Мақсат:Гарди-Вайнберг заңының негізін оқып танып популяцияның генетикалық структурасына есеп шығару.
Жалпы мәлімет. Эволюциялық процесс еркін будандастырулар жүретін немесе панмиксия, популяцияларымен өтеді.
Популяциялардың өте маңызды бейнесі аллельдердің (гендердің) және генотиптердің жиілігі, яғни генетикалық структурасы. Гарди- Вайнбергтің заңы бойынша тұқым қуалау өзі популяцияларда аллельдердің жиілігін өзгертпейді (рА+да=1), сонда панмиксиялық популяцияның генетикалық структурасына бірқалыпты жағдай тән және ол келесі формулаға бағынады: р2АА+2рдАа+q2aa=1.
Тапсырма 1.Гарди-Вайнберг заңын қолдана отырып бір тұқымсыз иттер популяциясының ішінде 245 қысқа аяқты және 24 қалыпты аяқты жануар болған жағдайда генетикалық структурасын анықтандар.
Қысқа аяқты иттерде - доминантті белгі, қалыпты ұзындығы - рецессивті.
Тапсырма2. Панмиксиялық популяцияны зерттеу кезінде рецессивті гендер бойынша (а, в, с, д) гомозиготалар келесі жиілікте кездессетіні анықталды: аа – 10процент, вв – 1 процент, сс – 0,1 процент, дд – 0,01 процент. Әрбір осы геннің популяциясында доминантті және рецессивті аллельдердің үлесін және популяцияның генетикалық структурасын анықтандар.
12.2. Популяциялардың генетикалық динамикасына фактордың әсерін оқып танып толықтандыру үшін есеп шығарындар.
Мақсат: Популяциялардың генетикалық динамикасына факторлардың әсерін оқып тану.
Жалпы мәлімет. Гарди-Вайнберг заңы тікелей панмиксиялық және сыртқы факторлар әсер етпейтін неғұрлым үлкен популяцияларға келеді. Тек осы жағдайда популяция тепе-теңдік, яғни аллельдер мен генотиптер жиілігі тұрақты түрде тұрады. Бірақта, осы популяция туралы идеолды ұғым табиғи жағдайда орындалмайды.
Популяцияларға әр уақытта көптеген оның генетикалық тепе-теңдігін бұзатын сыртқы және ішкі факторлар әсер етеді.
Тапсырма1. Популяцияның генетикалық структурасына сұрыптаудың әртүрлі түрлерінің әсерің, адаптативті маңыз бен (W) сұрыптау коэффициентті (S) жөненіде ұғымдарымен танысып келесі есептерді шығарындар.