ИМАНИ ГҮЛ
Әзірейіл періште дүниенің әр жерінде бір
уақытта қайтыс болатын адамдардың жа-
нын алуға жалғыз өзі қалай үлгереді? Оның
өлім аузында жатқандарға үрейлі яки ұнамды,
түрлі кейіпте көрінуін қалай түсінуге
болады?
Әзірәйіл – Алла Тағаланың адамдардың рухын алуға
міндеттеген періштесі. Ажалы жеткен адамдың жанын ол
тікелей өзі алады. Немесе Әзірәйіл періштенің бұйрығына
бағынатын көптеген көмекші періштелері арқылы да
алуы мүмкін. Күнәһар, кәпір адамдардың рухын алатын
періштелердің бір басқа, ал мұсылман жандардың рухын
алатын періштелердің бір басқа екенін Құранның кейбір
аяттар мазмұнынан аңғаруға болады
159
.
Дүниенің әр жерінде бір уақытта қайтыс болған
адамдардың жанын Әзірәйіл періштенің өзі тікелей
алу мәселесі бір қарағанда мүмкін емес сияқты. Алай-
да, бұл пікір өзіміздің шектеулі ақылымыз бен періште
мүмкіндігін өзімізбен салыстырудың нәтижесінен туған
пайым.
Жалпы дүние болмыстарына қарай олардың
шағылысулары да әр қилы.
1. Мәселен, заттық, қатты, тығыз нәрселердің көрініс,
шағылыстарын алалық. Біз жүз айнасы бар бөлмеге
кірер болсақ, айнаға шағылысқан көрінісіміз арқылы біз
159
Бұл жайлы «Назиғат» сүресінің алғашқы аяттарындағы Аллаһ
Тағаланың серт еткен: «суырып шығарушы» сөзіне ғұламалар
«кәпірдің, күнәһардың жанын суырып алушы періштелер» деп
түсінік берсе, «ақырын шығарушы» сөзін «мұсылмандардың жа-
нын оңай алушы періштелер» деп тәпсірлеген.
284
ИМАНИ ГҮЛ
жүз тал болып көрінеміз. Бір қолымызды қозғасақ, жүз
қол қозғалады. Бірақ материалдық, заттық денеміздің
шағылысуынан туған көрініс болғандықтан рухымыз,
сезімдеріміз, тәніміз ол жерде толықтай барлық болмы-
сымызбен көрініс таппайды. Айналарға шағылысқан
денелерімізде өмір жоқ болғандықтан, олардың бәрі өлі,
рухсыз.
2. Заттық, бірақ нұрлы нәрселердің көрініс,
шағылыстары. Мысалы, күн әйнек тәрізді заттарға
өз бойындағы жеті түрлі реңі, жылуы сияқты барлық
қасиеттерімен бірге өтеді. Яғни, әрбір күн сәулесіне
шағылысқан әйнек, су тәрізді жылтыр нәрселер бейнебір
күннің өзі сияқты көрінеді. Мысалы, лупаны күнге қарату
арқылы кез-келген нәрсені күйдіруге болады. Қолымызға
күнге шағылысқан бір айнаны алып, қараңғы бөлмеге
қарату арқылы ол жерге жарық беруге болады. Міне,
Күн барлық нәрседен ұзақ болуымен қатар, барлық
нәрсеге өте жақын да. Сәулесін күллі теңізге төккені
тәрізді әрбір су тамшысына, барлық жылтырақ заттарға
да төге алады. Бір уақытта барлығына бірдей нұрын
шаша береді. Біреуімен шағылысуы екінші бірімен
шағылысуына бөгеттік етпейді. Бірақ, күн заттық әрі
сәулелі болғандықтан көбіне шағылысқан нәрселерге
тек сәулелі, нұрлы жағын ғана өткізе алады.
3. Заттық емес, нұрлы–рухани нәрселердің көрінісі.
Мысалы, періштелердің шағылысуы барлық болмыс-
тарымен бірге тұтастай көрініс табады. Бірақ періште
шағылысқан айналардың қабілет, болмыстарына қарай
көрінгендіктен, күллі ақиқаттарымен барлық жерде көріне
бермейді. Мысалы, Жебірейіл періште пайғамбарымызға
(с.а.у.) аса сымбатты сахаба Дихиә келбетінде көрінген
сәтте Алла Тағаланың құзырында ғибадат жасап жатуы
да мүмкін. Әзірәйіл періште де нұрлы болмыс болғандық-
285
Достарыңызбен бөлісу: |