ды — өмірінің төрт-бес айлығында. Ал өмірінің екінші жылы
балалар тіптен өте күрделі өрекеттерді атқара алады. Еріктік
іс-орекеттегі алғаш қы жахтығулар үлкен дердің
басшылығымен немесе үлкендердің үлгісімен дамиды.
3 жас шамасында балаларда түрткілердің күресінің
алгашқы коріністерін аңғаруға болады. Ерік әрекеттерін
дамытуда үлкендердің бір жүйелі талаптары жөне балаларға
берілетін тапсырмалар ерекше рел атқарады: ойыншықтарын
жннақтау, киімдерін үқыпты үстау, оны жинақтау және т.б.
Балалардың үй еңбегіне қатысы, әсіресе, үлкендермен
бірігіп істеген жүмысы ерікті өрекеттерін дамытуға қолайлы
осер етеді. Мектепке дейінгі кезеңдегі балалардың ерікті
орекетгерін дамытуда балалардьщ біріккен ойындарыньщ
моні орасан зор. Ойын — адамдардың емір сүріп отырған
қоғамдық қатынастарын балалардың бейнелеуі болып
табылады. Ойын үрдісінде баланың ерік-қайраты дамиды
жене
жегіледі.
Шокірттердің ерік өрекеттерін дамытуда оқу әрекетінін
аткаратын рөлі ерекше. Баланың мектепке келуі оның
омірінде ерекше оқиға болып табылады. Егер де мектепке
дейінгі кезенде баланьщ, негізгі іс-өрекеті ойын әрекеті болса,
ал мектепке келгеннен кейін, балалардьщ алдына ерекше
міндеттер жүктеледі. Оның негізгі іс-әрекеті оқу әрекеті
болып табылады.
Баланың негізгі түрткісінің өзгеруі олардың алдына ерекше
жауапкершілік жүктейді. Мектептегі жөне үйдегі оку
жүмысы баланың тек сыртқы мінез-қүлқын талап етіп
қоймайды, сонымен қатар өзінің психикалық үрдістерін,
взінін, ақыл-ой іс-әрекетін басқару икемдікгерін қажет етеді.
Мектеп оқушыларына еске сақтауда, қабылдауда, ойлауда
біршама қішндықтарды жеңуге тура келеді. Шәкірттен ерікті
зейінді, ерікті есте сақтауды талал етеді. Ол табанды турде
үсынылған міндеттерді шешуге қол жеткізіп, өзінің ойлау
іс-әрекетін мақсатгы түрде ретгеп отыруы қажет.
Психикалық зерттеулер корсеткендей, шәкірттің еріктік
әрекеттерін үйымдастыратын негізгі түрткісі II-IV
сыныптардан бастап V-VI сыньштардьщ шәкірггерінде айкын
байқалатын оз оқу үжымының намысы мен арын
қолдауга
үмтылу болып табылады. Үжым алдындағы жауапкершілік
сезімі еріктік әрекеттерден кездесетін қиыншылықтарды
жеңуде ерекше қолдау корсетуі мүмкін.
VIZ-VIII сыныптарда коптеген мектеп шәкірттері көп
жағдайда оқу әрекетін болашақтағы
Достарыңызбен бөлісу: