«инженерлік және компьютерлік графика»



бет9/47
Дата06.01.2022
өлшемі1,35 Mb.
#14183
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   47
Байланысты:
автокад лекция каз 2017

Қалып күй қатары. Қалып – күй жолында перекрести координаталары бейнеленген. Олар тышқанның көмегімен перекересттің араласуы арқылы өзгертіледі. Келесіде жүйенің түрлі мәзірлерін , диологтық терезе олардың құралдарын толық қарастырамыз. Бірақ ең болмағанда графикалық примитив (мысалы, кесінді) сызып алмайынша бұл негізгі түсініктің мағынасын беру қиын болады. Сондықтан берілген нұсқауға көңіл бере отырып кесіндінің сызбасын тура сызу керек, содан соң оны өшіріп, қайтадан қалпына келтіру керек, соңында осы сызбаны сақтау керек. Сызбаны бастамас бұрын көз алдымызда сызылатын обьектінің барлық жобасы сиатындай зона болу керек. Программаны жіберу үшін немесе жаңа сызба сызу үшін көрінген зона және оның кеңістігі жобалаушыға қажетті мөлшерден аз болуы мүмкін. Көзбен шолып кіруге болатын үлкен зона AutoCAD экранының операциясы арқылы қамтамасыз етіледі де, қолданушының баптауына жатады және сызбаның шектелімі (лимит) деп аталады. Берілген шектелім жобаланған обьектінің суммарлы габариттық өлшемінен бірнеше есе басымырық болады. Сызбаның мөлшерін беру үшін жүйелік мәзірдегі Файл бөлімін таңдап, оның ішінен Параметры страницы және диологтық терезеден (2-сурет) беттің мөлшерін, өлшем бірлігін және т.б құру керек.

Өзіндік бақылау сұрақтары:



  1. AutoCad графикалық жүйесінің ерекшеліктері

  2. AutoCad графикалық жүйесінің артықшылықтары

Ұсынылатын әдебиет:



  1. AutoCad 2000 Рассоловский Н.М. Москва , 2001

  2. AutoLISP: программирование в AutoCad Кудрявцев Е.М., Москва 1999

  3. AutoCad 2000 Амура Д., Москва, 2000

  4. Пантюхин П.Я., Быков А.В. Компьютерная графика Москва, 2008

  5. Джакабаев Ж.Ж. Компьютерная графика, Алматы, 2001

  6. Тимофеев Г., Тимофеева Е. Графический дизайн, Ростов-на Дону, 2004

4-дәріс AutoCad жүйесі көмегімен қарапайым сызбаларды жасау құралдары

Auto CAD суреттер сызбаның элементі болып табылатын геометриялық примитивтерді теру арқылы нүктенің немесе обьектінің жиынтығы ғана емес



толықтай өңделген жүйе түрінде құрылады. Графикалық примитив құралдар тақтасындағы “Рисование” немесе “Черчение”менюін шақыру арқылы сызылады немесе командалық қатардан “Команда”енгізіледі.

(1-сурет)

Сызықтарды құру.

Кесінді


Line командасы-кесінді құру.

Команданы шақыру:



  • Командалық жол: Line;

  • Құралдар тақтасы: Кесінді (1-сурет)

Line командасының кілті:

  • Close-сынықты тұйықтау;

  • Undo-ақырғы салынған кесіндіні өшіру.

Команда:Командалық жолға Line командасын енгізіп Enter пернесін басу

Команда: line Enter пернесін басу

Координатаны көрсетіңіз:10,10 Кесіндінің бірінші нүктесінің координатын енгіз және Enter пернесін бас

Spesify next point or [Undo]:100,50 Кесіндінің екінші нүктесінің координатын енгіз немесе жою үшін «Undo» және Enter пернесін бас

Spesify next point or [Undo]:200,50 Кесіндінің келесі нүктесінің координатын енгіз немесе жою үшін «Undo» және Enter пернесін бас

Spesify next point or [Close|Undo]:close Кесіндінің келесі нүктесінің координатын енгіз немесе жою үшін «Undo» немесе «Close»-ді алдыңғыны жасыру үшін бас және Enter пернесін бас

Тік және сәуле

xLine командасы-екі бағыттада соңы жоқ тура орналасқан.

Команданы шақыру:


  • Командалық жол: xLine;

  • Құралдар тақтасы: Тура (1-сурет)

хLine командасының кілті:

  • Hor – тура көлденең берілген нүкте арқылы құру;

  • Ver – тігінен тура берілген нүкте арқылы құру;

  • Ang – нүкте және бұрыш бойынша тура құру;

  • Bisect – берілген үш нүкте арқылы жарты бұрышпен;

  • Offset – негізгі сызықтан ауытқу. Негізгі сызықпен тура немесе параллель құрылады.

Команда: хline командалық жолда “ xLine ”командасын енгізіп Enter

Spesify a point or [Hor|Ver|Ang|Bisect|Offset]:10,10 орталық нүктеден тура координат жүргіземіз немесе кілтін енгіземіз және Enter

Spesify throught point:10,100 тігінен жанама өтетін нүктенің координатын енгізіп Enter пернесін бас

Ray командасы – сәуленің құрылуы.

Команда: Ray командалық жолда “ Ray ”командасын енгіз және Enter

Spesify start point:10,10 сәуленің бірінші нүктесінің координатын көрсет және Enter пернесін бас

Spesify throught point:10,100 нүктенің сәуле өтетін жанама координатын көрсет және Enter пернесін бас

Жартысызық

pLine командасы – жартысызық құру.

Команданы шақыру:



  • Командалық жол: pLine;

  • Құралдар тақтасы: Жартысызық (1-сурет).

Жартысызық жүйелік сызықтармен доғалық сегменттердің байланысынан тұрады және графикалық примитивтер жүйесі сияқты өңделеді. Жеке сегменттердің енін немесе жарты енін беруге болады, жартысызықты сызу немесе тұйықтау.

pLine командасының кілті:



  • Arc – доға тәртібіне өту;

  • Close – жартысызықты кесіндімен бекіту;

  • Halfwidth – жартысызықтың жарты енін береді;

  • Length – алдыңғының жалғасы ретінде сол бағытқа құрылған сегменттің ұзындығы;

  • Undo – ақырғы құрылған сегментті жою;

  • Width – келесі сегменттің енін береді.

Команда: pline командалық жолда “ pLine ”командасын енгізіп Enter пернесін бас

Spesify start point:100,10 бастапқы нүктенің координатын енгіз де Enter

пернесін бас

Current line – width is 0.0000 – жартысызықтың ағымдағы ені;

Spesify next pointor [Arc| Close| Halfwidth| Length| Undo| Width]: 100,100 келесі нүктенің координатын енгіз немесе кілтін көрсетіп Enter бас

Доға салу ережесі

Spesify next point or [Arc | Close | Halfwidth | Length | Undo | Width]: Arc кілт туралы сұранысқа “ Arc ” енгізіп Enter бас

Spesify endpoint of arc or [ Angle | Center | Close | Direcation | Halfwidth | Line | Radius | Second pt | Undo | Width ]: 200,10 доғаның соңғы нүктесінің координатын енгізіп Enter пернесін басу керек.

pLine командасының доға тәртібіндегі кілті:

- Angle – орталық бұрыш;



  • Center – доғаның ортасы;

  • Close – доғаны жасыру;

  • Direcation – бағыт;

  • Line – кесіндінің тәртібіне өту;

  • Radius – доғаның радиусы;

  • Second pt – доғаның екінші нүктесін үш нүктемен.

Кішкентай сызық (Мультилиния)

Мультилиния – параллельдік сызықтардың жиынтығы.

mLine командасы – мультилиния құру;

mLine командасының кілті



  • Justification – сызықтың бастапқы нүктесіндегі жағдайын анықтау, келесі белгілерді қабылдауы мүмкін:

  • Top – сызықтың бастапқы нүктесі жоғарғы сызықтан табылады (егер солдан оңға қарай сызса);

  • Zero – бастапқы сызықтың нүктесі мультилинияның соңғы сызықтарының арасынан табылады;

  • Bottom – сызықтың бастапқы нүктесі төменгі сызықтан табылады;

  • Scale – берілген коэффициенттер Offset-тің пропорционалдық ауытқуы, анықталған түрде (соңғы сызықтардың арақашықтығы);

  • Style – стиль (түр)таңңдау. (мультилинияның стилін “Стили мультилинии” терезесінен “Формат ” R “Стиль мультилинии” менюі бөлімінен таңдауға болады ).

Команда: mLine командалық жолда «mLine» командасын енгіз және Enter пернесін шертіңіз

Current settings:Justification=Top,мультилинияның ағымдағы құрылуы

Scale=1.00, Style=STANDARD

Specify start point or [Justification | Scale | STyle]:100,10 бастапқы нүктенің координатын көрсет немесе кілт таңдап және Enter пернесін бас

Specify next point:100,100 келесі нүктенің координатын көрсет және Enter пернесін басу керек.

Көпбұрыш


Polygon командасы – дұрыс көпбұрыштың құрылуы.

Polyline командасының кілті



  • Edge – бір жақтың тапсырмасы.Сұраныстан кейін жақтың бірінші және екінші нүктелерінің координаттарын енгізу керек;

  • Inscribed in circle – Көп бұрышты құру;

  • Circumscribed about circle – суреттелген көпбұрышты құру;

Команда: Polygon Командалық жолда «Polygon» командасын енгізіп Enter пернесін басыңыз

Enter number of sides <4>:5 көпбұрыштың жақтарының санын енгіз және Enter пернесін басыңыз

Specify center of polygon or [Edge]:200,200 копбұрыштың орталық координаттарын енгіз немесе кілтті таңдап Enter бас

Enter an option [Inscribed in circle | Circumscribed about circle]: жазылған копбұрышты құру үшін “ I ” кілтін енгізіп Enter бас

Specify radius of circle:100 суреттелген шеңбер радиусын енгізіп Enter пернесін басу керек.

Қисық сызықты обьектілерді құру.

Сплайн

Сплайн берілген нүктелер жиынтығы арқылы өтетін тегіс қисықты білдіреді.



Spline командасы – сплайн құру;

Команда: Spline командалық жолға “Spline” командасын енгіз Enter

Specify first point or [Object]:100,10 бірінші нүктенің немесе обьектінің координатын енгіз және Enter пернесін бас

Specify next point:110,30 келесі нүктенің координатын енгізіп Enter пернесін бас.

Шеңбер

Сircle командасы – шеңбер құру;



Сircle командасының кілті

  • 3Р-шеңберде жатқан үш нүкте бойынша шеңбер сызу;

  • 2Р-диаметрде жатқан екі нүкте бойынша шеңбер сызу;

  • Ttr-екі жанама және радиус арқылы шеңбер сызу;

Сommand: Circle командалық жолға “Circle” командасын енгізу және Enter

Specify center point for circle or [3P | 2P | Ttr (tan tan radius)]:100,100 шеңбердің орталық координатын енгіз немесе кілтін енгізіп Enter басу

Specify radius of circle or [Diametr]:50 радиустың көлемін (немесе диаметрін) көрсетіп Enter пернесін басыңыз.

Доға


Arc командасы – доға құру.

Arc командасының кілті



  • Center – доғаның ортасындағы нүкте;

  • End – доғаның соңғы нүктесі;

  • Angle – бұрыш;

  • chord Length – хорданың ұзындығы;

  • Direction – жанама бағыт;

  • Radius – доғаның радиусы.

Эллипс

Ellipse командасы – эллипстің құрылуы.

Ellipse командасының кілті


  • Arc – эллипстік доғаның құрылу тәртібі;

  • Center – эллипс ортасының көрсеткіші;

  • Rotation – эллипстің бастапқы осінің айналасындағы бұрылыс көрсеткіші.

Команда: ellipse командалық жолда “ ellipse ” командасын енгізіп Enter

Specify axis endpoint of ellipse or [Arc | Center]:50,100 эллипстің бірінші осінің бастапқы нүктесінің координатын енгізіп немесе кілт енгізіп және Enter пернесін басу керек

Specify other endpoint of axis:150, 100 эллипстің бірінші осінің соңғы нүктесінің координатын енгізіп және Enter пернесін басу керек

Specify distance to other axis or [Rotation]:20 эллипстің екінші осінің жарты ұзындығын беріп немесе кілт енгізіп және Enter басу керек.

Дөңгелек

Donut командасы – дөңгелек құру.


Өзіндік бақылау сұрақтары:

  1. AutoCad графикалық жүйесінің құрпалдары

Ұсынылатын әдебиет:



  1. AutoCad 2000 Рассоловский Н.М. Москва , 2001

  2. AutoLISP: программирование в AutoCad Кудрявцев Е.М., Москва 1999

  3. AutoCad 2000 Амура Д., Москва, 2000

  4. Пантюхин П.Я., Быков А.В. Компьютерная графика Москва, 2008

  5. Джакабаев Ж.Ж. Компьютерная графика, Алматы, 2001

  6. Тимофеев Г., Тимофеева Е. Графический дизайн, Ростов-на Дону, 2004

5-дәріс Сызба элементтерін редактирлеу.



  1. Сызба элементтерін редактирлеу.

  2. Редактирлеу объектілерін таңдау

AutoCad объектінің бейнесімен емес, бейнені құратын геометриялық сипаттауымен жұмыс жасайды. Мысалы, AutoCad графикалық редакторында кесінді екі нүктемен сипатталады, шенбер ортасымен және радиусымен сипатталады және т.б. 

Нүктенің координаттары сызбаның жұмыс аумағында тышқанмен, клавиатура арқылы командалық жолда беріледі. Координатты көрсетудің бірнеше әдісі болады:

1.       Тышқан көмегімен – қалып жолында координаттар көрсетіледі.

2.       Тышқан көмегімен – тор арқылы. Егер тордың қадамы - 5мм болса, қадамдарды санау арқылы көрсетіледі.

3.        Клавиатура көмегімен-x және у координаталарын пробелсыз үтір енгізу(мысалы, 100,200).

4.        Клавиатура көмегімен-салыстырмалы декартты координаттар ретінде. Алдыңғы нүктеден жаңа нүктеге көшу үшін координаталар осімен қаншаға және қай бағытта қозғалу керек екенін көрсету керек. Біздің мысалда ОХ осімен +120 ал ОУ осімен 0мм-ге қозғалу керек, сондықтан @120,0 енгіземіз.

5.        Клавиатура көмегімен-салыстырмалы полярлы координаттар ретінде. Жаңа нүктені алдыңғы нүктемен қосатын вектордың ұзындығын және көлбеулік бұрышын. Біздің мысалда ұзындығы 120, 0 бұрышымен қозғалады, сондықтан @120<0 енгіземіз [ "<" (бұрыштың белгісі), бұрыш теріс болуы да мүмкін].



AutoCAD-та сызбаларды жасағанда сызбанының элементтері бір бүтін болып табылатын геометриялық қарапайымдар жиынынан жасалады. Графикалық қарапайым "Рисование" және "Черчение" панелінен сызу және салу командалары арқылы немесе командалық жолда шақыру арқылы жасалады. Сызбаны жасау барысында сызбаның жеке элементтерін өзгерту қажеттілігі туады, онда Изменение инструменттер панелін қолданып, өзгертулер енгіземіз(1 сурет).

Сурет 1 «Изменение» инструменттер панелі

Подобие: командасының кілті

– Точка – нүкте арқылы ығысуды көрсетуге мүмкіндік береді

Черчение және Изменение командаларын қолданып, сызбаны салу мысалын қарастырайық .

A4ISO файлын ашып, Чертеж2 атпен сақтаңыз



2 суреттегідей жаңа слой құрып, Контур слойына көшіңіз

 

Сурет 2


Отрезок және Дуга командаларын қолданып, жабық контур салыңыз(3 сурет). 

Сурет 3 Сызбаның элементтерін салу

 

– 1 түзуді Отрезок командасын қолданып салыңыз, координаттары 80,220 және 180,183.5;



– 2 доғаны 42 мм радиусты шеңбер арқылы объектті привязканы қолдана отырып салыңыз;

– 3 түзуді 1 түзуге симметриялы түрде салыңыз;

– Радиусы 5,5 мм болатын доғамен контурды жабыңыз

2 доғаның ортасымен дәл келетін шеңбер салыңыз:

– Круг командасын шақырыңыз;

– Курсорды үлкен доғаның ортасына әкеліп, Центр сөзі шыққанда тышқанның сол жақ батырмасын басыңыз;

– Клавиатурада шеңбер ортасын 22 енгізіңіз.

Детальдің екінші проекциясын(Ені 20 мм болатын тіктөртбұрыш) прямоугольник, отрезок және объектная привязка командаларын қолданып салыңыз(Сурет 4).

Оси слойын орнатып, бұл слойда остік сызықтарды және радиусы 30 мм болатын шеңбер салыңыз.
Өзіндік бақылау сұрақтары:


  1. AutoCad графикалық жүйесінің редактирлеу командалары

Ұсынылатын әдебиет:



  1. AutoCad 2000 Рассоловский Н.М. Москва , 2001

  2. AutoLISP: программирование в AutoCad Кудрявцев Е.М., Москва 1999

  3. AutoCad 2000 Амура Д., Москва, 2000

  4. Пантюхин П.Я., Быков А.В. Компьютерная графика Москва, 2008

  5. Джакабаев Ж.Ж. Компьютерная графика, Алматы, 2001

  6. Тимофеев Г., Тимофеева Е. Графический дизайн, Ростов-на Дону, 2004

6-дәріс AutoCad жүйесіндегі экрандау есебі

Үш өлшемді объекті моделімен жұмыс істегенде графикалық экранды өзіңнің проекция мен көзқарасыңа байланысты бөлімдерге бөлуге болады. AutoCAD жүйесі бөлімдердің кез келген санында конфигурация құруға мүмкіндік береді және мұндай конфигурация кез келген уақытта қайта келтіруге болатын әрбір осындай конфигурацияға ат беруге болады.

ВЭКРАН командасы, сонымен қатар Стандартная панеліндегі Диалоговое окно видовых экранов кнопкасы сәйкес келеді және Вид менюіне түсетін Видовые экраны бөлімі түрленген экрандар конфигурациясын құрады.



1-сурет.

2-сурет.


Бұл терезенің Новое имя:(New name:)жолы түрленген экрандар конфигурациясын құрудағы оның атын беру үшін арналған. Егер ат бермесе, онда жаңа конфигурация құрылады, бірақ сақталмайды(яғни, келесі конфигурацияға өткеннен кейін аты болмағандықтан берілген конфигурвция қайтадан қалпына келмейді.

Образец (Preview) жолы Стандартные конфигурации :(Standard viewports) жолында белгіленген ішкі түрін көрсетеді. Применить: (Apply to:) жолында 2 белгіні таңдау арқылы, графикалық экранда бөлімдерге бөліну операциясы болатын көрсетеді:


1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   47




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет