Жаркимбекова А. Т., Кадирова Ж. Б., Рысбекқызы Б. ДӘріс материалдары
жүктеу/скачать 1,5 Mb.
|
Дәріс материалдары ИКТ каз
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырып 9. ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИЯСЫ. Жоспар
- Интернеттің теориялық негіздері
| Электрондық сандық қолтаңба түпнұсқасын тексеру үшін ашық кілт пайдаланылады. Куәландырушы орталығында ашық кілттің телнұсқасы тұр, ашық кілттердің тіркеу куәліктерінің кітапханасы құрылған. Куәландырушы орталық ашық кілттердің тіркеуін және бұрмалауды енгізуден немесе жасанды көшірмені жасаудан қашуға сенімді сақтауды қамтамасыз етеді.
Тақырып 9. ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИЯСЫ. Жоспар: Интернеттің негізгі түсініктері. Әмбебап ресурс идентификаторы (URI), оның мақсаты және құрамдас бөліктері. DNS қызметі. Веб-технологиялар: HTTP, DHTML, CSS, and JavaScript. Электрондық пошта. Хабарлама форматы. SMTP, POP3, IMAP хаттамалары. Интернеттің теориялық негіздері Шын мәнінде, Интернет әртүрлі компаниялар мен кәсіпорындарға тиесілі көптеген жергілікті және ғаламдық желілерден тұрады, олар әртүрлі байланыс желілерімен байланысқан, телефон сымдары, талшықтар, спутниктер мен радио модемдер арқылы деректерді физикалық түрде жіберетін әртүрлі хаттамалармен жұмыс істейді. Интернет – миллиардтаған компьютерлер қосылған желілердің ғаламдық желісі. Интернет – әлемнің кез келген нүктесінен кез келген басқа нүктеге ақпаратты жіберуге қабілетті біртұтас желі. Интернет интернет арқылы ақпаратқа қол жеткізу үшін ақпараттық супер магистраль ретінде анықталады. Дегенмен, оны көптеген жолдармен келесідей анықтауға болады: Интернет – бұл өзара байланысты компьютерлік желілердің дүниежүзілік жаһандық жүйесі; Интернет стандартты Internet Protocol (TCP/IP) пайдаланады; Интернеттегі әрбір компьютер бірегей IP мекенжайымен анықталады; арнайы компьютердің DNS (Domain Name Server) IP-адреске атау беру үшін пайдаланылады, осылайша пайдаланушы компьютерді аты бойынша таба алады; Интернет бүкіл әлем бойынша әрбір пайдаланушы үшін қолжетімді. Интернет ұғымы 1969 жылы пайда болды. Интернет өмірдің барлық дерлік аспектілерін қамтиды, мысалы: Интернет бізге шалғай жерде отырған адамдармен байланысуға мүмкіндік береді. Интернетте байланыс құралы ретінде Интернетті пайдаланатын әртүрлі қолданбалар бар; Интернет арқылы кез келген ақпаратты іздеуге болады; байланыс пен ақпарат көзінен басқа, интернет ойын-сауық құралы ретінде де қызмет етеді. Төменде интернет арқылы көңіл көтерудің әртүрлі режимдері берілген: Онлайн теледидар, Онлайн ойындар, әндер, бейнелер, әлеуметтік желі қолданбалары. Интернет бізге көптеген қызметтерді пайдалануға мүмкіндік береді: Интернет-банкинг, неке қызметтері, онлайн сатып алу, билеттерді онлайн брондау, шоттарды онлайн төлеу, деректерді ортақ пайдалану, электрондық пошта. Интернет электрондық сауда концепциясын ұсынады, бұл электрондық жүйелерде іскерлік мәмілелер жүргізуге мүмкіндік береді. Домендік атаулар жүйесі хост атауын мекенжайға шешуге көмектеседі. Ол иерархиялық атау схемасын және IP мекенжайлары мен байланысты атаулардың таратылған дерекқорын пайдаланады. Бірыңғай ресурс локаторы (URL) интернет арқылы құжатты бірегей түрде анықтайтын веб-мекенжайға сілтеме жасайды. Бұл құжат веб-бет, сурет, аудио, бейне немесе интернетте бар кез келген басқа нәрсе болуы мүмкін. Мысалы, www.tutorialspoint.com/internet_technology/index.html — internet_technology каталогындағы оқулықтар нүктесінің веб-серверінде сақталған index.html URL мекенжайы. Домендік атаулар жүйесі домен атауларынан, домендік атаулар кеңістігінен, атаулар серверінен тұрады. Ақпаратты іздеу қызметтері — Интернетте бар ақпаратқа оңай қол жеткізуді ұсынатын бірнеше Ақпаратты іздеу қызметтері. Мыналар бар: File Transfer Protocol (FTP) пайдаланушыларға файлдарды тасымалдауға мүмкіндік береді; Archie – жалпыға қолжетімді FTP сайттары мен олардың мазмұнының жаңартылған мәліметтер базасы. Ол файлды аты бойынша іздеуге көмектеседі; Gopher қашықтан басқару пультінде құжаттарды іздеу, алу және көрсету үшін қолданылады сайттар. Домен атауы IP мекенжайымен байланысты символдық жол болып табылады. Бірнеше домендік атаулар бар; олардың кейбіреулері жалпы болып табылады, мысалы com, edu, gov, net т.б., ал кейбір ел деңгейіндегі домендік атаулар, мысалы, kz, ru, au, in, za, us, т.б. Интернет қызметтері бізге интернет арқылы мәтін, графика, дыбыс және бағдарламалық қамтамасыз ету сияқты үлкен көлемдегі ақпаратқа қол жеткізуге мүмкіндік береді. Келесі диаграмма Интернет қызметтерінің төрт түрлі санатын көрсетеді. Веб-қызметтері қолданбалар арасында ақпарат алмасуға мүмкіндік береді желі. Веб-қызметтер Utility Computing концепциясы арқылы ұсынылады. Жеке адамдармен немесе топтармен ақпарат алмасуды ұсынатын әртүрлі Байланыс қызметтері бар: Электрондық пошта интернет арқылы электронды хабарлама жіберу үшін қолданылады; Telnet интернетке қосылған қашықтағы компьютерге кіру үшін пайдаланылады; Newsgroup адамдарға ортақ мүдделердің тақырыптарын талқылау үшін форум ұсынады; Internet Relay Chat (IRC) әлемнің түкпір-түкпіріндегі адамдарға нақты уақыт режимінде сөйлесуге мүмкіндік береді; Пошталық тізімдер электрондық пошта арқылы ортақ ақпаратты ортақ пайдалану үшін интернет пайдаланушылар тобын ұйымдастыру үшін қолданылады; Интернет-телефония (VoIP) интернет пайдаланушыларға қоңырауды қабылдау үшін жабдықталған кез келген компьютермен интернет арқылы сөйлесуге мүмкіндік береді; Instant Messaging жеке адамдар мен адамдар тобы арасында нақты уақыттағы чатты ұсынады. Мысалы. Yahoo мессенджері, MSN мессенджері; Бейнеконференция немесе Бейне телеконференция – телекоммуникациялық технологиялардың көмегімен екі жақты бейне және дыбысты жіберу арқылы байланысу әдісі. World Wide Web - WWW W3 ретінде де белгілі. Ол Интернет арқылы бірнеше серверлер арқылы таралатын құжаттарға қол жеткізу жолын ұсынады. Бұл құжаттарда мәтіндер, графика, аудио, бейне, гиперсілтемелер болуы мүмкін. Гиперсілтемелер пайдаланушыларға құжаттар арасында шарлауға мүмкіндік береді. Бүкіләлемдік тордың техникалық анықтамасы гипермәтінді тасымалдау протоколын (HTTP) пайдаланатын Интернеттегі барлық ресурстар мен пайдаланушылар болып табылады. Интернет пен Интернет бір нәрсе емес: Веб ақпаратты беру үшін Интернетті пайдаланады. WWW клиент-сервер тәсілімен жұмыс істейді. Web-парақ – World Wide Web желісінде қолжетімді құжат. Веб-беттер веб-серверде сақталады және оларды веб-шолғыш арқылы көруге болады. Веб-бетте мәтін, графика, аудио, бейне және гиперсілтемелер сияқты үлкен ақпарат болуы мүмкін. Бұл гиперсілтемелер басқа веб-беттерге сілтеме болып табылады. Веб-сервердегі байланыстырылған веб-беттердің жинағы веб-сайт деп аталады. Веб-шолғыш — Microsoft Internet Explorer, Mozilla Firefox, Opera, Apple Safari және Google Chrome сияқты интернеттегі ақпаратты көруге және зерттеуге мүмкіндік беретін қолданбалы бағдарламалық құрал. Пайдаланушы мекенжай жолағына URL мекенжайын енгізу арқылы кез келген веб-бетке сұраныс бере алады. Веб-шолғыш мәтінді, аудионы, бейнені, анимацияны және т.б. көрсете алады. Веб-беттегі мәтін мен пәрмендерді түсіндіру веб-шолғыштың міндеті. Web-беттер HTML тілі арқылы жасалады. HTML — веб-сайттарды жасау үшін қолданылатын гипермәтінді белгілеу тілі. HTML парақтың мазмұнын құрылымдау үшін қолданылады. CSS бет мазмұнын пішімдеу үшін қолданылады. Статикалық гипермәтіндік беттер мен интерактивті сипаттар JavaScript сценарий тілі арқылы жанданған. Іздеу жүйесі веб-беттер, жаңалықтар топтары, бағдарламалар, суреттер және т.б. сияқты интернет-ресурстардың үлкен дерекқорына жатады. Ол World Wide Web-те ақпаратты табуға көмектеседі. Пайдаланушы сұрауды пішінге беру арқылы кез келген ақпаратты іздей алады кілт сөздер немесе сөз тіркесі. Содан кейін ол өзінің дерекқорында сәйкес ақпаратты іздейді және пайдаланушыға оралады. Іздеу жүйелері бар: Rambler, Yahoo, Google, Yandex және т.б. Іздеу жүйесінің құрамдас бөліктері. Төменде келтірілген іздеу жүйесінің үш негізгі құрамдас бөлігі бар: - Web Crawler. Ол өрмекші немесе боттар ретінде де белгілі. Бұл ақпаратты жинау үшін интернетті аралайтын бағдарламалық құрал құрамдас бөлігі; - Дерекқор. Интернеттегі барлық ақпарат деректер базасында сақталады. Ол үлкен веб-ресурстардан тұрады; - Іздеу интерфейстері. Бұл компонент пайдаланушы мен дерекқор арасындағы интерфейс болып табылады. Бұл пайдаланушыға дерекқор арқылы іздеуге көмектеседі. Дүниежүзілік желі интернетте қолданылатын жүздеген қызметтердің бірі ғана. Файлды ортақ пайдалану Интернет арқылы үлкен көлемдегі деректерді тасымалдаудың мысалы болып табылады. Компьютерлік файлды қосымша ретінде тұтынушыларға, әріптестерге және достарға электрондық пошта арқылы жіберуге болады. Басқалар оңай жүктеп алу үшін оны веб-сайтқа немесе FTP серверіне жүктеп салуға болады. Жалпы URL форматы келесідей: жүктеу/скачать 1,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|