Жаратылыстану және география институты тҧңғышбаева З. Б. Цитология және гистология


Бір клеткалы организмдердің кӛбею тҥрлері. Жынысты кӛбею



Pdf көрінісі
бет58/157
Дата25.11.2023
өлшемі6 Mb.
#125829
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   157
Байланысты:
Цитология және гистология оқу құралы 2017 - лаб. сабақ

Бір клеткалы организмдердің кӛбею тҥрлері. Жынысты кӛбею 
 
1.
Конъюгация
– тұқым қуалайтын материалдарымен алмасу 
мақсатында екі дараның уақытша қосылуы. Инфузорияға тән. 
Нәтижесінде ата-анасынан генетикалық жағынан айырмашылығы бар 
дара пайда болады. 
2.
Копуляция 
– екі дара гаметаларға айналып, бір-бірімен қосылып, 
зигота түзейді. Жасыл эвглена тән. 
Эволюция процесі барысында гаметалардағы айырмашылық арта 
түсті. 
Жынысты 
кӛбеюдің 
алғашқы 
этапында 
гаметаларда 
морфологиялық жіктелу болмаған – бұл жағдайда 
изогамия
(бірдей) 
орын алады. Одан әрі қарай гаметалар үлкен және кіші мӛлшерге ие 
болып,
анизогамия
орын алды.
Үлкен мӛлшерлі гаметалар қозғалмайтын, кіші гаметалар қозғалмалы 
болған жағдайда, 
овогамия
орын алады. Кӛп жасушалы жануарлардың 
жынысты кӛбеюі кезінде тек ғана 
овогамия
орын алады. 
Гаметалардың түзілуі жыныс бездерінде – 
гонадаларда
жүреді. 
Жыныс жасушаларының екі түрі бар – 
аталық – сперматозоидтар,
аталық жыныс безінде дамиды, 
аналық 
жұмыртқа жасушасы,
аналық 
жыныс безінде дамиды. 
Егер аталық және аналық жыныс клеткалары бір дарада дамып 
жетілсе ондай дараны 
гермофродиттер
деп атайды. 
 
Жыныссыз кӛбею
1.
Бөліну
– митоз жолымен жүреді бір жасушалы ағзаларға (амебаға, 
талшықтыларға, инфузорияларға) тән. 
2.
Эндогония 
– іштен бүршіктену, аналық дара тек қана екі ұрпақ 
береді (токсоплазмаға тән). 
3.
Шизогония 
– ядроның кӛпке бӛлінуі, одан кейін цитоплазманың 
бӛлінуі жүреді, бір жасушадан кӛп жас жасушалар пайда болады
(малярияға тән). 


70 
4.
Бүршіктену
– аналық жасушада кішкене бүршік пайда болады, 
онда жас ядро немесе нуклеоид бар, бүршік ӛсіп,аналық жасушадан 
бӛлініп кетеді. 
5.
Споратүзу
– кӛбеюге мүмкіндік жасайтын тіршілік циклының бір 
сатысы. Спора түзу малярияға, токсоплазмаға, бактерияларға тән. 
Прокариоттардың жыныссыз кӛбеюі кезінде нуклеоидтары екіге 
бӛлінеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   157




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет