Жалпы ғылыми аясындағы

Тарихи әдіс
сипаттаушылығымен, фактілерді
жүйелеуге ұмтылуымен және осының негізінде
құбылыстардың дамуының ішкі қисымын (логикасын) 
табуымен құнды. Тарихи әдіс —
саяси
қатынас
субъектілерінің барлық іс-әрекеттері өткен 
және саяси идеялары жүзеге асқан кеңістік пен 
уақыттағы өркениеттің саяси тарихын зерттеудің негізгі
әдісі


Сауалнама
- нақты адамдар тобына сұрақтар қою арқылы 
алғашқы ақпаратты жинау әдісі. Зерттеушінің респондентпен
анкета арқылы жүзеге асырылатын байланысына
негізделген
эмпирикалық
зерттеуін әлеуметтанулық өлшеу 
тәсілі.Сауалнама мақсаты - жеке және қоғамдық санадағы 
құбылыстар немесе қарапайым фактілер, оқиғалар туралы
ақпарат алу. Сауалнама ақпараттың дәлдігі мен жүйелігін 
қамтамасыз етеді. Бұл әдіс экономикалық тұрғыдан да тиімді, 
яғни оған шығын, уақыт және құрал аз жұмсалады. 
Сауалнаманың әртүрлі жолдары бар: қалыпқа түспеген (еркін
сұхбат, т.б.) және қалыпты (алдын ала дайындалған сұрақтар 
көмегімен). Сауалнама өткізу жиілігіне байланысты бір рет
және көп рет болып бөлінеді. Сонымен бірге
сауалнама
жазбаша
және
ауызша
деп те бөледі. Сауалнама
тиімділігі тұрақты сұхбат алушы және сауалнамаға 
қатысушылардың болуынан тәуелді. Жалпы сауалнама
нәтижелері тек ғалымдарға ғана емес, сонымен бірге өкіметтік 
және қоғамдық ұйымдар өкілдеріне, жалпы қауымға да белгілі
болады


Ғылыми танымның нәтижелері түсініктерді қалыптастырумен аяқталады. Ғылымның түсініктілігі бір-
бірімен тығыз байланысты аксиомалар, теоремалар мен тұжырымдардың қатаң логикалық 
құрылысымен түсіндіріледі. Түсініктер көп жақты құрылымға біріктірілген. Теория – бұл түсініктің 
кеңейтілген түрі. Кез келген ғылыми теория – Евклидтің не Н.И.Лобачевскийдің геометриясы, 
кванттық механика, не қазіргі заманғы космогония - түсініктердің қалыптасуының мысалы бола алады. 
Түсініктердің қалыптасуы - үздіксіз жүретін күрделі үрдіс. Әрбір ғылым белгілі бір заңдылықтарға 
бағынатын түсініктер жүйесі болып табылады.

Ғылым кумулятивті үрдіс деп аталатын тек қана фактілердің жай жиынтығы емес. Фактілерді әдетте 
гипотеза мен теориялар арқылы түсіндіруге тырысады. Олардың ішінде белгілі бір кезеңде 
парадигмаға айналатын жалпыға ортақ немесе фундаменталды теория болады. Кезінде осындай
парадигма ретінде Ньютонның аспан және жер денелерінің қозғалыс теориясы қарастырылды, өйткені, 
бұл теорияға нақты механикалық процестерді зерттеуші дерлік ғалымдар сүйенді. Дәл осылай, 
электрлік, магниттік, оптикалық және радиотолқындық процестерді зерттеуші барлық ғалымдар 
Д.К.Максвелл жасаған электромагниттік теорияның парадигмасына сүйенді.

Ғылыми революцияларды талдау үшін, ғылымға парадигма түсінігін енгізген америкалық ғалым Томас 
Кун (1922-1996 ж.) олардың ерекшелігін – бұрынғы парадигманың жаңа парадигмаға ауысуы, яғни 
зерттеліп отырған процестердің жаңа, терең және күрделі түріне ауысуын көрсетіп кеткен. Оның пікірі
бойынша ғылымның дамуын екі кезеңге бөлуге болады:

қалыпты кезең, бұл кезде ғалымдар парадигманы жеке, арнаулы сипаттағы мәселелерді шешуге
пайдаланаған;

экстраординарлық кезең - жаңа парадигманы іздеу кезеңі.

Осындай қөзқараста жаңа парадигманың бұрынғы зерттеулермен ешқандай байланысы жоқ бола 
тұрып, оның өзінің пайда болуы түсініксіз болатыны сөзсіз. Шын мәнінде, парадигмаға қарама-қарсы 
аномалиялық фактілер мысалдарынан – анализ, бағалау сияқты процестердің ғылымның кәдімгі даму 
кезеңінде-ақ пайда болып жатқандығын байқауға болады. Сондықтан ғылымның дамуының 
көрсетілген кезеңдерін бір біріне үзілді – кесілді қарама - қарсы қою негізсіз болып, бұл көзқарас 
көптеген ғалымдардың тарапынан қарсылыққа кездесті.


http://www.kitaphana.kz/ru/downloads/re
feratu-na-kazakskom/231-kazak-
adebieti/2521-g 
https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D1
%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B8_%D
3%99%D0%B4%D1%96%D1%81 ilimi-tan 
https://www.google.kz/search?q=
зерттеу+әді
стері+туралы+түсінік
im.html