Жалпы ережелер


Part_**_*** - Жер учаскесінің бөлігі



бет5/7
Дата16.07.2023
өлшемі1,37 Mb.
#104419
1   2   3   4   5   6   7

Part_**_*** - Жер учаскесінің бөлігі
Pch_**_*** - Топырақ контурлары
R_**_*** - Аудан шекаралары
Rst_**_*** - Геоботаникалық сорттар
So_**_*** - Ауылдық округтер
TpL_**_*** - Сызықтық топография
TpP_**_*** - Нүктелік топография
TpL_**_*** - Полигондық топография
Trp_**_*** - Тригопункттер
U_**_*** - Жер учаскелері
UgL_**_*** - Сызықтық алқаптар
UgP_**_*** - Нүктелік алқаптар
UgPol_**_*** - Полигондық алқаптар
Uk_**_*** - Есептік кварталдар
Work_**_*** - Жұмыс қабаты - жер учаскелері

Төменде BGD векторлық деректерін құру технологиясы және әр қабаттың технологиялық мақсаты берілген.


ҚР МЖК ААЖ геодеректер базасында ГАЖ негізгі функцияларын қолдану үшін бірінші функцияны – деректерді электрондық түрге енгізу қажет. Ол үшін сізге қажет:
1) барлық жоспарлы-картографиялық материалды сканерлеуге және оны координаттар жүйесінде байлауға
2) содан кейін сканерленген карталарды цифрлаңыз, яғни әр цифрланған электрондық карта объектісіне сәйкес ақпаратты алып тастаңыз
3) координаттар ведомостары бойынша географиялық деректерді енгізу.
МЖК ААЖ БГД ақпаратты енгізудің жоғарыда келтірілген функциялары ағынды енгізуді болжайды. Осылайша, "МемжерҒӨО" РМК құрылымдық бөлімшелерінің мамандары барлық деректерді бір мезгілде, содан кейін қолданбалы БҚ (зертхананың ГАЖ мамандары әзірлейтін) – ЕГРЗ, зем пайдаланған кезде жасайды. тепе-теңдік және т.б., белгілі бір векторлық деректердің өзгеруіне мониторинг жүргізу және векторлық қабаттарға тиісті өзгерістер енгізу.
4) құрылған векторлық деректерді тексеру, яғни кеңістіктік өзара қарым-қатынасқа тексеру жүргізу немесе бұрын жасалған географиялық деректердің топологиялық бұзушылықтарын анықтау.
5) векторлық деректерді ағындық құрудан басқа, деректерді сақтау үшін әртүрлі координат жүйелерінің проекцияларын есептеу қажет.
6) сондай-ақ картаның стилі деп аталатын электрондық шартты белгілерді жасау қажет.
ҚР МЖК ААЖ БГД құру және одан әрі толтыру бойынша технологиялық талаптар мен әдістемелер.
Осы құжатқа тақырыптық қосымшалар тізімі:
1. Растрларды сканерлеу және байланыстыру
2. Сканерленген карталарды векторлау және МЖК ААЖ МЖК одан әрі толтыру
3. Координаттар бойынша геодеректер құру (жер-кадастрлық деректер құру)
4. Кеңістіктік қатынастарды тексеру (Топология)
5. Шартты белгілер (стильдер) кітапханасын құру технологиясы және оларды сандық карталарда қолдану
Картографиялық проекциялар жасау
4.1 ArcGIS бағдарламасын қолдана отырып, шаруа қожалығының шекараларын жобалау
Қазіргі уақытта географиялық бөлінген объектілердің компьютерлік моделін құру және басқару міндеттерін іске асырудың неғұрлым тиімді нысаны геоақпараттық жүйелер (ГАЖ) болып табылады.
Геоақпараттық жүйелер (ГАЖ) әдетте автоматтандырылған жүйелер деп түсініледі, онда аумақтық байланысқан объектілер мен құбылыстардың бейнелері атрибуттық дерекқорлармен байланысты. ГАЖ объектілер туралы ақпаратты жинауға, сақтауға, жаңартуға және кеңістіктік ақпаратты және тиісті атрибутивтік деректерді талдау және модельдеу арқылы осы объектілермен байланысты әртүрлі мәселелерді автоматтандырылған шешуге арналған.
ГАЖ-дағы әр объект әдетте екі деректер түрімен сипатталады: геометриялық және атрибутивті.
Геометриялық ақпарат, ең алдымен, объектілердің географиялық орналасуын (таңдалған координаттар жүйесінде) көрсетуге арналған. Әдетте, ол дәстүрлі түрде де, арнайы құрылғыларды: сканерлерді, сандық камераларды немесе дигитайзерлерді қолдана отырып алынған картографиялық материалдар негізінде аумақтың векторлық сандық моделі түрінде қалыптасады.
Атрибутивтік ақпарат интерактивті (диалогтық) немесе пакеттік режимдерде енгізіледі және географиялық объектінің қасиеттерін, параметрлері мен сипаттамаларын, сондай-ақ оларға ілеспе нормативтік-анықтамалық, жіктеу және өзге де деректерді сипаттайды.
ГАЖ - да міндетті түрде ақпаратты енгізу және өңдеу, кескіндерді масштабтау (үлкейту, кішірейту), айналдыру, айналдыру немесе кадрлар бойынша қарау және т.б. құралдары мен құралдары бар.
ГАЖ, кез-келген ақпараттық жүйе сияқты, ақпаратты шығарудың дамыған құралдарынсыз толық жұмыс істемейді. Сондықтан олардың көпшілігі жеткілікті дамыған есеп генераторларымен, тақырыптық карталарды, әртүрлі диаграммаларды, графиктерді, кестелер мен диаграммаларды құру құралдарымен жабдықталған. Қазіргі ГАЖ ақпараттық және технологиялық жағынан дәстүрлі қағаз карталарынан кем емес, кейде жоғары сапалы карталарды жасауға мүмкіндік береді.
Көптеген ГАЖ пайдаланушының нақты мәселелерін шешуге арналған стандартты бағдарламалық жасақтаманы бейімдеуге арналған қосымшаларды әзірлеудің жеке құралдарымен жабдықталған.
Іс жүзінде кадастрдың кез-келген түрі (жер, қала құрылысы, су және т.б.) геоақпараттық жүйе болып табылады, өйткені ол картографиялық ақпарат негізінде жер мен жер қойнауының табиғи, шаруашылық және құқықтық жағдайы туралы сенімді және қажетті мәліметтер жиынтығын қамтиды. Картографиялық ақпарат жердің санын, сапасы мен құнын бағалау, жерді пайдалану мен жерді иеленуді тіркеу, жерді пайдалануды ағымдағы бақылау үшін де қызмет етеді.
Кадастрдың ақпараттық негізі жерді түгендеу және кадастрлық түсірілім нәтижесінде жасалады. Бұл жұмыстар үлкен аумақтарды (қала, аудан және т.б.) және шағын жер учаскелерін қамтуы мүмкін.
Бірыңғай ақпараттық жүйеде көптеген ақпаратты орналастыру үшін кадастрлық ақпарат қарапайым қабаттарға бөлінеді, олардың әрқайсысы белгілі бір мәселені шешу үшін дербес қолданылады.
ГАЖ қолдануға негізделген автоматтандырылған кадастр жүйесі үшін сандық кадастрлық жоспарлар, карталар қолданылады. Кадастрлық картада, жоспарда ұсынылған барлық объектілердің кеңістіктік байланысы бар, яғни олардың позициясы карта жасау үшін қабылданған координаттар жүйесінде анықталған. Объектінің (жер учаскесінің) сипаттамалық деректері ақпараттық жүйенің деректер базасының мазмұнын құрайды. Осы Дерекқордың объектілерін белгілеу және байланыстыру үшін учаскелердің сәйкестендіргіштері (кадастрлық нөмірлері) пайдаланылады. Осылайша, метрикалық (графикалық) және семантикалық (сипаттамалық) деректердің жиынтығы болып табылатын сандық кадастрлық карта кадастрдың ақпараттық жүйесінің картографиялық бөлігі болып табылады. Жер учаскелерінің орналасқан жерін, олардың шекаралары мен аудандарын анықтай отырып, ол жер ресурстарын басқару құралы ретінде қолданылады.
Осылайша, мемлекеттік жер кадастры тұтынушыларға жер ақпаратын жинауды, сақтауды және беруді қамтамасыз ететін геоақпараттық жүйе болып табылады.
Жоғарыда айтылғандай, жер учаскесінің схемасы (жоспары) ArcGIS бағдарламасының көмегімен жасалған. Жер учаскесінің схемасында жер учаскесінің орналасқан жері, оның шекаралары мен конфигурациясы туралы ақпарат, іргелес және бөтен жер пайдаланушылар туралы ақпарат, ауылшаруашылық алқаптары мен олардың алаңдары туралы ақпарат көрсетіледі. Жер учаскесінің схемасы (жоспары) ArcGIS бағдарламасының көмегімен жасалған.
Карталар мен жоспарлар 1:25000, 1:50000 масштабта, ал кейде 1: 100000 масштабта ірі ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының бір немесе бірнеше жер пайдалануының Елеулі аумағына жекелеген шектес жерге орналастыру, орман шаруашылығы, Жол және әртүрлі бағдарлы басқа да жоспарлар негізінде және оларды жерге орналастыру үшін пайдалану мақсатында әртүрлі масштабта жасайды.:
1) шаруашылықішілік және шаруашылықаралық жерге орналастыру жобаларын игеру;
2) колхоздар, совхоздар, ауылдық аудандар жерлерінің сандық және сапалық есебі;
3) топырақ, геоботаникалық, мелиорациялық, агроэкономикалық, жол және басқа да зерттеулер;



Сурет 4. Геоботаникалық карта


4) әкімшілік және шаруашылық басқару және ауыл шаруашылығын жоспарлау міндеттерін шешу.
Аралас жоспарлардың геодезиялық сапасын белгілеу кезінде есептеу ведомостары бойынша жалпы бұрыштар мен сызықтарды оларды жоспарларда тікелей өлшеумен немесе оларды бірдей (аттас) нүктелердің координаттары бойынша есептей отырып салыстырады.
Құрама жоспарлар мен карталардың құрылысы мыналардан тұрады: жоспарланған геодезиялық желіні құру, жағдай мен рельефтің бейнесін қайта құру.
Жағдай мен рельефтің бейнесін қайта салу алдыңғы параграфта сипатталған тәсілдермен және құралдармен орындалады, сондықтан төменде жекелеген жоспарлардың шектес шекаралары бойынша геодезиялық деректердің (бұрыштардың, сызықтардың, координаттардың) болуына немесе болмауына байланысты қолданылатын жоспарлы тірек геодезиялық желісін құрудың графикалық, графоаналитикалық және талдамалық тәсілдері сипатталады.
Жоспарланған тірек желісін құрудың графикалық әдісі алдымен жеке жоспарлардың шекараларының жалпы схемасын құрайтындығында, онда әр жоспар үшін 3-5 жалпы түйіндік нүктелер осы нүктелер арасында жүргізілген диагональды сызықтар үшбұрыштар мен төртбұрыштарды құратындай етіп есептеледі.
Содан кейін диагональды сызықтар жоспарларда графикалық түрде калиппермен немесе тексерілген миллиметрлік сызғышпен Мұқият өлшенеді, ал іргелес жоспарлардың бірдей сызықтары үшін екі мән алынады, олардың орташа мәні алынады. Сызықтарды өлшеу кезінде қағаздың деформациясы ескеріледі және өлшеу нәтижелері диаграммада жазылады.
Аналитикалық әдіспен координаталар бойынша есептелген үшбұрыштарды құрайтын диагональды сызықтар сызықтық триангуляция (трилатерация) әдісімен тірек геодезиялық желісін құруға мүмкіндік береді.



Сурет 5. Жер учаскесінің схемасы (жоспары)


Мысалы, жобаланатын жер учаскесімен аралас жер пайдаланушылар:
А-дан Б-ға дейін - Жүнісхан Е. шаруа қожалығының жобаланатын жер учаскесі;
Б-дан В-ке дейін - Тукпиев И. шаруа қожалығының жер учаскесі, жер учаскесінің кадастрлық нөмірі 05-078-018-360;
В-дан Г-ға дейін - босалқы жер;
Г-дан Д-ға дейін- Ы. Жириндиновтың шаруа қожалығының жер учаскесі.Ж., жер учаскесінің кадастрлық нөмірі 05-078-018-281;
Д-дан А-ға дейін - С. Т. Қасымбаевтың шаруа қожалығының жер учаскесі, жер учаскесінің кадастрлық нөмірі 05-078-018-269.
Бөгде пайдаланатын жерлер және олардың алаңы:
1. Шаруашылық аралық дала жолы - 0,5 га,
2. ЭБЖ - 0,006 га.
Жер учаскесінің жоспары (схемасы) жасалғаннан кейін координаттар бойынша координаттар ведомосы мен жер учаскесінің жоспары дайындалады, олар жерге орналастыру жобасын әзірлеу жөніндегі жерге орналастыру жұмыстарын орындау қағидаларына сәйкес жобаланып отырған жер учаскесінің орналасқан жерінің мемлекеттік жер кадастрының автоматтандырылған ақпараттық жүйесінің графикалық деректерімен сәйкестігін салыстыру үшін мемлекеттік жер кадастрын жүргізетін кәсіпорынға жіберіледі.




Сурет 6. Жер учаскесінің планы
Бұдан әрі жер учаскесінің шекараларын ауыстыру (белгілеу) актісі ресімделеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет