1.Зертханалық зерттеулердің нәтижелерін пайдалана отырып, зат алмасуының типтік бұзылыстарын анықтаңыз. Бұл жағдайда қан плазмасындағы натрий құрамы өзгереді ме? Жауабыңызды дәлелдеңіз. Жауабы:
рН = 7,58 жоғары ,теңгерілмеген алкалоз
РаС02 = 27 мм сын.бағ төмен ,гипокапния
НС03- = 32,5 ммоль/л жоғары
BE = - 8,8 ммоль/л,төмен
Қанның осмоляльдығы = 270 мОсм/кг төмен
Қорытындылай келе науқаста қышқылдық-сілтілік тепе-теңдік бұзылысы дамыған.
Науқаста теңгерілмеген газдық алкалоздың метаболизмдік түрі дамыды.Адам организмінде натрий құрамы өзгереді.Себебі, организмінде натрийдің нормасы 15%.Гипокапния кезінде эритроциттерден хлор иондары қанға ығысады,нәтижесінде олар гидрокарбонаттардан натрийді ығыстырады.Сонын салдарынан несеп арқылы натрий сыртқа шығарылады.Себебі,құсу кезінде сумен бірге натрий тұздары да шығарылды.Натрий иондары ұйқы безі мен ішек сөлі арқылы шығарылады.
2. Бұл жағдайда жасушаішілік және жасушадан тыс кеңістік арасындағы су алмасуының қалай өзгеретінін түсіндіріңіз. Науқаста шөлдің болмауы және тырысудың пайда болуы неге байланысты? Осы жағдайда қышқыл-негіздік жағдай бұзылыстарының қандай компенсаторлық механизмдері іске қосылуы мүмкін, оны атаңыз және сипаттаңыз. Жасушаішілік және жасушадан тыс кеңістік арасындағы су алмасуын натрий-сутектік тасымалдаушы ақуыз болады.Осмотикалық қысым тек ерітіндіде ерітілген бөлшектердің концентрациясына байланысты және олардың массасына, мөлшеріне және валенттілігіне байланысты емес. Осылайша, осмотикалық қысым ерітіндіде барлық бөлшектерді - иондарды да, бейтарап молекулаларды да жасайды.Жасушадан тыс сұйықтықтың осмотикалық қысымының 90% - дан астамы натрий тұздарының концентрациясына байланысты болғандықтан, бұл судың ағзадағы сұйық секторларға таралуында басты рөл атқаратын натрий. Сондықтан натрий алмасуының бастапқы бұзылуы су алмасуының бұзылуына әкеледі.Осмотикалық және электрлік күштер. Жасуша мембранасымен бөлінген су ішіндегі және жасушадан тыс орта көлемінің тұрақтылығының негізгі шарты олардың изотоникасы болып табылады.
Жасуша ішіндегі аниондар әдетте поливалентті, үлкен және жасуша мембранасына еркін ене алмайды. Жасуша мембранасы өткізгіш болатын және жасушада еркін күйде және жеткілікті мөлшерде болатын, жасуша аниондарын ішінара бейтараптандыруды қамтамасыз ететін жалғыз катион-K+.Na+ болып жасуша сыртылық катион болып табылады. Оның локализациясы екі жағдайға байланысты: жасуша мембранасына ену қабілеті салыстырмалы түрде төмен және жасушадан na+ ығыстырудың арнайы механизмі - натрий сорғысы деп аталады. Сl-сонымен қатар жасушадан тыс компонент, бірақ оның жасуша мембранасына ену мүмкіндігі салыстырмалы түрде жоғары. Ол іске асырылмайды, өйткені жасушада тұрақты жасуша аниондарының тұрақты құрамы бар, ол теріс потенциалдың басымдылығын тудырады, C1-ді ығыстырады. Осылайша, жасуша мен жасушадан тыс кеңістік арасындағы осмотикалық және электрлік тепе - теңдікке жасуша ішіндегі k+ салыстырмалы түрде жоғары концентрацияда және одан тыс C1 жоғары концентрациясында қол жеткізуге болады. Ұялы иондардың жасуша ішіндегі және одан тыс концентрацияларындағы бұл айырмашылықтар тұрақты потенциалдар айырмашылығын қамтамасыз етеді - трансмембраналық потенциал шамамен 60-80 мВ құрайды, жасушаішілік заряд теріс мәнге ие.