Белок  алмасуының  реттелуі

гипоталамусте  орналасқан.  Дегенмен,  бұл  процеске  мидың  басқа 

бөлімдерінің  де  (сопақша  ми,  ми  қыртысы)  əсері  бар.  Сопақша  миды 

зақымдаған кезде белоктың алмасуы бұзылады. Жалған азықтандыру кезінде 

белок алмасуының күшеюі оған ми қыртысы əсер етеді деген сөз. 

Орталық  жүйке  жүйесі  белок  алмасуына  көбіне  ішкі  секреция  бездері 

арқылы  əсер  етеді  (11-схема).  Белоктың  алмасу  қарқынын  қалқанша  без 

гормоны  тироксин  мен  гипофиздің  өсу  гормоны  күшейтеді.  Аталған 

бездердің  жұмысы  нашарласа,  белок  алмасуының  қарқыны  төмендейді, 

дененің  өсуі  баяулайды.  Тироксин  бауырдағы  аминсіздеу  процесін 

күшейтеді,  ал  өсу  гормоны  бұлшық  еттерде  белоктың  синтезделуін 

жақсартып, торшалардағы РНК мөлшерін арттырады. 

Анабализм 

Соматотропин 

Андрогендер 

Тироксин 

Инсулин 

Глюкокортикоидтар 

Миералокортикоидтар 

Тироксин 

-ìèí        

- 

íû» ¼çãåðìåëi 

Áåëîê 

 

271

  11-схема. Гормондардың белок алмасуына əсері 

 

Белоктың  алмасу  қарқынына  бүйрек  үсті  безінің  қыртыс  бөлігінің 

гормондары  да  əсер  етеді.  Минералокортикоидтар  (дезоксикор-тикостерон, 

альдостерон)  бауыр  мен  бүйректегі  аминсіздеу  процесін  күшейтіп,  зəрмен 

азоттың  бөлінуін  арттырады.  Глюкокортикоидтар  (кортизол,  кортизон, 

кортикостерон) 

белоктар 

мен 

амин 

қышқылдарының 

ыдырауын 

шапшаңдатып, организмнен азоттың шығарылуын күшейтеді.  

жүктеу/скачать 9,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: