0
1
ҚАЗАҚ-ОРЫС ХАЛЫҚАРАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
«Ж
АҺАНДАНУ ДҼУІРІНДЕГІ
ҒЫЛЫМ ЖҼНЕ БІЛІМ
:
БҤГІНГІ ЖАҒДАЙЫ ЖҼНЕ
ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ
»
Республикалық ғылыми-практикалық
конференция материалдары
Материалы Республиканской
научно-практической конференции
«Н
АУКА И ОБРАЗОВАНИЕ
:
СЕГОДНЯШНЕЕ СОСТОЯНИЕ И
ПЕРСПЕКТИВЫ
»
2
АҚТӚБЕ-2014
УДК 001 (063)
ББК 72
Н 34
Рекомендовано Ученым Советом Казахско-Русского Международного университета
(протокол №10 от 18.04.2014 г.)
Р е ц е н з е н т ы:
Исина Ж.А. кандидат филологических наук, доцент
(Актюбинский университет им. С.Баишева)
Яппарова Г.М., кандидат педагогических наук, доцент
(Казахско-Русский Международный университет)
Н 34
«Наука
и
образование
в
условиях
глобализации:
сегодняшнее состояние и перспективы»: Сб. научн. материалов
Республиканской научно-практической конференции, 06 мая 2014 г.,
Актобе, КРМУ. – Актобе: Дизайн-студия «Палитра», 2014
ISBN 978-601-7426-40-8
В сборнике представлены результаты актуальных научных
исследований ученых, докторантов, преподавателей и магистрантов по
материалам Республиканской научно-практической конференции «Наука
и образование в условиях глобализации: сегодняшнее состояние и
перспективы» (г. Актобе, 06 мая 2014 г.).
Научные направления конференции включают такие аспекты
исследований как: естественные и технические науки; социально-
гуманитарные науки; прогрессивная педагогика и андрагогика,
образовательные технологии, история и политология.
Сборник предназначен для научных работников и преподавателей
учебных заведений. Может использоваться в учебном процессе, в том
числе в процессе обучения докторантов, подготовки магистров и
бакалавров в целях углубленного рассмотрения соответствующих
проблем.
УДК 001 (063)
ББК 72
ISBN 978-601-7426-40-8
© Казахско-Русский Международный университет, 2014
3
СОДЕРЖАНИЕ
СЕКЦИЯ 1. СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНЫЕ НАУКИ /
ҼЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
Абдибекова Р. А. Тірек сигналдарын пайдаланудың тиімділігі..........................................
7
Абдыкаликова Г.Ш., Окасова С.М. Ақтӛбе облысындағы шағын және орта
бизнестің қалыптасуы..............................................................................................................
9
Абишева А.С. Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін
дамыту........................................................................................................................................
12
Айжарыкова Г.О. Традиция изображения Александра Македонского в европейской
литературе..................................................................................................................................
14
Алтаева Н. Е. Қазақ тілі сабағындағы тіл дамыту жолдары................................................
18
Амиргалиева С. Ж. Ауыл туризмі неге ақсап тҧр?.............................................................
21
Бабаева К.С. О некоторые аспектах инновационных технологий в обучении русскому
языку...........................................................................................................................................
24
Бҥтіншінов Ж.Т., Ахметова А.З. Қазақстан-2030 стратегиясы және орындалу
барысы........................................................................................................................................
26
Жалмагамбетова К.К. Жоғары оқу орны студенттерінің ғылыми-зерттеу мәдениетін
қалыптастыру ҥрдісінің моделі................................................................................................
30
Жолаева Ҽ. С. Ӛ. Қанахиннің «Ата қоныс» повесіндегі диалог тҥрлері және кӛркем
бейне...........................................................................................................................................
33
Жусупова А.С. Шет тілі сабақтарында диалог арқылы сӛйлетуді дамыту........................
37
Ибрагим А.Е. Лексико-семантические особенности гидронимов Костанайской
области.......................................................................................................................................
40
Ибрагим А.Е. Лексико-семантический аспект годонимов г.Аркалыка Костанайской
области (на примере антропонимов).......................................................................................
43
Kaбжанова А. Шешендік ӛнер – халық қазынасы................................................................
45
Какенова К. Г. Ситуация успеха на уроках развития речи.................................................
51
Калимуллина Г.А. Ӛскелең ҧрпақты ҧлттық қҧндылықтар арқылы тәрбиелеу..............
52
Калменова Б. Т. Теоретические аспекты и экономическая сущность потребительского
кредитования.............................................................................................................................
55
Канапина К.Г. Исследовательская деятельность на уроках русского языка и
литературы.................................................................................................................................
57
Кеулимжаева Г. Ж. Роль русского языка в условиях глобализации................................
58
Короткова В.В. Обучение критическому мышлению на уроках английского языка.......
60
Курманова М.Е. Билингвизм как условие проявления лексико-грамматической
интерференции..........................................................................................................................
63
Нағашыбай Н., Кадиржанова Г. Қазақ-ағылшын тілдеріндегі фразеологизмдердің
танымдық сипаты......................................................................................................................
66
4
Постников С. В., Постникова О. А., Андре К. П. Африканская культурная традиция
в понимании проблемы войны и мира....................................................................................
70
Рабаева А.Ш. Бастауыш класта ағылшын тілін оқытудың маңызы...................................
78
Сайлыбайқызы Г. Әлемнің тілдік кӛрінісінің тіл мәдениетіндегі бейнесі......................
80
Сарсенгалиева А.Ж. Қарым – қатынас қҧндылықтары – тәрбие процесінің мазмҧны...
84
Stavbunik E.A. The purposes, functions and interests of main factors of welfare state in the
Republic of..................................................................................................................................
86
Сырая О.А. Применение информационно-коммуникационных технологий в
раскрытии одарѐнности............................................................................................................
91
Тасбулатова Г.Ж. Дипломатическая защита в отношений граждан, бипатридов и лиц
без гражданства.........................................................................................................................
93
Тасеменова Г.М. Психологические особенности личности учащихся с церебральным
параличом...................................................................................................................................
96
Томова И.В. Патриотическое воспитание в средней школе................................................
100
Утенова М.Ж., Кҿлкебаева Қ.Л. Мектеп оқушыларында коммуникативті мәдениетті
қалыптастыру.............................................................................................................................
104
Шалабаева А.Ю. Межпредметные связи на уроках русского языка и литературы.........
108
СЕКЦИЯ 2. ПРОГРЕССИВНАЯ ПЕДАГОГИКА И АНДРАГОГИКА,
ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ /
ПРОГРЕССИВТІ ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ АНДРАГОГИКА,
БІЛІМ БЕРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ
Алманиязова Н.Ж. Қазақ тілін оқытудаҒЫ озық технологиялар – заман талабы...........
112
Ахметова Г.К. Организационно-методическая работа, выстроенная в начале
инновационной экспериментальной деятельности................................................................
116
Байгузинова А.Р. Компетентностный подход в организации учебно - воспитательного
процесса начальной школы......................................................................................................
119
Байжанова А. С. Мектеп кітапханасы-білім беру мекемелерінің ақпараттық
орталығы....................................................................................................................................
121
Долматова Л. В., Лобач Н. В. Применение бинарных лекций в полиязычном
обучении.....................................................................................................................................
126
Идрисов А.К. Применение инновационных технологий на уроках ИЗО...........................
127
Картбаева А.С. Формирование положительной мотивации школьников на уроках
русского языка и литературы с использованием методов и приемов педагогических
технологий.................................................................................................................................
129
Кушербаева А.Ж. Қазақ тілін оқытуда жаңа ақпаратты технологиялардың
қҧралдары...................................................................................................................................
133
Қҧлжан А.Т. Әлеуметтік педагогтің қҧқық бҧзушы оқушылармен жҥргізетін
жҧмысы......................................................................................................................................
135
Махатова Н. С. Формирование ключевых компетентностей учащихся посредством
использованием метода проектов на уроках английского языка.........................................
138
Мурзалинова А.Ж., Мухамадиева А.Д. Самопознание – педагогика нового
времени.......................................................................................................................................
142
Набиева М. С. Жаратылыстану-математикалық білім беруде инновациялық
5
технологияларды пайдалану тиімділігі................................................................................... 144
Ниязалина Ж.Ҧ., Қожаниязова Г.Ж. Отансҥйгіш ҧрпақ тәрбиелеу–міндетіміз.............
147
Нурманова Г.С. Жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы оқыту –
қазіргі заман талабы..................................................................................................................
152
Омарова А.О. Формирование профессиональной компетентности учителя.....................
156
Отарбаева Қ.С. Ағылшын тілі сабағында ақпараттық технологияларды қолданудың
тиімділігі....................................................................................................................................
159
Садирова Г. Г. Технологии интерактивного обучения на уроках русского языка...........
164
Сейтманбетова Ж. А. Эффективность применения различных приемов и методов
оценивания учащихся на уроках естественных наук.............................................................
166
Серимбетова Р. А. Жаңа технологияның элементтерін ағылшын тілі сабағында
қолданудың ерекшеліктері.......................................................................................................
168
Тілепова Г.А. Даун синдромы бар балаларды жан-жақты тәрбиелеудегі ойынның
маңызы (мектеп жасына дейінгі).............................................................................................
171
Тургалиева Н.З. Білім берудегі ізденіс және инновациялық тәжірибе..............................
174
Утянова Р.Н. Новые подходы преподавания в процессе обучения учащихся..................
177
Ыбрашева Қ.Р. Инновациялық әдістер мен технологияларды психология сабағында
қолдану арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыру..................................................
179
СЕКЦИЯ 3. ЕСТЕСТВЕННЫЕ И ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ /
ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ЖӘНЕ ТЕХНИКА ҒЫЛЫМДАРЫ
Аукажиева Ж. М., Жаркимбаев Б.М., Сулейменова Г.Е. Теоретическое
обоснование создания государственной спутниковой геодезической сети в условиях
Республики Казахстан..............................................................................................................
184
Аухадеева К.С. Повышение эффективности обучения математике через
применение информационно-коммуникативных технологий...........................................
187
Ахметова Г.З. Математикадағы алтын қима ҧғымы және зерттелуі..................................
189
Бектурганова И. Ж., Баймаганбетов К.Б. Исследования химической и термической
устойчивости сетчатых ионитов на основе полиглицидных аминов...................................
194
Бондаренко Е. В. Здоровье нации одна из глобальных проблем человечества................
196
Булатов А.С., Иманжанов Н.Т. Использование сапропеля в качестве
органоминерального удобрения для повышения урожайности картофеля.........................
201
Игильманов А.А., Мукушева Л.С. Анализ результатов геомониторинга высотного
здания в г. Астане......................................................................................................................
205
Иманбаева А.С. Утилизация мусора: проблема настоящего или будущего.....................
209
Касымова И.Н. Угроза острого дефицита водных ресурсов в Казахстане........................
215
Касымова И.Н. Основные проблемы государственного управления водными
ресурсами...................................................................................................................................
218
Коянбаева Г.Ж. Критериалды бағалау жҥйесін математика пәнін оқытуда
қолдану.......................................................................................................................................
221
Қосжанова С.Ж., Ажмуратова Ж.А. Экологиялық білім берудің маңызы –
6
адамзаттың ӛмір сҥру шарты................................................................................................... 225
Нигметова А. С. Информационная технология....................................................................
230
Ораз Г. М. Логикалық есептер және оларды шешу жолдары.............................................
232
СЕКЦИЯ 4. ИСТОРИЯ И ПОЛИТОЛОГИЯ / ТАРИХ ЖӘНЕ САЯСАТТАНУ
Аленова К.К. Определение величины риска сепаратизма...................................................
237
Амиржанов Д.А. Понятие и признаки Версальско-Вашингтонской системы...................
241
Елюбаев Р.Б. Новый мировой порядок в процессе геополитическиХ изменений............
244
Жолдыбаева А.Н. Орынбор ӛлкесін басқару жҥйесіндегі ӛзгерістер (ХІХ ғ. 50-жж.).....
249
Кокушева Ж. О. Политика разрядки во взаимоотношениях Востока и Запада в конце
60-х начале 70-х годов. Причины разрядки и цели сторон...................................................
251
Мамбетали А.К. Гражданская война в Судане.....................................................................
255
Степаненко Н.В. Обзор отечественной историографии по вопросу формирования
многонационального, в том числе польского населения Казахстана..................................
259
Тажібаева С.М., Қарабасова А. Е. Ҧлттық дҥниетаным, рухани адамгершілік
қасиеттерін тарих сабағында қалыптастыру..........................................................................
263
Томова И.В. Формирование функциональной грамотности как основы развития
учебно-познавательной компетенции учащихся на уроках истории...................................
264
Хиллерт Н. Л. Пути решения проблем при вхождении Казахстана в ВТО......................
267
Шаймерденова Г.Б. Ауған соғысының басталу себептері. Сәуір тӛңкерісі......................
270
7
СЕКЦИЯ 1. СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНЫЕ НАУКИ /
ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
ТІРЕК СИГНАЛДАРЫН ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ
Абдибекова Рада Абдибековна
№44 ауысымдық (кешкі) жалпы білім беретін мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі, Ақтӛбе қаласы
Бҥгінгі таңда педагогика саласында жиі қолданып жҥрген оқытудың жаңа
технологиясы-ескіні жаңғыртып,жаңаша толықтырылған,озық деп танылған,нәтижелі
тәжірибелерге сҥйенген білім беру мен тәрбие мақсаттарын жҥзеге асырудағы әдістемелер
жҥйесінің жиынтығы.Осыған орай білім беруді реформалауды жҥзеге асыруда оқытудың
жаңа технологияларын қолдану қажеттілігі туындайды.Аталған технология балаға оқу
қызметінің субъектісі ретінде,ӛзін-ӛзі ӛзектендіруге,ӛзін жан-жақты тануға және алға
ҧмтылатын дамушы тҧлға ретінде қалыптасуға кӛмектеседі.Бҧл ретте педагогикалық
процестің маңызды қҧрамы оқу ісіндегі субьектілер-оқытушы мен оқушының тҧлғалық-
бағытталған ӛзара әрекеті болып саналады.Жаңа білім парадигмасы ӛзінің алдына бастыы
мақсат қылып баланың білігі мен дағдысын емес,оның білім алу арқылы дамып,жеке тҧлға
болып қалыптасуын қойып отыр.
Сондай ізденістен туындаған технологиялардың бірі-Виктор Федорович Шаталовтың
тірек сигналдары арқылы оқыту әдістемесі. Әдістеменің ерекшілігі мен маңызы неде?
Бірінші ерекшілігі-нақты,дәл есептеген тҧтас оқу процесін қҧра білу. В.Ф.Шаталов
бҧл қҧрылымды былай тҥсіндіреді: «Тірек сигналдары дегеніміз-ойынның элементі,уақыт
ҥнемділігі және бала психологиясын қызықты қҧбылысқа бағыттау.Бірақ ең басты мақсат-
берілген тақырыпты логикалық байланыстар негізінде оқушының тҥсінуі және ҧзақ уақыт
есте сақтауы».
Екінші ерекешілігі-уақыт ҥнемділігі.Мысалы, белгілі бір тарауды тҥсіндіру
барысында бірнеше тақырыпты жинақтап, ықшамдап, бір-екі тірек сигналына сыйдыруға
болады.Оқу материалын осы тәсілмен шоғырландыру арқылы бір сыныптың курсын 20-30
сабақ ішінде оқып шығуға мҥмкіндік туады.
Ал екінші ерекшілігі-тірек сигналдары қолдану .Бҧл әдістеме қазіргі кҥнге дейін
қҧндылығынжойған
жоқ.Бҧған
жалпы
білім
беретін
орта
мектептерде
ӛсімдіктану,жануартану,қазақстан географиясы,тарих тағы басқа пәндердің ғылыми негізін
оқытуда жиі қолданып жҥргендігі дәлел.
Мысалы, жалпы білім беретін орта мектептердің тоғызыншы сыныбына арналған,2011
жылы «Мектеп» баспасынан шыққан қазақ тілі оқулығында (авторлары: С.Аманжолов,
А.Аманжолов,Г.Қасымова) сӛйлем қҧрамын оқытуда 22 сағат берілген.Бҧның ішінде жалпы
сӛйлем мҥшелерін оқытуға «Атамҧра» баспасынан шыққан бағдарлама бойынша 19 сағат
уақыт берілсе,тҧрлаулы мҥшелерді оқытуға 7 сағат берілген. Осы сағаттарды тӛмендегідей
модульге қҧра отырып,әр модуль бойынша тірек сигналдарын пайдаланудың тиімділігіне кӛз
жеткізуге болады.Сӛйлем мҥшелерін оқытудың алғашқы сағатында сӛйлем мҥшелері
туралы тӛменгі сыныптарда алған білімдерін жинақтап жҥйелейді. Бҧл сабақта тірек
сигналдарын қолдану маңызды.
8
Мысалы,
Келесі бастауыштың қҧрылысына қарай тҥрлері,оның жасалу жолдарын тҥсіндіруде
мына тірек сигналдарын қолдануға болады.
Қҧрылысы
на қарай тҥрлері
Сҧрақтары
Бастауыштың
жасалу жолдары
Мысалы
Дара
Кҥрделі
Ҥйірлі
Кім? Не?
Нелер?
Кімі?
Несі?
Есімдіктен (ес)
Кҥрделі
зат
есімнен (з.е.)
Етістік
пен
кҥрделі
етістіктің
тіркесі (ес+ет)
Олар
қырман
басында жҥр
Талғат
Мҧсабаев пен Тоқтар
Әубәкіров-белгілі
ҧшқыштар
Оның
ойлап
тҧрғаны-алдағы
кҥндердің жоспары
Осы тәрізді тірек сигналдарын жҥйелі қолдану ӛз нәтижесін береді,тірек сигналдары
тақырыптың бірізділікпен ашылуын қамтиды және оқушылардың білімін тексеруде
дидактикалық қҧралдың қызметін атқарады.
Тірек сигналдары мектептегі кейбір кӛрнекі қҧралдары ҧқсас болғанымен,
айырмашылығы-ондағы
мағыналық
–логикалық
белгілер теориялық
материалды
нақты,қысқа тҥсіндіреді. Оқушылардың сабаққа дайындалу процесін тездетеді,жеңілдетеді.
Бҧл белгілі педагог Л.Я. Зоринаның пікірінше, оқушыларға берік білім негізі қаланып сӛйлеу
қабілеті
дамиды,
сондай-ақ
оқуға
деген,
әнге
деген
қызығушылығы
оянып,тҧжырымдап,топшылау дағдылары қалыптасады. Оқушыларды ӛз еріктерімен:
-оқулықта жазылғанды тірек сигналдарымен қатар қой;
-теориялық
материалды тірек сигналдарының кӛмегімен дауыстап айтып
шық,ережені,белгілерді жатта;
-ӛзіңнің жазғандарыңды ҥлгімен салыстыр;
-қатемен жҧмыс жаса;
Бҧл айтылған талаптар орындалып,оқушы сабаққа кҥнделікті ынталы әзірленетін
болса,тірек сигналдары арқылы оқытудың берері мол болмақ. Әр ӛткізетін сабақ-ӛзінше бір
ерекше дҥние. Сондықтан әр сабақ ӛткізілу барысында оқушылардың білім-білік
дағдыларына қарай жоспарланады және ӛзінің нәтижесіне байланысты бағаланады.
Қорыта келе,тірек сигналдарын қолданудың басты маңызы:
-берілген тақырыпты логикалық байланыстар негізінде оқушының тҥсінуі және ҧзақ
уақыт есте сақтауы болса,ал негізгі мақсаты-оқушыларды жҧмысбастылықтан қҧтылту. Кӛп
ізденіспен ойлап табылған тірек сигналдары арқылы тҥсіндірілген жаңа сабақта
Сӛйлем мҥшелері
Тҧрлаулы
Тҧрлаусыз
Бастауыш (Б)
Баяндауыш (Б)
Толықтауыш (Т)
Анықтауыш (А)
Пысықтауыш
(П)
9
оқушылардың есту,кӛру қабілеттері белсенді жҧмыс істейді. Тірек сигналдарын аса
қҧнды,ғылыми маңызды мәліметтерге қҧрған мҧғалім кӛп нәрседен ҧтады.
Достарыңызбен бөлісу: |