Қажетті өтемдік қуатты есептеу

130
кезінде (КРМ Автоматты конденсаторлық қондырғыларды қолдану) желіден 
тұтынылатын ток косинус фи
-
ға байланысты 30
-50% -
ға төмендейді, 
сәйкесінше өткізгіш сымдардың қызуы және оқшаулаудың қартаюы азаяды.
Сонымен қатар, реактивті қуатты белсенді қуатпен қатар электр 
энергиясын жеткізуші ескереді, сондықтан қолданыстағы тарифтер бойынша 
төлеуге жатады, сондықтан ол электр энергиясының едәуір бөлігін құрайды.
Энергожүйелер желілеріндегі реактивті қуатты тұтынушылардың 
құрылымы (белгіленген белсенді қуат бойынша) (сурет. 4.5):
Сур.4.5 реактивті қуатты тұтынушылардың құрылымы
Басқа түрлендіргіштер: тұрақты токқа ауыспалы ток, жоғары немесе 
төмен жиіліктегі токқа өнеркәсіптік жиілік тогы, пеш жүктемесі 
(индукциялық пештер, доғалы болат балқыту пештері), дәнекерлеу 
(дәнекерлеу трансформаторлары, агрегаттар, түзеткіштер, нүктелі, түйіспелі).
Жеткізу желісінің элементтеріндегі реактивті қуаттың жалпы абсолютті 
және салыстырмалы шығындары өте үлкен және желіге кіретін қуаттың 50% 
жетеді. Реактивті қуаттың барлық шығындарының шамамен 70
-75% -
ы 
трансформаторлардағы шығындар.
Сонымен, TDTN
-
40000/220 үш орамалы трансформаторында жүктеме 
коэффициенті 0,8 болса, реактивті қуаттың жоғалуы шамамен 12% құрайды. 
Электр станциясынан жолда кернеудің ең аз үш өзгерісі жүреді, сондықтан 
трансформаторлар мен автотрансформаторлардағы реактивті қуаттың 
жоғалуы үлкен мәндерге жетеді.
Реактивті қуатты тұтынуды азайту жолдары. Реактивті қуатты өтеу
Желіден тұтынылатын реактивті қуатты азайтудың ең тиімді және тиімді 
әдісі реактивті қуатты өтеу қондырғыларын(конденсаторлық қондырғылар) 
қолдану болып табылады.
Реактивті қуатты өтеу үшін конденсатор қондырғыларын пайдалану:
•
электр беру желілерін, трансформаторларды және тарату 
құрылғыларын босату;
•
электр қуатын төлеу шығындарын азайту;
•
қондырғылардың белгілі бір түрін қолданған кезде жоғары гармоника 
деңгейін төмендетіңіз;
•
желілік кедергілерді басу, фазалық симметрияны азайту;

131
•
тарату желілерін сенімді және үнемді етіңіз.
Кәсіпорындарда жергілікті реактивті генераторлардың рөлін атқаратын 
компенсаторлық құрылғылардың ең көп таралған түрлері статикалық 
конденсаторлардың батареялары және синхронды қозғалтқыштар болып 
табылады. Конденсаторлық батареялар цехтың жалпы зауыттық 
трансформаторлық қосалқы станцияларында 
—
төмен немесе жоғары кернеу 
жағынан орнатылады.
Компенсаторлық құрылғы реактивті энергия қабылдағыштарына 
неғұрлым жақын болса, соғұрлым электрмен жабдықтау жүйесінің 
байланыстары 
реактивті 
токтардан 
босатылады. 
Алайда, 
орталықтандырылған өтемақы кезінде, яғни трансформаторлық қосалқы 
станцияларда конденсаторларды орнату кезінде конденсатор қуаты 
толығымен қолданылады.
Конденсатор батареяларының қуатын(4.8) сурет диаграммасы арқылы 
анықтауға болады.4.6.
Сур. 4.6. Қуат диаграммасы
𝑄𝑄𝑄𝑄
𝐾𝐾𝐾𝐾
=
𝑃𝑃𝑃𝑃
1 
х
𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝜑𝜑𝜑𝜑
1
− 𝑃𝑃𝑃𝑃
2 
х
𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝜑𝜑𝜑𝜑
2
(4.8)
мұндағы P1 және P2
-
өтемақыға дейінгі және кейінгі жүктеме;
φ1 және φ2
-
сәйкес фазалық ығысу бұрыштары.
Өтемдік қондырғымен берілетін реактивті қуат (4.9)
𝑄𝑄𝑄𝑄
=
𝑄𝑄𝑄𝑄
1
− 𝑄𝑄𝑄𝑄
2
(4.9)
мұндағы Q1 және Q2
-
өтемақы алдындағы және кейінгі реактивті қуат.
Өтемдік құрылғы желіден тұтынатын белсенді қуат (4.10)
𝑃𝑃𝑃𝑃
𝐾𝐾𝐾𝐾
=
𝑃𝑃𝑃𝑃
2
− 𝑃𝑃𝑃𝑃
1
(4.10)
Конденсатор батареясының қажетті қуатының шамасын 0,003 
- 0,0045 
кВт/квар(4.11) құрайтын конденсаторлардағы шығындарды есепке алмай, 
шамамен анықтауға болады)
𝑄𝑄𝑄𝑄
𝐾𝐾𝐾𝐾
=
𝑃𝑃𝑃𝑃
(
𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝜑𝜑𝜑𝜑
1
− 𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝜑𝜑𝜑𝜑
2)
(4.11)

132
Реактивті қуатты өтеу үшін конденсатор батареяларын есептеу және 
таңдау мысалы
Үш ауысымды біркелкі жүктеме кестесі бар кәсіпорында қуат 
коэффициентін 0,95 мәніне дейін арттыру үшін қажет конденсатор 
батареясының QC номиналды қуатын анықтау қажет. Электр энергиясының 
орташа тәуліктік шығыны Аа = 9200 кВтс; Ар = 7400 кварц. Конденсаторлар 
380 В кернеуге орнатылады.
Орташа тәуліктік жүктеме
𝑃𝑃𝑃𝑃
𝐶𝐶𝐶𝐶𝑃𝑃𝑃𝑃
=
𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑
24
=
9200
24
= 384 
кВт
,
Конденсатор батареяларының қуаты
𝑄𝑄𝑄𝑄
𝐾𝐾𝐾𝐾
=
𝑃𝑃𝑃𝑃
(
𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝜑𝜑𝜑𝜑
1
− 𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝑡𝜑𝜑𝜑𝜑
2) = 384(0.8
−
0.32) = 185 
квар
,
мұндағы tgφ1 = Ар / Аа = 7400/9200 = 0,8;
tgφ2
= (1 - 0,95
2
)/0,95 = 0,32.
Біз KM1
-0,38-
13 типті үш фазалы конденсаторларды таңдаймыз, әр 
номиналды қуаты 380 В кернеуге 13 квар. Батареядағы конденсаторлар саны
n = Q/13 = 185/13 = 14
Орташа 
тәуліктік 
жүктеме 
үшін 
әртүрлі 
конденсаторлық 
қондырғылардың қуатын электр техникалық анықтамалықтардан және 
өндірушілердің каталогтарынан табуға болады [33].

жүктеу/скачать 5,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: