Iii beynəlxalq türk dünyasi araşdirmalari simpoziumu III. Uluslararasi türk dünyasi araştirmalari sempozyumu ІІІ халықаралық ТҮркі әлемі зерттеулері симпозиумы
жүктеу/скачать 42,43 Mb. Pdf көрінісі
|
| III BEYNƏLXALQ TÜRK DÜNYASI ARAŞDIRMALARI SİMPOZİUMU III. ULUSLARARASI TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU ІІІ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТҮРКІ ӘЛЕМІ ЗЕРТТЕУЛЕРІ СИМПОЗИУМЫ III ХАЛЫҠ-АРА ТӨРКИ ДОНЪЯҺЫН ӨЙРӘНЕҮГӘ АРНАЛҒАН СИМПОЗИУМ III- ЭЛ АРАЛЫК ТҮРК ДҮЙНӨСҮ ИЗИЛДӨӨЛӨРҮ СИМПОЗИУМУ III B EYNƏLXAL Q TÜRK DÜNY ASI ARAŞDIRMALARI SİMPO ZİUMU III. UL USLARARASI TÜRK DÜNY ASI ARAŞ TIRMALARI SEMPO ZYUMU ІІІ ХАЛЫҚАР АЛЫҚ ТҮРКІ Ә ЛЕМІ ЗЕР ТТЕУ ЛЕРІ СИМПО ЗИУМЫ III ХАЛЫҠ- АР А Т ӨРКИ Д ОНЪ ЯҺЫН ӨЙРӘНЕҮ ГӘ АРНАЛҒ АН СИМПО ЗИУМ III- Э Л АР АЛЫК ТҮ РК ДҮ ЙНӨСҮ ИЗИЛД ӨӨ ЛӨРҮ СИМПО ЗИУМУ SİMPOZİUMUN MATERİALLARI BAKI AVRASİYA UNİVERSİTETİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ М. АКМУЛЛА ИСЕМЕНДӘГЕ БАШҠОРТ ДӘҮЛӘТ ПЕДАГОГИЯ УНИВЕРСИТЕТЫ МАХМУД КШКАРИ-БАРСКАНИ УНИВЕРСИТЕТИ YUNUS EMRE ENSTİTÜSÜ ISBN 978-9952-8301-2-5 25-27 May 2016 Bakı III Beynəlxalq Türk Dünyası Araşdırmaları Simpoziumu III. ULUSLARARASI TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU ІІІ. Халықаралық Түркі Әлемі Зерттеулері Симпозиумының жұмысына ІІI МЕЖДУНАРОДНЫЙ СИМПОЗИУМ ИССЛЕДОВАНИЙ ТЮРКСКОГО МИРА III- Эл аралык түрк дүйнөсү изилдөөлөрү симпозиуму CİLD I CİLD I
III BEYNƏLXALQ TÜRK DÜNYASI ARAŞDIRMALARI SİMPOZİUMUNUN MATERİALLARI CİLD I Qapaq Dizaynı: Recep TETİR ISBN 978-9952-8301-2-5 Mətbəə Sertifikat No: Mətbəə Ünvanı: SİMPOZİUMUN MATERİALLARI CİLD I III BEYNƏLXALQ TÜRK DÜNYASI ARAŞDIRMALARI SİMPOZİUMU 25-27 May 2016 Bakı
25-27 Mayıs 2016 Bakü
25-27 Мамыр 2016 ж Баку
25-27 май 2016 йыл Баку III- ЭЛ АРАЛЫК ТҮРК ДҮЙНӨСҮ ИЗИЛДӨӨЛӨРҮ СИМПОЗИУМУ 2016-жыл 25-27- май Баку
REDAKTOR Prof. Dr. Hikmet KORAŞ
2016 Bakı
ONURSAL BAŞÇILAR Prof. Dr. Adnan GÖRÜR (Niğde Universiteti Rektoru) Prof. Dr. D. J. NÖKETAYEVA (Kazak Dövlət Qızlar Pedaqoji Universiteti Rektoru) Prof. Dr. R. M. ASADULLİN (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti Rektoru) Prof.Dr. Almaz İBRAEV (Şərq / Mahmud Kaşgari- Barskani Universiteti Rektoru) Prof. Dr. Nazim HÜSEYNLİ (Bakı Avrasiya Üniversiteti Rektoru) Prof. Dr. Şeref ATEŞ (Yunus Emre İnstitutu Başçısı) DÜZENLEME TƏŞKİLATI Niğde Universiteti Prof. Dr. Nazım Hikmet POLAT (Təhsil Fakültəsi Dekanı) Prof. Dr. Selen DOĞAN (İletişim Fakültəsi Dekanı) Prof. Dr. Ziya AVŞAR (Türk Dili və Ədəbiyyatı Bölüm Başçısı) Prof. Dr. Hikmet KORAŞ (Müasir Türk Ləhcələri Bölümü Müəllimi) Yrd. Doç. Dr. Gökhan ÇETİNKAYA (Türkçe Öğretmenliği Bölüm Başçısı) Yrd. Doç. Dr. Onur KÖKSAL (Avrasiya Araşdırmaları Elm Sahəsi Başçısı) Yrd. Doç. Dr. Çiğdem ŞAHİN (Siyasət Elmi və Beynəlxalq Əlaqələr Bölümü Müəllim)
(Mətbuat və İctimaiyyətlə Əlaqələr Direktoru) Qazax Dövlət Qızlar Pedaqoji Universiteti Bahadır ALİYEV (Birinci Rektor Müavini) Asılbek BÖKEBAYEV (İqtisadi və Sənaye İşlər Rektor Müavini) Şınar ŞAMEYEVA (Elm və Beynəlxalq Əlaqələr Bölümü Direktoru) Eriya NURLANBEKOVA (Xarici Dillər Bölümü Başçısı) Zaureş SABIROVA (Sosial və Tərbiyə İşləri Rektor Müavini) Nurgul KALİYEVA (Elm və Beynəlxalq Əlaqələr Bölümü Başçısı) Altınay TIMBOLOVA (Kazak Filologiyası və Dünya Dilləri Fakültəsinin Dekanı) M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti L.A. AMİROVA (Rektor Müavini) L. H. SAMSİTOVA (Başqırd Filologiya Fakültəsi Dekanı) S. A. TAGİROVA (Başqırd dili və Öğretimi Bölümü Fundamental Elm Sahəsi Başçısı)
(Ədəbiyyat və Mədəniyyət Bölüm Başçısı) İ. S. NASİPOV (Tatar Dili və Ədəbiyyatı Bölüm Başçısı) E. R. BURANGULOV (Beynəlxalq Əlaqələr Başçısı) L. F. ABUBAKİROVA (Dekan Müavini) L. X. SAFİNA (Türk Dili Bölümü) II III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu Eastern/Mahmud Kaşgari-Barskani Universiteti Shehatta Abu Shuusha (Ərəb Dilləri Filologu və magistratuarsi Başqani) İhab Alsaid Usuf (Dosent / Misir) Kramanali Kyzy Mira (Elmlər Tarixi Namzədi \ Dövlət dili prorektoru) Sheishekeeva G.M. (Elmlər Tarixi Namzədi \ Dövlət dili prorektoru\ Dosent/ Huquq Bölümü Başqanı)
(Uluslararası ilişkiler Bölümü Prorektoru) V.V. Bulataeva (Təhsil Bölümü Rəisi) Bakı Avrasiya Universiteti Yrd. Doç. Dr. Enver KAPAĞAN (Türk Dili və Ədəbiyyatı Bölümü Müellimi) Prof. Dr. Gülzar İBRAHİMOVA (Tədris və elmi işlər üzrə prorektor) Dos. Dr. Mənsim MƏMMƏDOV (İqtisadiyyat və riyaziyyat kafedrasının müdiri) Səyavuş QASIMOV (Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektor) Dos. Dr. Fərəh CƏLIL (Filologiya fakultəsinin dekanı) Dos. Dr. Elmira MƏMMƏDOVA-Kekeç (Türk və xarici ölkə filologiyası kafedrasının müdiri) Dr. Seyfettin ALTAYLI (Türk Dili və Ədəbiyyatı Bölümü Müellimi) Zemine RÜSTEMBEYLİ (Müəllim) Yunus Emre İnstitutu Doç. Dr. İbrahim GÜLTEKİN (Yunus Emre İnstitutu Türkçe Tədris Mərkəzi Müdiri)
(Bakı Yunus Emre İnstitutu Okutmani) İbrahim YILDIRIM (Bakı Yunus Emre İnstitutu Müdiri)
(Niğde Universiteti) Prof. Dr. L.A. Amirova (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) Prof.Dr. Almaz İBRAEV (Şərq / Mahmud Kaşgari- Barskani Universiteti) Prof. Dr. Ali Osman GÜNDOĞAN (Muğla Universiteti) Prof. Dr. Alaybey KAROĞLU (Gazi Universiteti) Prof. Dr. İrfan MORİNA (Priştine Universiteti, Kosova) Prof. Dr. Çağatay ÖZDEMİR (Gazi Universiteti) Prof. Dr. Fatma AÇIK (Gazi Universiteti) Prof. Dr. Cüneyd OKAY (İstanbul Texniki Universiteti) Prof. Dr. Şükrü Halûk AKALIN (Hacettepe Universiteti) Prof. Dr. İbrahim DİLEK (Gazi Universiteti) Prof. Dr. Nusret ÇAM (Ankara Universiteti) Prof. Dr. Hülya ARGUNŞAH (Erciyes Universiteti) Prof. Dr. Seyfettin ERŞAHİN (Ankara Universiteti) Prof. Dr. Hayati BEŞİRLİ (Qırğızıstan Türkiyə Manas Universiteti) Prof. Dr. Ahmet TAŞAĞIL (Mimar Sinan Universiteti) Prof. Dr. Galip YÜKSEL (Gazi Universiteti) Prof. Dr. Ziya AVŞAR (Niğde Universiteti) Prof. Dr. Halil İbrahim YALIN (Gazi Universiteti) Prof. Dr. Selen DOĞAN (Niğde Universiteti) Prof. Dr. Nuri KÖSTÜKLÜ (Necmettin Erbakan Universiteti) Prof. Dr. Necati DEMİR (Gazi Universiteti) III Kurullar Prof. Dr. Faruk ÇOLAK (Niğde Universiteti) Prof. Dr. Mustafa TALAS (Niğde Universiteti) Prof. Dr. Hikmet KORAŞ (Niğde Universiteti) Doç. Dr. Mensim Zeynelabidin MEMMEDOV (Bakı Avrasiya Üniversiteti) Prof. Dr. Gülzar İBRAHİMOVA (Bakı Avrasiya Üniversiteti) Doç. Dr. Türkan ERDOĞAN (Pamukkale Universiteti) Doç. Dr. Elmira MEMMEDOVA-Kekeç (Bakı Avrasiya Üniversiteti) Doç. Dr. Mehmet Akif OKUR (Gazi Universiteti) Doç. Dr. İbrahim MARAŞ (Ankara Universiteti) Doç. Dr. Feyzan VURAL (Niğde Universiteti) Doç. Dr. Serdar SAĞLAM (Gazi Universiteti) Doç. Dr. Recep ÖZKAN (Niğde Universiteti) Doç. Dr. Mehmet EKİZ (Niğde Universiteti) Doç. Dr. Camal Аşirbekova (Qazak Dövlət Qızlar Pedaqoji Universiteti) Doç. Dr. Kacımuhan Kişibayev (Qazak Dövlət Qızlar Pedaqoji Universiteti) Doç. Dr. Sapar Isayev (Qazak Dövlət Qızlar Pedaqoji Universiteti) Doç. Dr. Аltynai Tymbolova (Qazak Dövlət Qızlar Pedaqoji Universiteti) Doç. Dr. Gulnur Ömirbayeva (Qazak Dövlət Qızlar Pedaqoji Universiteti) Doç. Dr. Saira Ciyenbayeva (Qazak Dövlət Qızlar Pedaqoji Universiteti) Yrd. Doç. Dr. Erkan CALIŞKAN (Niğde Universiteti) Doç. Dr. İbrahim Gültekin (Yunus Emre Enstitüsü) Yrd. Doç. Dr. Gökhan ÇETİNKAYA (Niğde Universiteti) Yrd. Doç. Dr. Yakup ÖMEROĞLU (Gazi Universiteti) Yrd. Doç. Dr. Ergin JABLE (Priştine Universiteti, Kosova) Yrd. Doç. Dr. Salih ÖZKAN (Niğde Universiteti) Yrd. Doç. Dr. Mustafa KARATAŞ (Bakı Avrasiya Üniv./Nevşehir H. Bektaş Üniversiteti) Yrd. Doç. Dr. Onur KÖKSAL (Niğde Universiteti) Dr. Elsev Brina LOPAR (Prizren Universiteti, Kosova) Yrd. Doç. Dr. Enver KAPAĞAN (Bakı Avrasiya Üniversiteti /Karabük Üniversiteti) S. A. TAGİROVA (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) Dr. Seyfettin ALTAYLI (Bakı Avrasiya Üniversiteti) N.U. HALİULLİNA (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) L. H. SAMSİTOVA (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) T. Y. KAPİŞEVA (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) G.G. GALİNA (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) G.R. İCBAYEVA (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) A. ŞABANOV (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) L. F. ABUBAKİROVA (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) D.D. HİSAMOVA (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti) L.H. SAFİNA (M. Akmulla Başqırd Dövlət Pedaqoji Universiteti)
IV III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
ÖN SÖZ Büyük gayret ve fedakârlıklarla, örnek nitelikte bir uyum ve dayanışma sonucunda Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu’nun üçüncüsünü gerçekleştiriyoruz. İlkini üç yıl önce Üniversitemizin ev sahipliğinde Niğde’de düzenlediğimiz Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu’nun ikincisi Kazak Kızlar Devlet Pedagoji Üniversitesi’nin organizasyonuyla Kazakistan’ın başkenti Almatı’da gerçekleştirildi. Bu yıl kadim Türk yurdu Azerbaycan’da Bakü Avrasya Üniversitesi’nin ev sahipliğinde düzenlediğimiz Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu’nu her yıl farklı bir bağımsız ya da özerk Türk Cumhuriyeti’nde düzenlemeyi planlıyoruz. Bu yolla Türk dünyası üzerine çalışmalar yapan bilim insanlarını Türk coğrafyasının farklı yerlerinde bir araya getiren, güçlü bağlarla ve iletişim kanallarıyla birbirine bağlı bilim insanlarının oluşturduğu büyük bir akademik platform ortaya çıkarılmış olacaktır. Sempozyumda Türk Dünyasını ilgilendiren her türlü konunun akademik düzeyde tartışılması, sorunlara çözüm üretilmesi ve ortak projelerin geliştirilmesine zemin hazırlanması amaçlanmaktadır. Oluşacak sinerji ve ortaya çıkacak netice ile Türk Dünyasını ilgilendiren her konuda nitelikli bilgi üretimine katkı sağlanmış ve yeni bakış açıları sunulmuş olacaktır. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu’nun bu yıl Bakü’de düzenlenmesi Türk Dünyasına yönelik yapılan bilimsel çalışmalar tarihi açısından da ayrı bir önem arz etmektedir. İçinde bulunduğumuz yıl, Türk Dünyasının ortak bilimsel çalışmaları ve Türklük bilimi çalışmaları açısından bir dönüm noktası niteliği taşıyan Bakü Türkoloji Kongresi’nin 90. Yıldönümüdür. 1926 yılında Bakü’de gerçekleştirilen, Bakü Türkoloji Kongresi’nden 90 yıl sonra aynı coğrafyada, benzer amaçlarla Türk Dünyasının birçok bölgesinden gelen birbirinden değerli bilim insanlarıyla bir arada olmak bizler için büyük bir mutluluk vesilesidir. Bu duygularla, III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu’nun beklentilere cevap verecek sonuçlar doğurmasını ve Türk Dünyasının sorunlarına bilimsel çözümler üretilmesine katkı sağlamasını diliyor, saygılar sunuyorum. Prof. Dr. Adnan GÖRÜR Niğde Üniversitesi Rektörü
VI III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
АЛҒЫ Баршаларыңызға Ер-түріктің бесігі атанған қасиетті Тұран жерінен жалынды сәлем! Бүгінгі күні тұтаса бас қосуымыз бүкіл Түркі дүниесінің даңқын асқақтатып отыр. Бұл жиын Түркі халықтарының бірлігін нығайтатын, халықтар арасындағы татулық, бірлік пен ынтымақ- тастықтың әлеуетін арттырып, түркі халықтарының бай мәдени-тарихи мұрасын насихаттау жұмыстарын жандандыратын, түркітілдес мемлекеттердің халықаралық сахнада біріккен ұстаныммен пікір алмасуына мүмкіндік беретін келелі кеңеске айналды. 2014 жылы Түркияның Нийде қаласында өткізілген І Халықаралық түркі әлемі зерттеулері симпозиумы түркі әлемін жаңғыртудың өзіндік бастамасы болды. Нийде университетінің, М.Ақмулла атындағы Башқұрт мемлекеттік педагогикалық университетінің және Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің арасындағы өзара бірлескен ынтымақтастық келісім-шарты негізінде ұйымдастырылған алғашқы симпозиум жоғары деңгейде өткені белгілі. Әлемнің 18 мемлекетінен келген ғалымдардың қатарында Қазақстан Республикасының 10 іргелі жоғары оқу орнынан 130-ға жуық ғалымы болып, түркі әлемінің тарихы мен танымын зерттеуге өз ғылыми еңбектерін ұсынды. Олардың даму көшіне айтарлықтай үлес қосқандарын зор мақтанышпен атауға болады. Өткен жылы Бөрілі байрақты Көк Түркінің өкілдері Орталық Азияның жауһары Алматы төрінде бас қосып, түркі дүниесінің тұтастығын сақтау, түбі бір мәдениетіміз бен руханиятымызды зерттеп-зерделеуді қолға алу, түркі әлемінің әлеуетін арттырып, оның орнықты дамуына мүмкіндік жасау мәселелерін көтерді. Көп дүние талқыға түсіп, зерттелді. Түркі әлемінің ғалымдары пікірлерін ортаға тастап, тәжірибелерімен алмасты. 3000 жылдық тарихы бар үлкен өркениет Түркі әлемі өзгелермен салыстыруға келмейтін, Батыс пен Шығыстан бөлек дара қоғам. Бай рухани құндылықтарымен өрілген ерекше мәдениеттің ошағы. Түркілердің руханиятын, ержүректілігін, даралығы мен тектілігін толығымен бойына сіңірген Ұлы Дала елі Қазақстан бұл өткен тарихын әспеттеп, барынша қадірлеп келеді. Баршамызға ортақ түркі мәдениеті, әдет-ғұрпы, тарихы, жалпы мұрасы жаһанданудың ыстық алабымен бетпе-бет келіп тұрғанын жасыруға болмайды. Ғалымдардың алдында бабаларымыздың ұлы мұрасының мән-мағынасына бойлап, заманауи тұрғыдан терең зерттеп, зерделеп, жіктеу, оларды жарияға шығару, әр деректердің басын қосып, бүтін қылу өте ауқымды, соқпағы мол, қиын шаруа екенін мойындаймыз. Қазіргі қолда бар деректер, бәрімізге ортақ түркі тілі, аспан астындағы таңбалар, мұражайлар Түркі әлемін өз дәрежесінде мәртебелеп тұрған жоқ. Көптеген жәдігерлер жердің қойнауында, әлі зерттелмеген күйде жатыр. Дегенмен, «Бірлік бар жерде тірлік бар» демекші, осындай ірі талқылауларымыз ежелгі ата мұрамызды зерттеуге, тануға, насихаттуға, олардың інжу-маржандарын өскелең ұрпаққа жеткізуге кеңінен жол аша түсетіні сөзсіз. Ортақ тарихымыз бен түбімізді зерделеу баршамызға керек ең зәру қажеттіліктен туындап отыр. Бұл бабалар аманатына деген адалдық. Бағыты мен мақсаты айқын басқосу түркі әлемінің рухани бірлігін нығайтуды, мәдени- рухани құндылықтарды, тарихи жәдігерлерді зерттеуді дамытуға үлес қоспақ. Осы өте маңызды ғылыми бастамамыз, симпозиум жұмысы өміршең әрі табысты болсын демекпін. Өткен ғасырлардың ғалымдары, түркітанушылар ұраны Көкбөрі түркілердің бай мұрасын, мәдениеті мен болмысын қал-қадірінше айтып кетті. Өмірден өткен түркілердің ұлылығын, асқан данышпан болғанын сонау грек тарихшысы Геродот, 120 жыл бұрын Орхон-Енисей жазбаларының құпия сырын ашқан дат ғалымы Вильгельм Томсен әлемге паш етті. В.Радлов, Л.Гумилев, А.Марғұлан, К.Акишев, К.Байпақовтар бізге түркілердің ат құлағында ойнаған жаугер халық екенін жеткізді. «Түркілердің тағы бір ерекшелігі өзге елдер сияқты өздері жаулап алған жердегі халықтарды жаппай қырып-жойып, геноцид жасаған жоқ. Себебі, түркілер алдымен үлкенді сыйлап, аруаққа тағзым еткен және зұлымдық дегенді білмейтін табиғат діні Тәңірге табынса, соңынан адамды ұлты мен нәсіліне бөлмей, барлығын ағайын деп қарайтын мұсылман VIII III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu дінін ұстанды» делінген дерек біздің ата-бабамыздың әлем алдындағы ең гуманист болғанын айғақтайды. Өз кезегінде бүгінде баба ошағы саналатын мемлекет атауын қалаған Қазақ хандығының хан-сұлтандары да жауға жасырын шаппаған, көрші мемлекеттермен стратегиялық бағытта әркез келісімде, бейбітшілікте болуды көздеген. Бұл үрдіс жаудан қорыққаннан емес, жөнсіз қан төгісті болдырмаудың мақсатында жасалды. Алаш жұртының ақ пейілі, бауырмалдығы мен мейірімділігі қанында бар қасиет. Бүгінде осы тарихи дәстүр жалғасын тауып, ҚР Тұңғыш Президенті-Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев әлем алдында ядролық қарудан азат, бейбіт әлем құрудағы Жаһанның басты күрескері ретінде мойындалып отыр. Бұл біз үшін үлкен мақтаныш! Дәл осы бағыт, осындай саяси бағдар бүкіл түбі бір түркі елдерінің биік ұстанымы болуы қажет. Қазіргі таңда адамзат күрделі жаһандық дағдарысты бастан кешуде. Бұл өз кезегінде қандай да бір соғыс әрекеті жағдайын туындатып, қарым-қатынасты одан сайын нашарлататыны сөзсіз. Континенттер арасындағы қырғи-қабақ қақтығыстар, жер, билік пен мұнай дауы, діни көзқарастар, лаңкестік әрекеттер жыл сайын миллиондаған адамдарды құрбан етеді, олардың ішінде қаншама бейбіт тұрғындар, жазықсыз сәбилер мен аналар бар. Түркі әлемі симпозиумының көтерген жүгі ауыр, бірақ түркілерге, бүкіл адамзатқа пайдасы мол маңызды шараға айнала береді деген үмітім зор. Қақтығыстарды алдын алатын келіссөздер, ымырашылық, конструктивті диалогтар, бейбітшілікті көздеу заманауи түркітілдес елдердің келбетіне айналуы тиіс. Қазақстан Республикасы өз тәуелсіздігін жариялағалы бері, түркітілдес мемлекеттермен ынтымақтастығын орнатып, саяси, әлеуметтік, экономикалық, мәдени қарым-қатынастарды нығайтып келеді. Соның арқасында түркітілдес мемлекеттердің арасында ынтымақтастық күшейіп, достық қарым-қатынастың артуынан ғалымдар түркі әлемін қызу зерттеу үстінде. Дәл қазір, жалпы түркі дүниесі үшін үлкен қимыл керек. Ол жаһанданудың қатаң да күрделі аранында табиғи нақышымыздан айырылмау үшін діліміз бен салт-санамызды жаңғыртып, рухани мәдениетімізді дамыту жолы болып қала бермек. Бұл үшін іргесі берік ынтымақ қажет. Құрметті зиялы қауым, симпозиум қатысушылары! Біз түбі бір түркіміз! Түрліміз, тектіміз, тіріміз! «Түркі тілдес, түгел бол!» деп ұран тастаған Тұрар Рысқұлов айтпақшы, бірлігіміз арта берсін демекпін. Абыройлы атымыз асқақтап, еңбегіміз жансын. Түркі дүниесіне арналған симпозиум өміршең болсын! Д.Ж.НӨКЕТАЕВА Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің ректоры
жүктеу/скачать 42,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|