І бөлім. Жалпы фармакология

Алдын ала стенокардия ұстамасында, экстрасисталияда, әр түрлі аритмияларда және артериялық гипертензияда қолданылады.

Ұстамалы стенокардияда немесе аритмияда 5-10 мг верапамилді 2 минуттің ішінде көк тамыр арқылы егу керек. 2 мл - 0,25% ерітіндісін 100-150 мл изотоникалық натрия хлоридтің ерітіндісіне немесе 5% глюкоза араластырып жүйелік егу пайданылады.

Қолданған кездегі жанама әсері: бас айналу, кұсу, беті қызару, шеткі ісіну, аллергиялық серпіліс т.б., ал мөлшері асынқырап кетсе күре тамыр қысымының төмендеуі және жүрек жетіспекшілік болуы мүмкін.

Бұл дәріні қолдануға болмайды: кордиогендік шок кезінде, брадикардия, гипотензия, жүкті әйелдерге т.б. күрделі жағдайларда.

Верапамилдің мөлшерлері мен түрлері: түймедақ түрінде 0,04; 0,08 және 0,12 г; қаптамасы 0,04 және ампуласы 0,25% - 2 мл шығарылады.

Rp.: Verapamili 0,04

D.t.d. № 30 in tab

S. 1 таб күніне 3 рет.

#

Амиодарон – коронарлы қан айналым жетіспеушілігі кезінде жақсы әсер береді. Аритмияға қарсы әсері адренергиялық ықпалын әлсіретумен байланысты. Стенокардия ауруында ол миокардтың қажеттілігін төмендетеді. Амиодарон жүрекке адренергиялық әсерді төмендетіп, глюкагонның антогонисті болып табылады. Жүректің соғуын баяулатып, аритмия қысымын төмендетеді.

D.t.d. № 20 in tab.

S. 1 түймедақтан күніне 3-4 рет.

#

Калий хлориді – қан плазмасында, миокардта К иондары мөлшерінің азаюы кезінде жақсы ықпал тигізеді. Калий иондары жүрекке ацетилхолин тәрізді әсер етіп, кезбе жүйкені тітіркендіреді. Олар жүректің жиырылу ырғағын баяулатып, миокардтың өткізгіштік. автоматизм және қозуын нашарлатады.

D.t.d. № 10 in tabull.

S. 0,5 стакан суға 1 түймедақтан күніне 2 рет.

#
7 7.4. Қан қысымын төмендететін (гипотензиялық) дәрілер.

Артериялық қысымды төмендететін дәрілер гипотензивті дәрілер деп аталады. Мұндай дәрілерді негізінен артериялық гипертензияға қолданады. Артериялық қысым деңгейі жүрек жұмысына, шеткі тамырлар қысымы және икемділігіне, көлеміне, қан айналымындағы электролиттер құрамына және сұйықтығына байланысты. Міне осылардың барлығы нейрогуморальдық бақылауда болады.

Қан қысымын төмендететін дәрілердің әсері артериялық қысым жүйесін реттейтін әртүрлі физиологиялық жүйелерге бағыттылған. Ең маңызды қызмет вазоконстрикторлы адренергиялық әсерін төмендететін нейротропты заттар болады. Нейротропты заттар вазомоторлы орталыққа, сонымен бірге адренергиялық (симпатикалық) иннервацияның шеткі бөлімдеріне – ганглийлерге, постганглийлерге, адренорецепторларға – төмендеткіш әсер етеді. Мұндай орталықтардың жұмысы төмендеген соң қан тамырлары кеңейе түседі. Осы заттың гипотензиялық ықпалы жүректің жұмысын төмендетеді.

Күре тамырдың қысымы төмендететін тағы бір жол, бұл қан айналымындағы қанның электролиттік құрамын және көлемін өзгерту болып табылады. Артериялық гипертензияны емдеуге қолданылатын гипотензиялық заттардың жіктелуі жоғарыда берілген пікірлерге негізделген.

I. Жүрек – тамыр жүйесіне адренергиялық иннервацияның әсерін төмендететін дәрілер.

1/ вазомоторлы орталықтың қысымын төмендетін дәрілер: клофелин (Clophelinum),, метилдофа (Methyldopa), және т.б.

2/ вегетативті ганглийлерді бұзатын дәрілер (ганглиоблокаторлар): пирилен, пентамин, бензогексоний және т.б.

3/ адренергиялық нейрондарды пресинаптикалық деңгейде төмендететін дәрілер (симпатолитиктер): октадин, резерпин.

4/ Шеткі адренорецепторларды бөгейтін дәрілер (адреноблокаторлар):

а/a-адренорецепторларды бөгейтін дәрілер: фентоламин, тропафен және т.б.

б/ b-адренорецепторларды бөгейтін дәрілер: анаприлин, атенолол және т.б.

в/ a- және b-адренорецепторларды бөгейтін дәрі: лабеталол

II. Тамыр салалы бұлшық еттерін босататын (миотропикалық спазмолитиктер) дәрілер:

1/ ұсақ күре тамырларды кеңейтетін дәрілер: апрессин (Apressinum), миноксидил (Minoxidilum).

2/ ұсақ күре тамырлар мен ұсақ көк тамырларды кеңейтетін дәрілер: натрий нитропруссид (Natrii nitroprussidum) және т.б.

3/ Әртүрлі миотроптық дәрілер: дибазол, магний сульфаты және т.б.

III. Кальций каналын тежейтін дәрілер (кальций антагонистері): фенигидин және т.б.

IU. Ренин – ангиотензин жүйесіне әсер ететін дәрілер:

1/ ангиотензин - II жасанды ингибиторы: каптоприл және т.б.

2/ ангиотензин рецепторларын бөгейтін дәрілер: саралазин және т.б.

U. Су-тұз алмасу жүрісіне әсер ететін дәрілер (диуретиктер): дихлотиазид, фуросемид, спиронолактон және т.б.