Исмагулов е. К., Кабанбаев а. Б., Мырзабек м. С


Электр қозғалтқыштарын қуат бойынша таңдау



Pdf көрінісі
бет30/157
Дата14.10.2023
өлшемі5,79 Mb.
#115111
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   157
Байланысты:
4.Оқу құралы. Біліктілігі «Электромеханик».

Электр қозғалтқыштарын қуат бойынша таңдау.
Электр қозғалтқышының қуатын таңдау Жұмыс машинасының 
жүктемелерінің сипатына сәйкес жүргізілуі керек. Бұл сипат екі белгімен 
бағаланады:

номиналды жұмыс режимі бойынша;

тұтынылатын қуат мөлшерінің өзгеруіне сәйкес.
Келесі жұмыс режимдері бар:

ұзақ (ұзақ), Егер жұмыс кезеңі соншалықты ұзақ болса
Электр қозғалтқышын жылыту оның белгіленген мәніне жетеді 
(мысалы, сорғылар, таспалы конвейерлер, желдеткіштер және т. б.);

жұмыс кезеңінің ұзақтығы жеткіліксіз болған кезде қысқа мерзімді
электр қозғалтқышының температураға жетуі үшін
-
берілген жүктемеге 
сәйкес қыздыру, ал тоқтау кезеңдері, керісінше, электр қозғалтқышын 
қоршаған орта температурасына дейін салқындату үшін жеткілікті. Бұл 
режимде әртүрлі механизмдердің электр қозғалтқыштары жұмыс істей 
алады;

қайта
-
қысқа мерзімді
-
салыстырмалы ұзақтықпен
бір циклдің ұзақтығы 10 минуттан аспайтын кезде 15, 25, 40 және 60% 
қосу (мысалы, көтергіш крандарда, кейбір станоктарда, бір постты 
дәнекерлеу қозғалтқыш
-
генераторларында және т.б.).
Тұтынылатын қуат мөлшерінің өзгеруіне сәйкес келесі жағдайлар 
ерекшеленеді:

тұрақты жүктеме, егер тұтынылатын қуат мөлшері
жұмыс ағымы тұрақты немесе орташа мәннен шамалы ауытқуларға ие, 
мысалы, орталықтан тепкіш сорғыларда, желдеткіштерде, тұрақты ауа 
шығыны бар компрессорларда және т. б.;

айнымалы жүктеме, тұтынылатын қуат мөлшері
мерзімді түрде өзгереді, мысалы, экскаваторлар, крандар, кейбір 
машиналар және т. б.;

қуат тұтыну мөлшері болған кезде импульсті жүктеме
ол үздіксіз өзгереді, мысалы, поршеньді сорғыларда, ұсақтағыштарда, 
экрандарда және т. б.
Электр қозғалтқышының қуаты үш шартты қанағаттандыруы 
тиіс:

жұмыс кезінде қалыпты қыздыру;

жеткілікті жүктеме қабілеті;

іске қосу моменті жеткілікті.


56
Сур.2.10. Жетегі бар электр қозғалтқышы
Барлық электр қозғалтқыштары екі негізгі топқа бөлінеді:

ұзақ жұмыс режимі үшін (қосу ұзақтығын шектемей);

15, 25, 40 және 60% қосу ұзақтығымен қайта
-
қысқа мерзімді режим 
үшін.
Бірінші топ үшін каталогтар мен төлқұжаттар электр қозғалтқышының 
шексіз дами алатын ұзақ қуатын, екінші топ үшін электр қозғалтқышының 
белгілі бір қосу ұзақтығымен ұзақ уақыт үзіліссіз жұмыс істей алатын қуатын 
көрсетеді.
Барлық жағдайларда дұрыс таңдалған электр қозғалтқышы болып 
саналады, ол жұмыс машинасымен берілген кестеге сәйкес жүктемемен 
жұмыс істей отырып, оның барлық бөліктерін толығымен рұқсат етілген 
жылытуға жетеді. Кестеге сәйкес мүмкін болатын ең үлкен жүктеме негізінде 
"қуат резерві" деп аталатын электр қозғалтқыштарын таңдау электр 
қозғалтқышының толық пайдаланылмауына, демек, қуат пен тиімділік 
коэффициенттерін төмендету арқылы күрделі шығындар мен пайдалану 
шығындарының өсуіне әкеледі.
Электр қозғалтқышының қуатын шамадан тыс арттыру үдеу кезінде 
серпілістерге әкелуі мүмкін.
Егер электр қозғалтқышы тұрақты немесе аз өзгеретін жүктемемен ұзақ 
уақыт жұмыс істеуі керек болса, онда оның қуатын анықтау қиын емес және 
әдетте эмпирикалық коэффициенттерді қамтитын формулалар бойынша 
жасалады.
Басқа жұмыс режимдеріндегі электр қозғалтқыштарының қуатын 
таңдау әлдеқайда қиын.
Қысқа мерзімді жүктеме қосу кезеңдерінің қысқа болуымен 
сипатталады, ал электр қозғалтқышын толығымен салқындату үшін үзілістер 
жеткілікті. Бұл жағдайда электр қозғалтқышының жүктемесі қосу кезеңінде 
тұрақты немесе тұрақты болып қалады.
Бұл режимде электр қозғалтқышын жылыту үшін дұрыс пайдалану 
үшін оның ұзақ мерзімді қуаты (каталогтарда көрсетілген) қысқа мерзімді 
жүктемеге жауап беретін қуаттан аз болатындай етіп таңдау керек
яғни.қысқа мерзімді жұмыс кезінде электр қозғалтқышының жылу жүктемесі 
болуы керек.


57
Егер электр қозғалтқышының жұмыс кезеңдері оны толығымен 
жылытуға кететін уақыттан әлдеқайда аз болса, бірақ қосу кезеңдері 
арасындағы үзілістер толық салқындату уақытынан едәуір қысқа болса, онда 
қысқа мерзімді жүктеме болады.
Мұндай жұмыстың екі түрін іс жүзінде ажырату керек:

жұмыс кезеңіндегі жүктеме тұрақты, сондықтан,
оның графигі үзілістермен кезектесетін тіктөртбұрыштармен 
бейнеленген;

жұмыс кезеңіндегі жүктеме көп немесе аз күрделі өзгереді заң.
Екі жағдайда да электр қозғалтқышын таңдау мәселесін аналитикалық 
және графикалық түрде шешуге болады. Бұл екі әдіс те өте күрделі, 
сондықтан үш әдісті қамтитын эквивалентті ұлылықтың жеңілдетілген әдісі 
ұсынылады:

орташа квадраттық ток;

орташа квадраттық қуат;

орташа квадраттық момент.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   157




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет