тотығуын күшейтеді , қанда кетоде нелерді көбейтеді де , бұл өнімдердің дене еттеріне сіңуін
үдетеді , сөйтіп сан еттерінің тонусын , күшін өсіреді .
№ 4 есеп
40 жасар ауру кісі поликлиникаға келді. Шағымдары: басы қатты аурады,
жалпы әлсіздік, сыртқы келбеттің өзгеруі (мұрынның, құлақтың, қолдың, аяқтың ұлғаюы).
Объективті: қасұсті доғалардың, бет сүйектерінің және иегінің қалыптан тыс өсуі байқалады.
Бетінің жұмсақ тіндері гипертрофияға ұшыраңан, тіл мен тіс аралық кеңістіктері ұлғайған.
Білезіктері мен табандары ұлғайған.
Қорытынды: бұл ауру алдыңғы дисфункциясына байланысты гипофиз ( adenohypophysis ); қолдың,
аяқтың , бас сүйектің , әсіресе оның бет бөлігінің ұлғаюымен (кеңеюі және қалыңдауы)
жүреді.Акромегалия дененің өсуі аяқталғаннан кейін пайда болады; біртіндеп дамиды, ұзақ
жылдарға созылады. Өсу гормонының шамадан тыс мөлшерін өндіруден туындаған . Ерте жастағы
гипофиздің белсенділігін бұзу гигантизмді тудырады .(емдеу болмаған жағдайда, гигантизм, сайып
келгенде, акромегалиямен қосылуы мүмкін). Акромегалия бас аурумен, тез шаршаумен, ақыл-
ойдың нашарлауымен, көру қабілетінің бұзылуымен, көбінесе еркектердегі импотенциямен және
әйелдерде етеккірдің тоқтауымен байланысты. Емдеу - гипофиз безіне ота жасау, рентген
терапиясы, соматотропты гормонның (STH) түзілуін төмендететін гормоналды препараттарды
қолдану
Сұрақтар:
1. Қызметі бұзылған бездің гормондарын атап өтіңіз: Гипофиз безінің самотропин гормоны
2. Осы гормондардың негізгі физиологиялық әсерлерін атап өтіңіз: Соматотропин жәй белок
ацидофилдік жасушаларда түзіледі, денеде биосинтезді күшейтеді, барлық органикалық
заттардың алмасуына, минералдық алмасуға әсер етеді, әсіресе белок түзілуін, айталық РНҚ
синтездік қасиетін күшейтеді, амин қышқылдарының қаннан жасушаларға өтуін, сіңуін
тездетеді, сөйтіп жасушалар мен тіндердің өсіп дамуын қамтамасыз етеді.Гормон сондай-ақ,
азот тепе-теңдігін өзгертіп, денеде азот көбейеді,кальций, фосфат, натрий тұздарының
сақталуына себепкер, бүйрек тінінің өсіп дамуын, қатаюын тездетеді. Коллагендер түзілуін
де (коллагенезді) үдетуі мүмкін.
3. Науқастың симптомдарының пайда болу механизмін түсіндіріңіз.
__ Акромегалия - бұл толық физиологиялық өсуі бар адамдарда өсу гормонының (STH)
немесе инсулинге ұқсас өсу факторының 1 (IGF-1) созылмалы артық өндірілуімен
сипатталатын ауру. Ол келесі белгілермен көрінеді:
•
сүйектің патологиялық диспропорционалды өсуі;
•
ішкі органдар мен жұмсақ тіндердің көлемінің ұлғаюы;
•
аралас соматикалық бұзылулар.
Сондай-ақ аденогипофиздің жасушалары бөлетін пептидті гормон. Негізгі функция - ағзаның
өсуі мен дамуын ынталандыру. Ақуыз синтезін күшейтетін анаболикалық әсерге ие; инсулин
антагонисті бола отырып, көмірсулар метаболизмін реттеуге қатысады және т.б. STH
әсерінің көп бөлігі инсулинге ұқсас өсу факторларының, негізінен IGF-1, бауырда және аз
мөлшерде мақсатты органдарда синтезделетін қатысуымен жүреді. Соматолибериннің
гипоталамус бөлетін факторы STH түзілуіне әсер етеді; ол гипоталамус гормоны -
соматостатин STH түзілуін басады.Cол негізде эндокриндік және метаболикалық
бұзылуларға байланысты клиникалық көріністері байқалады яғни зат алмасу процесінің
бұзылуы қатар жүреді.
Достарыңызбен бөлісу: