Жануар физол



Pdf көрінісі
бет167/504
Дата31.12.2021
өлшемі9,54 Mb.
#23072
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   504
Байланысты:
Zhanuarlar-fiziologiyasy Nesipbaeb

аминаза, уреаза ферменттерінің əсерімен оңай ыдырап, аммиак түзіледі. 

Өсімдік  белоктары  қарында  баяу  қорытылады.  Олар  протеаза  жəне 



пептидаза 

ферменттерінің 

əсерімен 

пептидтерге, 

соңынан 

амин 


қышқылдарына  ыдырайды.  Одан  əрі  амин  қышқылдары  аминсіздеу 

процесіне  ұшырап,  аммиак  пен  көміртегі  қосылыстары  түзіледі.  Соңғы 

қосылыстарды  микроорганизмдер  өздеріне  тəн  көмірсулар  түзу  үшін 

пайдаланады  немесе  олардан  тармақ  тізбекті  май  қышқылдары,  ҰМҚ 

түзіледі.  Амин  қышқылдарының  бір  бөлігі  биосинтезде  пайдаланылып,  аз 

мөлшері өзгеріссіз     қанға сіңеді. 

Мес  қарында  белок  алдымен  протеаза  ферментінің  əсерімен    поли-жəне 

олигопептидтерге, 

одан 


əрі 

бұл 


өнімдер 

аминопептидаза

карбоксипептидаза  əсерімен  амин  қышқылдарына  жəне  аминдерге 

(аспарагин,  глютамин)  ыдырайды.  Бұл  процесті  əрі  қарай  дезаминаза 

ферменті жалғастырады. Олардың əсерімен амин қышқылдары мен əр түрлі 

аминдер аммиакқа, май қышқылына (ацетат, пропионат, бутират), ароматты 

жəне 

гетероциклді 



 

қатардағы 

карбон 

қышқылдарына 

(фенол, 

дефенилпируват, индоксил) ыдырайды. 

    Мес қарындағы аммиактың өзгерістері аспартаза ферментінің қатысуымен 

жүреді.  Бауырда  несепнəр  негізінен  аспарагин  қышқылы  арқылы  түзіледі. 

Демек, күйіс малы организмінде аспарагин қышқылының жиналуы бауырда 

несепнəрдің түзілуін жылдамдатып, аммиактың залалсыздануын жақсартады. 

    Мес  қарындағы  аммиак  концентрациясы  азық  құрамындағы  протеиннің 

сапасына  байланысты  болады.  Малға  құрамында  қиын  қорытылатын 

белоктар бар азық берсе, мес қарындағы аммак мөлшері азаяды. Мес қарында 

аммиактың  ең  жоғары  мөлшері  малға  беде  шөбін,  ал  ең  аз  мөлшері  жүгері 

балаусасын бергенде байқалады (В.А. Каплан, Н.А.Мирошниченко). 

    Мес  қарында  белоктың  түзілу  қарқыны  микроорганизмдерді  энергиялық 

материалдармен  -  жеңіл  қорытылатын  көмірсулармен,  қамтамасыз  етуге 

байланысты.  Рационға  крахмал  мен  қанттарға  бай  азықтарды  қосса,  мес 

қарындағы  аммиактың  мөлшері  төмендеп,  бактериялық  белоктарды  түзу 

процесі күшейеді. 




 

213


    Мес  қарын  микроорганизмдері  үшін  тек  қанттар  ғана  емес,  крахмал  да 

тамаша  энергия  көзі.  Рациондағы  крахмалдың  мөлшерін  25  пайызға  өсірсе, 

мес қарындағы бактериялық белоктардың концентрациясы көбейіп, қандағы 

амин қышқылдары мен сүт құрамындағы белоктардың мөлшері артады. 

     

     


 Азық азоты           Сілекей несепнəрі              Қандағы несепнəр 

 

                                                                                       Зəр 



 

Эндогенді азот               Мес қарын  

                                    қабырғасы 

 

 



                                           

 Қорыту кезінде                     Несепнəр 

 түзілген аммиак                    Ішкі қабат                         

                                                                       Қақпалық  

                                            Аммиак                  венадағы 

                                   Адгезивті (жабысқақ           аммиак 

                                   Микроорганизмдер 

 микроорганизмдер                белогы) 

 белогы                                                          Ішектегі аммиак 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   504




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет