Информатика кафедрасы

сағаты 

(практика) 

CorelDRAW 

багдарламасында 

құру.

 

құруға 

мүмкіндіктері. 

қайталау. 

3- кредит 

сағаты 

(практика) 

Іскер графикасын 

CorelDRAW 

багдарламасында 

құру.

 

Іскер 

графика 

құруға 

мүмкіндіктері. 

Контурларды 

декоративті 

түрде безендіру. 

Шығармашылық 

жұмыс 

[2] 

 

Әдебиеттер:  

1.

 

Гурский Ю.А., Гурская И.В., Жвалевский А.В. CorelDraw Х3. Трюки и эффекты. Питер, 

2006;  

2.

 

Насс О.В. Компьютерная графика в примерах и задачах Уральск 2004 г.; 

3.

 

Информатика. Базовый курс. Учебник под ред. С.В.Симоновича. С.П. «Питер» 2004г. 

4.

 

Информатика: Учебник. - 3-е перераб. Изд./Под ред.проф. Н.В.Макаровой. - М.:Финансы и 

статистика, 2001.-768 стр.: ил. 

5.

 

Медешова  А.,  Бекмағамбетова  В..  Компьютерлік  графика  курсының  практикумы. 

Электрондық оқулық БҚМУ, ОРАЛ,200750,2 Мб 

Қосымша әдебиеттер: 

1.

 

Балапанов Е, Бөрібаев Б, Сейнасинов Информатика терминдерінің түсіндірме сөздігі, 

А, 2000. 

2.

 

Балапанов Е, Бөрібаев Б, Даулетқұлов А. Информатикадан 30 сабақ. А. 2000. 

3.

 

Инчин  А.С.  Работа  на  персональном  компьютере  в  двух  частях,  А,  Издателство 

LEM,2003 

4.

 

Шафрин Информатика. Задачник-практикум в 2т 

Мультимедиалық программалар 

1.

 

“Информатика”,  электрондық  оқулық/Абай  атынд.  АМУ  информатика  кафедрасы 

оқытушылары, А, 2004. 

2.

 

Медешова  А.Б.  “Бастауыш  мектептегі  информатика  және  ақпараттық  технология 

негіздері”, электрондық оқулық, Орал, БҚМУ,2005 

3.

 

Adobe Photoshop 6. видеокурс. 

 

 

3. Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі 

№ 

Жұмыс түрі 

Тапсырманы

ң мақсаты 

мен 

мазмұны 

 

Ұсынылатын 

әдебиеттер 

Орындау 

мерзімі және 

тапсыру 

уақыты 

(аптасы) 

Балл 

(әр 

тапсы

рмаа) 

Бақылау түрі 

1.

 

 

Өзіндік 

жұмыс 

жаттығулары

н орындау. 

Талдау  және 

танымдық 

қабілеттерін 

арттыру 

Тақырып 

бойынша 

баяндама, 

глоссарий, 

реферат 

СОӨЖ 

тақырыбына 

байланысты 

8,15 аптада  

1 

Тапсырмалард

ың 

орындалуын, 

сұрақтарға 

жауап 

беру 

қабілетін 

тексеру  

Жазба 

жұмысын 

тексеру 

2.

 

  Бақылау 

жұмысы. 

Оқу 

материалын 

Негізгі 

8,15 аптада 

1,5 

Ауызша, 

жазбаша 

Коллоквиум 

меңгеруін 

бақылау 

әдебиеттер 

жауаптар 

3.

 

 

Емтихан 

Білімді 

кешенді 

тексеру 

Силлабус  

Сессияда  

40 

Тест 

 

 

4. Пәннің оқу-әдістемелік қамтылу картасы.  

 

Кафедра ___ жалпы педагогика және информатика ____тьютор А.Б..Медешова 

 

 

Пән   «CorelDraw программасы» таңдау курсы 

                                                  

Кредит саны____3____ 

 

№ 

п/п 

әдебиеттер тізімі 

Наличие 

ескерту 

кітапха

нада 

кафедр

ада 

Студент

тер дің 

қамтылу

ы (%) 

Электронды

қ түрі 

 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

1 

Информатика:  Учебник.  -  3-е 

перераб. 

Изд./Под 

ред.проф. 

Н.В.Макаровой.  -  М.:Финансы  и 

статистика, 2001.-768 стр.: ил. 

 

 

1 

 

10 

 

 

2 

Информатика.  Базовый  курс. 

Учебник 

под 

ред. 

С.В.Симоновича. 

С.П. 

«Питер» 2004г. 

3 

 

20 

 

 

3 

“Информатика”, 

электрондық  оқулық/Абай 

атынд.  АМУ  информатика 

кафедрасы 

оқытушылары, 

А, 2004. 

 

 

5 

1 

ОблОБАО(обл

ЦИСО), 

ИПК(информа

тика 

кафедрасы) 

4 

Медешова 

А.Б. 

“Бастауыш 

мектептегі  информатика  және 

ақпараттық  технология  негіздері”, 

электрондық 

оқулық, 

Орал, 

БҚМУ,2005. 

 

1 

5 

 

 

5 

Инчин 

А.С. 

Работа 

на 

персональном  компьютере  в  двух 

частях, А, Издателство LEM,2003. 

 

 

5 

1 

 

6 

Балапанов 

Е, 

Бөрібаев 

Б, 

Сейнасинов 

Информатика 

терминдерінің  түсіндірме  сөздігі, 

А, 2000. 

 

1 

10 

 

 

7 

Информатикадан 30 сабақ 

3 

 

20 

 

 

8 

Шафрин Ю. 

Информационные 

технологии. В 2-х ч. : 

Задачник-практикум  

.М.:  Лаборатория  Базовых 

Знаний.      Ч.  1:  Основы            

4 

1 

28 

 

 

информатики 

и 

информационных 

технологий.-2000

 

9 

Шафрин Ю. 

Информационные 

технологии. В 2-х ч. :Учеб.    

пособие. -М.: Лаборатория 

Базовых Знаний.   Ч. 1: 

Основы            информатики 

и информационных 

технологий.-2000.-320с.    

10 

 

56 

 

+ 

10  Могилев  А.В.,  Пак  Н.И., 

Хеннер  Е.К.  Информатика: 

Уч. 

пособие. 

– 

М.: 

Академия, 2000. – 324 с 

3 

 

22 

 

1 

11 

Могилев  А.В.,  Пак  Н.И., 

Хеннер  Е.К.  Практикум  по 

информатике:  Уч.  пособие. 

– М.: Академия, 2000. – 324  

3 

 

22 

 

1 

12 

Медешова  А.,  Бекмағамбетова  В.. 

Компьютерлік  графика  курсының 

практикумы. 

Электронндық 

оқулық  БҚМУ,  ОРАЛ,200750,2 

Мб 

1 

1 

100 

1 

1 

 

 

5.  Пән бойынша дәрістердің конспектісі және мазмұны 

№1 

Компьютерлік графика негіздері  

Компьютерлік графика. 

Түрлері.  

Графикалық файл форматтары. 

 

Комп.гр. бейнелерін қалыптастыру тғсілдеріне байланысты  оларды растрлық, векторлық 

жғне фрактальды деп бөледі. 

Растрлық бейне салу үшін Paint, CorelPhoto, PhotoFinish, Adobe Photoshop қосымшалары 

қолданылады 

Векторлық  кескіндер  CorelDraw,  Adobe  Illustrator,  FreeHand  қосымшалардың 

құралдарымен құрылады және редакцияланады. 

Үш  өлшемді  графика  жеке  пғн  болып  есептеледі.  Ол  виртуальды  кењістікте  обьекті 

көлемді  модельдерін  салудыњ  ғдіс-тғсілдерін  қарастырады.  Мұнда  бейнелеудің  растрлық, 

векторлық гр.тәсілдері қатар жүреді. 

Түстік  ерекшеліктері  бойынша  гр  ақ-қара,  түрлі-түсті  боып  бөлінеді.  Жеке  облыстарда 

арнайы  бөлімдер  инженерлік  гр.,  ғылыми  гр.  Web  гр.  комп.томография,  т.б.  деп  атап 

көрсетіледі. 

-  ғылыми  графика.  Ғылыми  және  инженерлік  қызметте  есептеулердің  нәтижесін 

графикалық  өңдеу,  олардың  еөрнекі  нәтижелерін  есептеу  тәжірибелерін  және  ғылыми 

зерттеулер  жүргізу  кезінде  ғылыми  графика  қолданылады.  Медициналық  қызметте  ғылыми 

графика кардиограмма, рентгенограмма қолданылады. 

-  Іскерлік  графика.  әр  түрлі  мекеселерде  безендірулер,  құжаттар  жасау  үшін 

қолданылады.  

-  Көркемдік  және  жарнамалық  графика.  Баспа  басылымдарын  безендіру,  хабарламалық 

роликтер, фотосуретті өңдеу, мультфильмдерді, клмр. Ойындар құрастыру үшін қолданылады.  

Инженерлік графика. Архитектурада сызбаларды дайындау процесін автоматтандыруға, 

ғимараттарды қабат бойынша жоспарлауға мүмкіндік береді. 

Графикалық мғліметтер форматтары: 

TIFF(tagged image file format)  растрлық гр бейнелерді сақтауға арналған. 

PSD(photoShop Document)  арнай программада жасалған бейнелер сақталады. М±нда қабаттар, 

каналдартүссіздіктер, маскалар сақталады.  

PCX(pc  PaintBruch)арнайы  программада  растрлық  бейнелер  үшін  қолданылады.  Ескерген  деп 

есептеледі. 

PhotoCD фотосуреттерді сақтау ±шін, растрлық гр *.PCD 

Windows Bitmap *.bmp Windows ож де растр бейне сақтау 

JPEG(joint  photographic  experts  group)    *.jpg  растрлық  электрондық  публикация  үшін  жиі 

қолданылады, сығуға жењіл. 

GIF(GRAPHICS  INTERCHANGE  FORMAT),  PNG(portable  network  graphics)  интернетте  жиі 

пайдаланылады.  

WMF(Windows MetaFile)векторлық гр Windows ож сақтау үшін қолданылады. 

Түс қоспасы негізінен қызыл, жасыл, көк түстер қосындысынан алынады. RGB 

 

№2 

Corel Draw бағдарламасының негізгі интерфейс элементтері 

Интерфейстің қосымша элементтері. 

Жұмыс ортасын баптау. 

Файлдармен жүргізілетін операциялар 

Corel  DRAW  —  кез  -  келген  дәрежелі  қиындықтағы  графикалық  объектілерді  салуға 

арналған  бір  емес  бірнеше  бағдарламалар  жиыны.  Оған    иллюстрация  (мәтінің  

мазмұны,  суреттпен    сипаттау)  дайындайтын    (әсіресе  Corel  DRAW),    растрлық 

кескіндерді  құратын  және  өңдейтін  ( Corel  Photo  PAINT),  мәтінді  тану  және 

растрлық  кескіндерді      жарқырататын  (трассировка)  (Corel  TRACE)  бағдарламалар 

және көптеген бағдарламалар жатады. 

                 

                                 

 

 

1- сурет 

Ж а ң а   қ ұ ж а т   қ ұ р у  

Құжатты сактау 

Құжатты ашу  

Қүжатты жабу 

 

№3 

Объектілермен жасалатын қарапайым операциялар. 

Төртбұрыш пен эллипстің суретін салу. 

Тіктөртбұрыштар  категориясына  тек  стандартты  фигураларды    ғана  өз  қалауымызша 

құрастыруға болады

.

 

 

Эллипсті  салу  үшін  Ellipse  (Эллипс)  құралдар  тақтасының  жиынтығынан  қажетті 

құралды  таңдау  қажет.    Rectangle  (Тіктөртбұрыш)  құралымен  жұмыс  жасауда  пернелердің 

қызметін  қалай  пайдалансақ,  дәл  сондай  етіп,  эллипс  құралымен  жұмыс  жасауда  да  оларды 

қолданамыз.  Ctrl  пернесін  ұстап  тұрып,эллипсті  емес    дұрыс  дөңгелекті  салуға  болады.  Ал 

Shift    пернесін  қолдану  арқылы  төртбұрыштың  орта  сызығынан  бастап,  созу  арқылы 

эллипсті  салуға  болады.  Егер  Ctrl  мен  Shift    пернелерін  қатар  бассақ,  онда  дөңгелектің 

центрінен  созу  арқылы  эллипс  пайда  болады.  Осы  әрекетті  орындағаннан  кейін  ғана  тышқан 

батырмасын жіберуге болады.  

 

 

№4 

Объектілермен жасалатын қарапайым операциялар. 

Көпбұрыштар, жұлдыздар, спиральдар және торлардың суретін салу. 

Smart Drawing Tool құралының көмегімен фигуралар мен сызықтардың суретін салу. 

CorelDRAW  программасында  «көпбұрыштар»  объектілер  класына  тек  дұрыс 

көпбұрыштар  ғана  жатады:  дөңес  және  жұлдызша  (көбіне  оны  қарапайым  жұлдыз  ретінде 

қарастыруға болады). 

 

Көпбұрышты  салу  үшін  құралдар  тақтасынан  Polygon  (Многоугольник)  құралын 

таңдаймыз.  Атрибуттар  тақтасындағы  дөңес  көпбұрышты  таңдап,  түйіндер  санын  анықтап, 

тіктөртбұрыштың    диагоналдары  бойынша  созу  арқылы  көпбұрышты  саламыз.  Егер  Ctrl  

пернесін  жібермей  тышқан  батырмасымен  қатар  бассақ,  онда  теңқабырғалы  көпбұрыш  пайда 

болады.  Егер  Shape  (Форма)  құралын  таңдасақ,  онда  оның  көрсеткішін  көпбұрыш 

қабырғаларының  ортасында  орналасқан  түйіндердің  кез  келгеніне  апарып  қою  керек.  Ctrl 

пернесін  жібермей,  центрге  дейінгі  қашықтықтың  жартысына  радиусы  бойынша  түйінді 

орналастырса,  онда  көпбұрыштың  қабырғаларының  ортасында  орналасқан  «қамтылған» 

түйіндермен  орналастырылатын  болады.нәтижесінде  жұлдыз  пайда  болады  (2.8.-суреттің 

ортасында). 

 

 

№5 

Түс өзгерту (құю)параметрлерін орнату.  

Объектілерді түспен бояу. 

Декоративті түрде түсті өзгерту (құю) 

Контурдың параметрін өзгерту. 

Сorel де түрлі-түсті модельдер: 

1) RGB – (қызыл + жасыл + синий) – бейнелеулерді экранға шығару үшін 

2) CMYK – (көгілдір + қызыл + сары + қара) – баспа өнімін жасау үшін 

3) HSB – (рең + қою бояу + жарық) – жеке көркем шығармаларды жасау үшін пайдаланады 

 

№6 

Мәтінмен жұмыс 

Қарапайым мәтін. 

Фигуралық мәтін. 

Мәтінге эффектілерді пайдалану. 

Corel Draw  мәтіннің екі типі бар: 

1. фигуралық мәтін - artistic 

2.  қарапайым-paragraph.  Қарапайым  мәтіндердің    форматталуы  өте  жоғары  деңгейде. 

Мәтіндік  абзац жолына 32000 символға дейін жазуға болады, ал жолдардың саның кез келген 

санымен алуға болады. 

Фигуралық мәтіндер атрибуттары 

Фигуралық мәтіндер келесі атрибуттар қолданылады: 

- Символ суреті Гарнитура(font) деп аталады 

-  Пункттегі  мәтіндер  символдарының  биіктігі  кегл  (size)  деп  аталады.  Гарнитура  мен 

кеглді қатар қолдану қаріп деп аталады 

 

№7  

Мәтінмен жұмыс 

Мәтіннің декоративті түрлері. 

Мәтінді бояу және контур параметрлерін өзгерту. 

Мәтіндік фрагменттерге трансформация операцияларын қолдану. 

мәтіндер үшін келесі атрибуттар қолданылады: 

- Атрибут выравнивания (alignment). Ол фигуралық мәтіндер блогы жолында сөздерді 

орналастыруды басқаруға негізделген. Ол 6 мәннің біреуін қабылдауы мүмкін: 

•  None  (Отсутствует)  —  сөз  сол  жақ  шеті  бойынша  тегістеледі,  бірақ,  горизонталь 

бойынша теріс мәндерді бере отырып, сол жаққа бөлек символдарды шығаруға болады; 

• Left (По левому краю) — блоктың сол жақ шеті бойынша сөз тураланады, егер бөлек 

символдар сол жаққа жылжыса, онда  сол жақ шетке шығарудың орнына барлық қалған жолды 

оң жаққа жылжытады; 

•  Center  (По  центру)  —  оң  және  сол  жақ  шеттердің  тура  ортасына  сөздерді 

орналастырады; 

•  Right  (По  правому  краю)  —  сөзді  оң  жақ  шекара  бойынша  туралайды.  Егер  бөлек 

символдар  оң  жаққа  жылжыса,  онда  оларды  оң  жаққа  шығарудың  орнына  барлық  қалған 

жолдарды сол жаққа жылжыту процесі жүргізіледі; 

• Full (По ширине) —  сөздерді ені бойынша туралайды; 

•  Force  Full  (Полное  по  ширине)  —  барлық  жолдарды  ені  бойынша  тегістеуге 

негізделген. 

-  Атрибут  интерлиньяжа  (line  space).  Ол  фигуралық  мәтіннің  аралас  жолдары 

арасындағы қашықтықты басқаруға негізделген. Сандық мәтіннің аралас жолдарының базалық 

сызықтары аралығындағы қашықтыққа тең. Бұл шама CorelDRAW-да таңдап алынған қаріптің 

символдарының биіктігін пайыздық мөлшермен көрсетеді.  

 

№8 

Трансформациялау операциялары. 

Объектілерді реттеу және монтаждау. 

 Топтастыру. 

Объект – құжаттың фрагменті. Объекттер бір-бірімен қиылысу, бір-біріне үстіне 

жапсырылуы мүмкін, олардың көмегімен түрлі-түсті мәтіндердің комбинацияларды, суреттерді 

жасауға болады. 

Суреттілген объекттерінін жасау үшін аспап панелімен пайдалану қажет, мысалы Овал, 

Прямоугольник, Многоугольник. 

Қара маркерлермен бейнелеутін өлшемді өзгертеді, кішкентай ақ маркерлермен – объектінін 

формасы өзгертеді – мысалы, айналдыру оны. 

 

№9 

Иллюстрациялармен жұмыс 

Растрлық бейнелерді өңдеу 

Векторлық бейнелерді өңдеу. 

Растрлық бейнелер пикселдерден тұрады.  Олардың форматтары: BMP, TIFF, GIF, JPEG т.б. 

Векторнлық бейнелер математикалық сызық: түзу, қисық не  векторлар негізінде құрылады. 

Векторлық бейне форматтар: WMF, EMF, CDR, CMX т.б. 

Бейнені жүктеу: 

1.

 

Алмастыру  буфері  арқылы:  Правка 



  Копировать,  Правка 



 

Вставить. 

2.

 

File 



 Import командасы арқылы 

3.

 

File 



 Scrapbook (Альбом для вырезок) командасы арқылы 

4.

 

File 



  Open  –  загружает  файлы,  созданные  в  CorelDRAW  командасы 

арқылы. 

Өңдеу: Effects 



 Adjust (Настройка) 



 Brightness 

/ Contrast / Intensity (Яркость / Контрастность / 

Интенсивность)  Effects 



Transform 

(Трансформирование). 

Түстік модельді өзгерту 

Фильтрлер мен эффектілер қолдану 

 

№10 

Қисықтар мен түйіндер. 

Қисықтар мен түйіндерді түрлендіру. 

Түрлі топтағы сызықтарды түрлендіру үшін CorelDRAW программасында объектілердің 

бірнеше  топтары  қарастырылған.  Ондай  объектілер  тобына  қисық  сызық  (curve),  өлшемді 

сызық  (dimension  line),  жалғастырушы  сызықтар    (interactive  connector  line)  және  

суперсызық (artistic media group). CorelDRAW программасында сызықтар моделі үшін екі ұғым 

қарастырылады: түйін (узел) және  сегмент. 

Мұнда «сызық» ұғымы қисық сызықтар тобына жататын объектіні түсінуіміз керек. 

Түзу сызықтар кесіндісі топ объектілерінің дербес  бір  бөлігі  (үлкен радиусты шексіз  иілуден 

құралған қисық сызық)және ол жеке қарастырылмайды. 

Түйін  дегеніміз  қисық  сызық  сегментінің  бір  жағы  шектеулі  жазықтықтағы  бейнелер 

нүктесі.  Сегмент  дегеніміз  екі  түйіннің  арасы  біріктірілген  қисық  сызық.  Түйіндер  мен 

сегменттер  бір-бірімен  тығыз  байланысты:  тұйық  сызықтардың  түйіндері  қанша  болса,  сонша 

сегменті болады. Ал тұйықталмаған сызықтарда бір түйін артық болады. 

 

№11 

Қисықтарды редакциялау. 

Объектілердің өзара әсерлесуі. 

Объектілердің бірігуі және ажырауы 

Құралдар тақтасындағы Curve (Кривая) құралы түрлі типтегі сызықтарды сызуға мүмкіндік 

береді. 

Freehand  (Произвольная  кривая)  құралы  тышқанды    Bezier  (Кривая  Безье)  құралына 

жылжыта отырып, траекторияны түрлендіруге мүмкіндік береді. Мұндай жағдайда орындаушы 

сызылатын қисық  сызықтардың түйіндерінің орналасу түрін береді  де,  Shape  (Форма) құралы 

арқылы алынған сызықтың түрін өзгертеді.  

Artistic  Calligraphic  Polyline  3  point  curve  құралы    Dimension  (Размерные  линии)  бір 

құрал  емес  құралдар  тақтасының  жиынтығын  қолдануға  мүмкіндік  береді.  Мұндай  жағдайда 

түрлі  өлшемдегі  кескіндерді  бейнелеуге  болады  (состоящих  из  выносных  линий,  өлшемді 

сызықтар  және  өлшемді  жазулар  )  және    выносных  сызықтар.  Өлшемдік  кескіндер  және 

выносные сызықтар келесі топтардың құрамды объектілерін құрайды: 

• сызықтық өлшем(linear dimension); 

• бұрыштық өлшем (angled dimension); 

• выноска (callout). 

 

№12 

Corel Draw бағдарламасындағы эффектілер. 

Объектілерге үш өлшемді эффектілерді қолдану.  

Объектілер мөлдірлігін өзгерту. 

Айналық  бейнелеуді  түрлендіру  объектілердің  өлшемі  сақталып  тұрғандығын  талап 

етеді.  Бұл  түрлендіру  бейнелерді  құру  немесе  көлеңкені  түсіру  үшін  қолданылады.  Ал  оның 

өлшемдері объектінің түпнұсқасынан ерекшеленеді.   Бұл жағдайда тышқан көмегімен айналық 

бейнелеуді салуға болады. Айналық бейнелеуді салу үшін вертикальды немесе горизонтальды 

осьтерге  сәйкес  курсорды  бөлініп  алынған  объектілердің  бүйірлік  маркерлерінің  біріне 

орналастыр  және  объектінің  ішкі  кеңістігі  арқылы  маркерді  қарама-қарсы  қабырғаларға  тарт.  

Айналық  объект  қажетті  өлшемге  айналғаннан  кейін  тышқан  батырмасын  жібер.  Объектінің 

ішкі  кеңістігі  арқылы  бұрыштық  маркерді  қарама-қарсы  қабырғаларға  тарту  орталық  бейнелі 

симметрияны  құруға  мүмкіндік  береді.  Басқа  түрлендірулер  сияқты  тышқанның  оң  жақ 

батырмасын  немесе  пернені  басу  мен  тасу  процестерінің  қосындысы  объектінің  айналық 

көшірмесін жасауға келтіреді. Маркерді қалып-күй қатарына тасу бейнелік масштабтың ақиқат 

мәнін  хабарлайды,  ал  Мiггогеd  (Зеркально)  сөзі  қандай  түрлендіру  орындалатындығын 

хабарлайды. Айналық бейнелердің өлшемдері бастапқы объектінің өлшемдерімен сәйкес келуі 

үшін маркерді тасу процесі кезінде СТRL пернесін басу қажеттігі шығады. 

жүктеу/скачать 3,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: