан  да,  мағыналық  жағынан  да,  қандай 
сөзден  немесе  түлғадан  және  қалай  қалыптасуы  жағынан  да 
басқаша  болғанын  көрсетеді.  Мысалы,  көмектес  септігі  басқа 
түркі  тілдерінің  көпшілігінде  жоқ,  тек  қазақ  тілінде  гана  бар 
және  ол  басқа  септік түрлерінен  әлдеқайда  кеш  қалыптасқан: 
қазақтың жазба тілінде, жазба нүсқалар тілінде XIX ғасырдың 
аяғы мен XX ғасырдың басына дейін ол септік (ғрамматикалық 
түлға)  ретінде  емес,  септеулік  шылау  ретінде 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   149




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет