Құқық теориясының негіздері. Мемлекет және құқық теориясының қалыптасуы мен дамуының тарихы. «ҚР құқық негіздері»



бет3/5
Дата21.02.2023
өлшемі49,98 Kb.
#69802
1   2   3   4   5
Байланысты:
1 лекция Кукык жэне мемлекет

Мемлекеттік құрылым нысаны - бұл мемлекеттің аумақтық құрылымы. онын құрамдас бөліктерінің және осы бөліктердің әрбірінің мемлекетпен қарым-катынасының сипаты. Барлық мемлекеттер өздерінің мемлекеттік құрылымы бойынша жай және күрделі болып екіге бөлінеді.
Жай немесе біртұтас мемлекет - бұл өз ішінде бөлінбейтін тұтас мемлекет, оның өз ішінде дербес мемлекеттік құрылымдар болмайды. Бұл мемлекетке жоғары органдардың біртұтас жүйесі, заңнаманың ортақ жүйесі, ортақ сот жүйесі, ортақ азаматтығы мен салықтардың бір каналды жүйесі болады.
Күрделі мемлекет - бұл белгілі бір дәрежедегі дербестікке ие жекелеген мемлекеттік құрылымдардан құралған мемлекет. Күрделі мемлекеттерге империялар, федерациялар, конфедерациялар, достастықтар мен одактастықтар жатады. Империялар күштеу арқылы құрылатын күрделі мемлекеттер, бұларда кұрамдас бөліктердің жоғары билікке бағыныстылық деңгейі әр түрлі болған. Империялардың басты ерекшелігі - олардың кұрамдас бөліктерінін ешқашан ортақ мемлекеттік құкықтық мәртебесі болмаған.
Конфедерация империяға қарағанда ерікті негізде құрылады. Бұл нақты бір тарихи кезең шегінде белгілі бір мақсаттарға жету үшін құрылған мемлекеттердің уақытша одағы. Конфедерацияны кұраған егеменді мемлекеттер халықаралық құқықтык қатынастар субъектісі болып қала береді, оларда өз азаматтығы, билік, басқару және сот әділдігі органдарының жүйесі болады.
Федерация - бұл күрделі, одақтас мемлекет, оның бөліктері мемлекеттік кұрылымдар болып табылады және және белгілі бір дәрежеде мемлекеттік егемендікке ие болады; федерацияда жоғарғы федералдык органдар мен федералдық заңнамамен қатар федерация субъектілерінің жоғарғы органдары мен заңнамасы да болады; федерацияда салықтың екі каналды жүйесі пайдаланылады, оның белгілерінің бірі болып қос азаматтық табылады. Федерациялар аумақтық немесе ұлттық-мемлекеттік кағида бойынша құрылуы мүмкін.
Достастық - бұл ортақ белгілермен. Біртектіліктің белгілі бір деңгейімен сипатталатын мемлекеттердің ұйымдастырушылық бірлестігі. Оларды біріктіретін белгілер экономикаға, құқыкқа, тілге, мәдениетке, дінге қатысты болуы мүмкін. Достастықтың мүшелері - бұл толығымен тәуелсіз, егеменді мемлекеттер, халық аралык катынастардың субъектілері.
Одақтастық - бұл қоғамды мемлекеттік ұйымдастырудағы ауыспалы нысан. Одактастықтын негізінде көп жағдайда мемлекет-аралық шарт болады. Ол одактастыққа кіретін мемлекеттердің интеграциялык байланыстарын күшейте түседі және оларды конфедеративтік бірлестікке карай итермелейді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет