ҚР ИТК 1304043 ОТ Есеп
Бет
15
Өзг
ш
Бет
Құжат №
Қолы
Қүні
8.2 Гамма-сәулеленуден қорғау: қорғасын
Гамма-сәулеленуден қорғау үшін қорғасын парағы жиі қолданылады. Металл
зарядталған үлкен және
кіші радиациялық бөлшектерді, сондай-ақ аралас
сәулеленуді кешіктіруге қабілетті.
Қорғасын өнімдері медицинада, ғылыми
институттарда,
зертханаларда
гамма-сәулелерден,
рентген
сәулесінен
емханалардағы мамандандырылған құрылғылардан қорғау үшін қолданылады.
Рентген аппараттарының көмегімен ағзаны диагностикалауға арналған үй-жайлар
медициналық персоналдың да, пациенттердің де шамадан тыс сәулеленуін
болдырмау үшін қорғасын пластиналарымен экрандалуы тиіс.
Гамма-сәулеленуден қорғау үшін қорғасын төсемдері бар мамандандырылған
киімдерді қолданған жөн:
1. жамылғы;
2. алжапқыштар;
3. жилеткалар.
Қорғасын әйнегі радиоактивті заттармен тәжірибе жүргізу
кезінде
пайдаланылады, ол қарау терезесі ретінде мамандандырылған жабдыққа орнату
үшін қажет. Қорғасын
бета және гамма сәулелерімен, радиоактивті изотоптармен
әрекеттеспейтін ауыр
металл ретінде әрекет етеді, сондықтан олар үшін тиімді
кедергі болады. Радиация көздерін пайдалану мамандандырылған қажетті қорғаныс
шараларын сақтауды қамтиды. Сәулеленудің
рұқсат етілген деңгейлері
радиациялық қауіпсіздік нормаларында жазылған, оларды жұмысшы адам міндетті
түрде білуі тиіс және көрсетілген деректерден аспауы тиіс.
Әдетте, гамма-сәулеленуден қорғау үшін экономикалық тұрғыдан тиімді және
радиациялық әсердің едәуір әлсіреуін қамтамасыз ететін қорғаныс құрылымдарын
қолданған жөн. Нүктелік сәулелену көзінің қуаты сәулелену белсенділігіне тікелей
пропорционалды, сондықтан оны аз пайдалану және үлкен қашықтықта шектеуге
болады. Қорғаудың бұл нұсқасы белгілі бір уақыт
аралығында жұмыс істеу
мүмкіндігін қарастырады, бұл сәулеленудің үлкен дозасын алуға мүмкіндік
бермейді, өйткені иондаушы сәулеленудің алғашқы қасиеті — жинақтау. Демек,
адам жоғары радиациялық фон аймағында неғұрлым аз уақыт болса, соғұрлым оның
денсаулығына зиян аз болады.
Сыртқы гамма-сәулеленуден қорғаудың келесі әдісі-зерттеу
көзі мен объект
арасындағы қашықтық ұлғайған кезде оның қуатын азайту. Сәулелену көзінің
жанында болу үшін рұқсат етілген уақыт аралығы бойынша нақты нұсқаулар жұмыс
персоналына ұсынылады, ол өткеннен кейін адамдар қауіпсіз аймаққа шығарылуы
тиіс.