Зейіннің ерекше негізгі қасиеттеріне оның күші мен
түрақтылығы жатады. Зейіннің әртүрлі дәрежеде күші болады,
ол күшті жөне өлсіз болуы мүмкін, зейін неғүрлым күшті
болса, соғүрлым нысанаға көп шоғырланған болады.
Тахистоскоп - грек сөзі қазақша тез, жылдам қарапайым
мағынасында қолданылады. Сырттай қарағанда, зейіннің
күші туралы негізінен зейіннің бөліну дөрежесіне қарай
бағалауға болады. Мәселен, егер шәкірт әртүрлі, тіпті өлсіз,
таныс емес тітіркендірііштерге жауап беріп отырады (бүрылып
қарайды), каравдаштың жерге түскенін, көршінің әңгімесін,
дөліздегі дыбыс және т.б. бүл оның зейінінің сол сәттегі
әлсіздігін білдіреді. Егер де ш өкірт осы бөтен
тітіркеңдіргіштерді ескермесе, толықтай белгілі бір жүмысқа
зейінін шоғырландырса, ш әкірттің зейіні күшті деп
есептейміз.
Өте өлсіз зейінді
алаңғасарлық
детс атайды. Алаңғасар адам
белгілі бір нысанға зейіннің шоғырлануына қабілеті
болмауымен сипатталады. Алаңғасар адамның зейіні еріксіз
бір нысаннан екінші нысанға ауысып отырады, олардың бірде-
біріне түрақтамайды. Алаңғасарлық жағдайды мектеп
оқушыларының өмірінен байқауға болады. Алаңғасарлық
үлкен адамдарда да кездеседі, мәселен, шаршағанда, жүйке
ауруларымен ауырғанда байқалады. Мектепте алаңғасар
шекірггер кездеседі. Олар өр уақытга бір орнында отыра
алмайды, бірде-бір нысанға зейінін жинақтай алмайды.
Достарыңызбен бөлісу: