«Жалпы медицина» факультеті 1 курс студенттеріне «Гистология» пәні бойынша емтихан сұрақтары
жүктеу/скачать 20,49 Kb.
|
1курс емтихан сұрақтары
|
«Жалпы медицина» факультеті 1 курс студенттеріне «Гистология» пәні бойынша емтихан сұрақтары Жасуша емес құрылымдар- симпласт және жасуша аралық зат жасуша туындылары ретінде. Синцитий. Жасуша туралы ұғым. Жасуша (торша) тірі ағзаның ең кіші бөлігі. мен Эукариотты жасушалардың жалпы құрылысы: жасуша қабығы, цитоплазма, ядро. Жасуша туындысы ретінде жасушаемес құрылымдар.Жасушаның пішіні және өлшемінің арақатынасы. Жасушаның құрылысы. Биологиялық мембрананың маңызы жасуша құрылысының негізі ретінде. Құрылысының басты қасиеті және функциясы. Жасуша қабығы. Ішкі жасушалық (плазмалық) мембрана. Құрылымдық- химиялық ерекшелігі. мембрана үсті (гликокаликс), мембрана асты (қыртысты) қабаттарына сипаттама. Морфологиялық сипаттама және сүзгілік механизм, рецепторлық және транспорттық функциясы. Функция үрдісінде плазмалық мембрананың мембрана үсті және мембрана асты қабаттарының байланысы. Жасуша қабығының мамандандырылған құрылымы: микротүтікшелер, базальды инвагинациялар. Оның құрылысы және функциясы. Жасуша аралық қатынастардың жалпы сипаттамасы. Жіктелуі. Жасуша аралық байланыстар (контактлер): қарапайым байланыс, кілт түріндегі байланыс, тығыз байланыс, десмосомалық байланыс, саңылау арқылы байланыс (нексустар), синапстық байланыс (синапсы). Гиалоплазма. Химиялық құрамының физико- химиялық қасиеті. Жасуша метоболизміне қатысы. Органеллалар. Анықтамасы, жіктелуі. Жалпы органелла және арнайы.. Мембраналы және мембраналыемес органеллалар. Қосындылыр. Анықтамасы. Жіктелуі. Ағзадағы және жасушадағы өмір сүру қасиеті. Қосындылыр түрлерінің әртүрлі құрылымдық және химиялық құрамы. Ядро. Ядроның генетикалық ақпаратты тасмалдау және сақтаудағы рөлі. Ядроның пішіні және саны. Роль ядро в хранении и передаче генетической информации и в синтезе белка. Жасуша цитоплазмасындағы мемраналы жүйелермен ядро қабығының өзара қарым- қатынасы (байланысы). Интерфаза кезіндегі ядроның жалпы құрылысы: хроматин, ядрошық, ядролық қабықша, кариоплазма (нуклеоплазма). Физико- химиялық қасиеті, химиялық құрамы. Хроматин туралы ұғым. Химиялық құрамы және құрылысы. фибрилланың, перихроматинді фибрилланың, перихроматинді және интерхроматинді түіршіктің құрылымдық- химиялық сипаттамасы. Хроматин белсенділігінің метоболитнкалық реттелуі және құрылымындағы ақуыздың негізгі және қышқылдығының рөлі. Нуклеосома туралы ұғым. Деконденсацияланған және конденсацияланған хроматин туралы ұғым (эухроматин, гетереохроматин. хромосома). Ядролық қабықша. Қызметі және функциясы. Сыртқы жіне әішкі мембрананың құрылымдық-функциональдық сипаттамасы. Перинуклеарлы саңылау. Ядролық қабықшасының эндоплазмалық тормен байланысы. Жаңа жасуша мембранасының үрдісіне сыртқы мембарананың қатысы. Жасушаның тіршілік қасиетінің негізі. Жасушаның синтетикалық үрдісі. Жасуша компанентінің анаболизм және катаболизм үрдісімен байланысы. Секреторлық цикл туралы ұғым: жасушаның өнімді жұту және өндіру механизмі. Сыртқы ортаға жасушаның реакциясы. жасушаның құрылымдық-функциональдық өзгерісі және реактивті және адаптациялық үрдісіндегі жеке жасушалық компаненттері. Жасушаішілік регенерация. Жалпы сипаттама және биологиялық қасиеті. Жасушаның қалпына келуі. Жасушалық цикл. Ұғымға анықтама: жасуша үшін жасушалық циклдың этаптары. Бөлінуге қаблеті сақталған, бөлінуге қаблеті сақталмаған. Митоздық кезең. Ұғымға түсініктеме. Оның биологиялық маңызы мен сипаттамасы. Митоздың сатылары (интерфаза мен митоз). Митоздық сипаттамаларының өзіндік ерекшеліктері. Биологиялық маңызы. Митоздың әр сатысындағы жасуша компоненттеріндегі (құрылысындағы) өзгерістері. Митоздың әртүрлі сатыларындағы физико- химиялық әсерлерге беретін жасушаның сезімталдық қасиеті. Эндомитоз. Ұғымға түсініктеме. Негізіг пішіні, биологиялық қасиеті. Полиплоидия Мейоз. Биологиялық қасиеті және оның механизмі. Мейоздың сатылары. Өсу үрдісінің морфофункциональдық сипаттамасы және дифференцировкасы. Жасушаның құрылысы және өлуі. Жасушаның өлуі. Дегенерация. Некроз. Биологиялық қасиеті. Прогенез. Ұрықтану. Ұрық дамуының негізгі сатылары. Адам эмбриологиясы. Медициналық эмбриологияның мақсаттары және пәндері. Онто- және филогенездің қатынасы.. А. О. Ковваленко, А. Н. Северцев, П.П. Иванов пен А.В. Ивановтардың эмбриология іліміне қосқан үлестері. Адам эмбриологиясының қызметі мен маңызы. Сүтқоректілердің эмбриологиясының адам эмбриологиясында алатын орны және маңызы. А. О. Ковваленко, А. Н. Северцев, П.П. Иванов пен А.В. Ивановтардың эмбриология іліміне қосқан үлестері. Аталық және аналық жыныс жасушаларының құрылысы мен функцисы. Жыныс жасушаларының. Олардың даму барысындағы негізгі кезеңдері. Зигота. Зиготаның құрылысы, цитоплазманың өзіндік ерекшеліктері, зиготаның геномы. Бөлшектену. Адам ұрығының бөлшектенуіне сипаттама. Бөлшектенудің әртүрлі сатысындағы ұрықтың құрылысы. Морула, бластоциста, эмбриобласт пен трофобласт. Адам ұрығының гаструляция сатылары сипаттама. Ұрықтан тыс ағзалар. Хорион (сірлі), амнион (сулы) қабықтары, сарыуыз қабығы, аллантоис. Құрылысы мен функциялық қасиеті.Плацентенің қалыптасуына хорионның маңызы. Адамның плацентасы. Құрылысы, функциясы. Ана – ұрық (нәресте) жүйесі. Эмбриональді гистогенез. П.Г Светловтың күрделі кезеңдері.. Жасуша популяциясы туралы түсінік. Жасушалық популяция (жасушалық тип, дифферон, клон). Бастапқы жасушалар және оның қасиеті. Дифферондар. Тіндік түр, генез (гистогенез). А.А. Заварзиннің тіндердің шығу тегі мен дамуындағы, параллелизм теориясы. Н.Г. Хлопиннің дивергенттік даму теориясы мен оның қазіргі замандағы ғылыми ерекшеліктері. Тіндердің жіктелуінің прициптері. Тіндердің жіктелуі. Тіндердің адаптациялық өзгерісі жіне компенсаторлық-бейімделуі. Тіндердің адаптациялық өзгерісі жіне компенсаторлық-бейімделуі және олардың шегі. Эпителий тіндері. Бірқабатты (бірқатарлы, көпқатарлы) және көпқабатты (мүйізденетін, мүйізденбейтін, ауыспалы) эпителийдің құрылысы. Құрылымдық ұйымдасуы және функциясы. Базальді мембрана: эпителий түрлерінің құрылысы, функциясы, шығу тегі, ерекшелігі, жасушааралық байланысы. Эпителийдің физиологиялық және репаративті регенерациясы. Безді эпиелий. Эпителиоциттердің секреторлық құрылыс ерекшелігі. Секреттің түрлері; голокринді, апокринді және мерикринді бездер. Бездер және оның жіктелуі. Экзокринді бездердің шығаратын өзектері және соңғы бөлімдеріне сипаттама. Эндокринді бездердің құрылыс ерекшелігі. Ішкі ортаның тіндері. Қан. Гемоцитопоэз. Ішкі ортаның тіндері. Лимфа. Лимфоцитопоэз. Қан. Қанның тін ретіндегі негізгі компоненттері- плазма және формалық элементтер. Қанның функциясы. Ересек адамдағы қанның формалық элементтерінің құрамы. Қан мен лимфаның құрамы. Қанның жасқа және жынысына байланысты ерекшеліктері. Эритроциттер: өлшемі, пішіні, құрылысы және функциясы, пішініне байланысты эритроциттердің жіктелуі, пісіп-жетілу дәрежесі. Эритроцит плазмолеммасының құрылыс ерекшелігі. Ретикулоциттер. Лейкоциттер: жалпы сипаттамасы және жіктелуі. Лейкоцитарлық формула. Гранулоциттер- нейтрофилдер, эозинофилдер, базофилдер, иолардың құрамы, өлшемі, пішіні, құрылысы және функциясы. Агранулоциттер- моноциттер, лимфоциттер, өлшемі, пішіні, құрылысы және функциясы. Лимфоциттерге сипаттама – саны, морфофункциональдық ерекшеліктері, түрлері. Қан пластинкасы (тромбоциттер). Өлшемі, пішіні, функциясы. Дәнекер тіндерінің жалпы морфофункциональді сипаттамасы. Жіктелуі. Дәнекер тінінің жасушаларының жасқа байланысты ерекшеліктері мен жасуша аралық заты. Лимфа. Лимфоплазма және формалық элементтер. Қанмен байланысы. Эмбриональды гемоцитопоэз. Тін ретінде қанның дамуы (гистогенез). Постэмбриональный гемопоэз: қанның физиологиялық регенерациясы. Бағаналы жасушалар туралы түсінік. Плюрипотентті бастамалырдың сипаттамасы, унипотентті, бласттардың пішіні. Морфологиялық идентифицирленбеген және морфологиялық идентифицирленген қан жасушаларының даму кезеңдері ( жасуша дифферонының сипаттамасы: эритроциттер, гранулоциттер, моноциттер, Т-лимфоциттер, В-лимфоциттер және қан пластинкалары). Ересек адам ағзасындағы Т- және В- лимфоцитопоэздің ерекшелігі. Дәнекер тіндері. жасушалары. Дәнекер тіндерінің жалпы сипаттамасы. Жіктелуі, шығу тегі. Гистогенез. Талшықты дәнекер тіндері. Жалпы сипаттамасы, жіктелуі. Борпылдақ талшықты дәнекер тіндері. Борпылдақ талшықты дәнекер тіндерінің жасушалары. Фибробласттар, оның түрлері, фиброциттер, миофибробласттар, олардың шығу тегі, құрылысы, фибриллогенез үрдісіне қатысуы. Макрофагтар (гистоциттер), шығу тегі, құрылысы, қызметі. Макрофагтардың организмдегі қорғаныс қызметі. Оның маңызы. Мононуклеарлы- макрофагтық жүйе туралы ұғым. Адипоциттер (май жасушалары) ақ және қоныр май тіні, оның шығу тегі. Құрылысы, функциясы. Перициттер, адвентициалды жасушалар, олардың шығу тегі, құрылысы, функцияналдық сипаттамасы. Плазматикалық жасушалар, шығу тегі, құрылысы, иммуниттеттегі рөлі. Тін базофилдері, шығу тегі, құрылысы, функциясы. Пигментті жасушалар, олардың шығу тегі, құрылысы, функциясы. Жасуша аралық зат. Жалпы сипаттамасы мен құрылысы. Коллаген және эластин талшықтары, олардың рөлі, құрылысы және химиялық құрамы. Ретикулинді талшықтар. Жасуша аралық заттың шығу тегі. Жасқа байланысты ерекшелігі. Тығыз талшықты дәнекер тіні. Олардың түрлері, функциясы, құрылысы. Сіңір ағза ретінде. Дәнекер тіндерінің мамандануы. Ретикулярлы тін, құрылысы, гистофизиология және маңызы. Май тіні. Түрлері, құрылысы және маңызы. Пигментті тін. Құрылысының ерекшелігі жіне маңызы. Шырышты тін. Құрылысы және маңызы. Қаңқа тіні. Олардың жалпы сипаттамасы. Жіктелуі. Шеміршек тіндері. Жалпы сипаттамасы. Шеміршек тіндерінің түрлері (гиалинді, эластинді, талшықты). Шеміршек жасушалары- хондробласттар, хондроцитттер (хондрокласттар). Жасушаның изогеннді тобы. Шеміршек тіндері түрлерінің жасуша аралық затының құрылысы және гистохимиялық сипаттамасы. Хондрогенез және шеміршек тіндерінің жасқа байланысты ерекшелігі. Буын шеміршегінің құрылысы. Сүйек тіндері, жалпы сипаттамасы. Жіктелуі. Сүйек тіндерінің жасушалары: остеоциттер, остебласттар, остеокласттар. Олардың цитофункциональдық сипаттамасы. Сүйек тіндерінің жасушааралық заты, оның физико-химиялық қасиеті мен құрылысы. Ретикулофиброзды сүйек тіндері. Ағзада орналасуы және морфофункциональдық ерекшеліктері. Гистогенез және регенерация. Пластинкалы сүйек тіндері. Ағзада орналасуы және морфофункциональдық ерекшеліктері. Сүйек тіндерінің гистогенезі және регенерациясы. Жасқа байланысты ерекшелігі. Сүйек тіндерінің құрылысына әсер ететін факторлар. Сүйек ағза ретінде. Бұлшықет тіндері. Жалпы және гистогенетикалық жіктелуі. Соматикалық көлденең бұлшықет тіні. Дамуы. Морфологиялық және функциональдық ерекшеліктері. Микроскопиялық және электронно-микроскопиялық құрылысы. Миофибриллалардың құрылысы. Олардың құрылымдық-функциональдық бірлігі (саркомер). Бұлшықеттің жиырылу механизмі. Бұлшықет талшықтарының түрлері және иннервациясы. Миосателлиоциттер. Бұлшықет тіндерінің регенерациясы. Бұлшықет ағза ретінде. Сіңірмен байланысы. Жүректің көлденең жолақты бұлшықет тіні. Шығу тегі, гистогенез этаптары. Жұмысшы және өткізгіш кардиомициттердің морфофункциональдық сипаттамасы. Регенерациялық мүмкүншілігі. Біріңғай салалы бұлшықет тіні. Шығу тегі, морфофункциональдық сипаттамасы. Регенерация. Мионейральді тін. Шығу тегі, құрылысы, функциясы. Миоидты және миоэпителиальді жасушалар. Шығу тегі, құрылысы, функциясы. Нерв тіні. Олардың жалпы сипаттамасы. Эмбриональды гистогенез. Нейробласттардың және глиобласттардың дифференцировкасы. Нерв тіндерінің компонентті құрылымының регенерациясы туралы түсінік. Нейроциттер (нейрондар). Шығу тегі. Морфофункциональдық жіктелуі. Нейрон құрылысы. Перикарион (нейрон денесі) аксон, дендриттің микро- және ультрақұрылымдары. Базафилді заты (Ниссль субстанциясы). Цитоқаңқанейроциттерінің (нейрофиламенттер және нейротүтікшелердің) ерекшеліктері. Нейрон цитоплазмасының транспорттық үрдісі. Аксональді - антероградты және ретроградты транспорт. Тез және баяу транспорт. Микротүтікшелердің рөлі. Нейромедиаторлар туралы түсінік. Секреторлы нейрондар. Құрылысының және функциясының ерекшелігі. Нейрондардың физиологиялық өлімі. Нейрондардың регенерациясы. Нейроглия. Жалпы сипаттамасы. Глиоциттердің шығу тегі. Жіктелуі. Макроглия (олигодендроглия, астроглия, эпидимнаяглия). Микроглия. Нерв ұштары. Жалпы сипаттамасы. Жіктелуі. Рецепторлық нерв (сезімтал) ұштары-бос, босемес және инкапсулярлық, нерв-бұлшықетті өрімдер, нерв-сіңірлер өрімдері, Меркель жасушасы. Эфферентті нерв ұштары- қозғалтқыш және секреторлық нерв-бұлшықет ұштары қаңқа бұлшықет тінінде және біріңғай салалы бұлшықет тінінде. Секреторлы нерв ұштары. жүктеу/скачать 20,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|