Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың жылқы



Pdf көрінісі
бет109/373
Дата24.11.2023
өлшемі4,57 Mb.
#125608
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   373
Байланысты:
OKU SAUAT 2019 (1)-1

20.
 
«Ащы еңбекке - тұшы нан» деген мақал мазмұнымен сәйкес келетін жас 
жігіттің «кесапатты сөзі» 
A)
Барлық «кесапатты сөз» 
B)
Екінші «кесапатты сөз» 
C)
Бірінші «кесапатты сөз» 
Д) Үшінші «кесапатты сөз» 
Е) Төртінші «кесапатты сөз» 
1168 нұсқа 
1-мәтін 
Тасып жүргенім жок-.. 
Сырым Нұралыға наразы болып жүргенде: «Аз бен көпті, ақ пен қараны, нашар мен 
мықтыны теңгере алмадын, біреу біреуді шауып жеп жатыр, 
ОНЫ 
басқара алмадың», - 
деп өкпелепті. Нұралыға бір кез келгенде Сырым амандаспай жүре береді. Сонда 
Нұралы: 
-
Батыр, қайырылып сәлем бергің келмейді, тасып жүрсің-ау! - депті. Сонда Сырым: 
-
Хан, тасып жүргенім жоқ, алты алаштын басын қоса алмай сасып жүрмін, - депті. 


92 
1.
 
Мәтінде қолданылмайтын қарама- 
қарсы ұғымдар 
А) Ақ пен қара 
В) Тату мен араз 
С) Тасу-сасу 
Д) Аз бен коп 
Е) Нашар мен мыкты 
2.
 
Сырым Нүралы ханның қандай 
әрекетіне өкпелі? 
А) Көпшілдігіне 
В) Өктемдігіне 
С) Қаталдығына 
Д) Тілінін қыршаңдығына 
Е) Әділетсіздігіне 
2-
мәтін 
Албанның Айжан руынан шыққан көкжал Хангелді батырдай атасынан тәлім алған 
Райымбектің жаужүректілігі жастайынан байқалган. Жиендерінің жанарынан от 
байқаған Жалайыр Орақ батыр ұрпақтарына бәсіреге жүйріктің тұқымын, қолга 
ұстарға шымболаттан құйылған қылыш сыйлауы содан болса керек. Әке, баба. нағашы 
жұрт ортасында бұлаң салған баланың бәйгеде өз атын өзі ұрандағаны жұртқа аян. 
Осы өр рух кейіннен жоңғарға қарсы алдаспан боп сермелді. Он жеті жасынан 
Көкойнағын ойнатып. қалмаққа қырғын салған Райымбек Түкеұлы ерліктерінің 
арасында ерекше аталатыны - қазірде Алматы- Нарынқол тасжолының 167 
шақырымында тұрған Ойрантөбеде қалын қалмақгы жекпе-жекке шакырып, бөрі 
тиген қойдай дүрліктіруі. 
Бадам өзені туралы естігендер көп. Бірақ, соның Райымбек батырдан жеиілген қалмақ 
нояны Балам-бахадүрдің есімімен байланысты екенін көп адам біле бермейді. Кеген 
деген жер атауын да қалмақ тайшысы Гегенге теңейді. Кей деректерде Геген діни 
лауазым дейді. 
Райымбек батыр 1729 жылы Аңырақайдағы шайқаста Наурызбай, Өтеген, Қабанбай, 
Богенбай сынды қазақ ерлерімен үзенгі түйістіре отырып, Сары Мыңжанын әскерін 
талқандаған. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   373




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет