ҚЫСҚартылған сөздер
Электр қозғаушы күші туралы түсінік
жүктеу/скачать 403,53 Kb. Pdf көрінісі
|
| 1.5 Электр қозғаушы күші туралы түсінік
Электрохимиялық элементтің маңызды сандық сипаттамасы электр қозғаушы күш (ЭҚК, Е) болып табылады, ол элементтің ұштарындағы электрлік потенциалдар айырымына тең [27]: E = Е 2 – Е 1 = Е + – Е – (14) Басқаша айтқанда, ЭҚК – тізбекте электр тогы өтпеген кездегі тепе- теңдік жағдайында электродтардың потенциалдар айырымы. Егер электродтар жабық болса, онда тізбекте электр тогы өтеді, ал потенциалдар айырмасы электрохимиялық элементтің кернеуін білдіреді, ол ЭҚК-ден элементтің ішкі кедергісіндегі кернеудің төмендеуінің мөлшерімен ерекшеленеді. Электрохимиялық элементтің ЭҚК оң шама болып табылады, өйткені ол оң жұмыс беретін белгілі бір өздігінен жүретін процеске сәйкес келеді. Теріс ЭҚК өздігінен жүре алмайтын процесте пайда болады. Электрохимиялық элементтер тізбегін құрастыру кезінде элементтердің біріндегі процесті өздігінен жүретін тізбектің басқа элементінің жұмысын қолдана отырып, сырттан жұмыс шығындарымен (өздігінен емес процесс) жүретін етіп бағыттауға болады. Кез-келген тізбектің жалпы ЭҚК оң және теріс шамалардың алгебралық қосындысына тең. Сондықтан тізбек схемасын жазу кезінде қабылданған ережелерді қолдана отырып, ЭҚК белгілерін ескеру өте маңызды. Егер тізбекті жазу кезінде оң электрод солға қатысты оң зарядталған болса, электрохимиялық тізбектің ЭҚК оң деп саналады (тізбек жұмыс істеген кезде катиондар ерітіндіде сол жақта жазылған электродтан оң жақта жазылған электродқа қарай өтеді және сол бағытта электрондар сыртқы тізбекте қозғалады). Гальваникалық элементтер табиғаты әртүрлі электродтардан тұрса, онда олар химиялық тізбектер деп аталады. Егер табиғатта бірдей электродтардың концентрациялары әртүрлі болса, онда бұл концентрациялық тізбектер (4- сурет) деп аталады 4-сурет. Концентрациялық тізбектің схемасы |