Жануар физол



Pdf көрінісі
бет34/504
Дата31.12.2021
өлшемі9,54 Mb.
#23072
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   504
Байланысты:
Zhanuarlar-fiziologiyasy Nesipbaeb

4.

 

Қан плазмасы мен эритроциттің минералдық құрамы (мг %) 

 

  

Жануарлар  



  

 

Қан плазмасы 



 

Эритроциттер 

 

Nа 


К 

Са 


Nа 

К 

Са 



Жылқы  

 

 



 

 

 



 

Ірі қара  

312,0 

16,0 


12,0 

128,0 


68,0 

26,0 


Қой 

325,7 


19,0 

11,0 


187,0 

69,8 


28,0 

Шошқа 


299,9 

22,0 


10,0 

389,1 


31,9 

20,0 


Ешкі  

 

 



 

 

 



 

Құс  


278,0 

19,0 


10,0 

364,0 


28,0 

16,0 


 

Эритроциттердің құрамында 60% су жəне 40% құрғақ зат болады. Құрғақ 

заттың  90  пайызы  ерекше  белок  -  гемоглобиннен  тұрады,  ал  қалған  10 

пайызы басқа белоктар, көмірсулар, майлар, минералды заттар. 



 

 

 

3-ñóðåт

.  Жеке  эритроцит  (электронды 

микроскоптық 

бейнесінде 

бетіндегі 

жасушалар байқалады х10.000) 

 



 

46

5. Мал қанындағы эритроциттердің саны мен көлем мөлшері  



                           (В. Н. Никитиннің деректері бойынша) 

 

Жануарлар 

 

Қанның  1  мм



3

 

мөлшеріндегі 



эритроциттер саны, млн. 

Эритроциттің диаметрі, 

мкм 

Жылқы 


Сиыр 

Қой 


 Шошқа 

Қоян  


Тауық 

7,70-9,50 

6,0 

9,4 


6,0 

5,0 


3,5 

5,6 


5,1 

4,3  


5,0-6,0 

6,0  


12,0X7,5 

 

Эритроциттердің  негізгі  қызметі  қанмен  оттегін  жəне  көмір  қышқыл 



газын тасымалдау. Оған бір жағынан эритроцит құрамындағы гемоглобиннің 

болуы, екіншіден, олардың пішіні негіз болады. Малда эритроциттің беткейі 

88-90 мкм

2

, ал олардың қандағы беткейінің жалпы мөлшері сиырда 13500 м



2

жылқыда - 15000, шошқада - 4300 м



2

 шамасында. Эритроциттер өз беткейіне 

дифтерия, сіреспе токсиндерін тұтып алып, біршама қорғаныстық қызметін 

атқарады.  Аминқышқылдарын  тасымалдап,  олар  торшаларды  қоректік 

заттармен  де  қамтамасыз  етеді.  Кейбір  ғылыми  деректерге  қарағанда 

(Кузьняк,  Серафини)  эритроциттер  қанның  ұю  процесіне  де  қатысатын 

көрінеді.  Олар  қандағы  гепаринді  (бауырда  түзіліп,  қанның  ұюына  кедергі 

жасайтын зат) өз беткейіне тұтып, тромбоциттердің бұзылуын тездетеді. 

Эритроциттердің саны малдың тұқымына, жасына, физиологиялық күйіне 

(буаздық,  суттену,  дене  жұмысы),  тіршілік  ортасының  жағдайларына 

байланысты  өзгеріп  отырады  (5-таблица)  .  Олардың  тіршілігі  орта  есеппен 

120  күнге  созылады  да,  түлік  түріне  қарай  ауытқып  отырады.  Мысалы, 

жылқыда - 100, сиырда - 120-160, бұғыда- 95, қоянда-45-60 күн.  

Ескі  эритроциттер  торлы  эндотелий  жүйесінің  торшаларында,  əсіресе 

бауыр  мен  көкбауырда  жойылады.  Эритроциттерден  босаған  темір  сүйек 

кемігінде  жаңа  эритроциттерді  құруға  пайдаланылады,  ал  гемоглобин 

құрамындағы  гем  өт  құрамына  кіретін  билирубин  бояғышына  айналып, 

өтпен ішекке бөлінеді. Жаңа эритроциттер сүйек кемігінде түзіледі.  





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   504




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет