«жасыл көпір ұрпақтан-ұрпақҚА» ІV халықаралық студенттік форум алматы, Қазақстан, 2014 жыл, 10-11 сәуір

102 
 
шегіне қойып, іс жүзінде толық тірі ғаламшар жабынының тіршілігін заманауи  қоғамның 
қамтамасыз  етуіне  әкелуі  мүмкін.  Адам,  оған  берілген  табиғи  ақылдың  арқасында,  өзіне 
қолайлы  орта  шарттарын  жасауға  ұмтылады  және  оның  физикалық  факторларынан 
тәуелсіз болуға тырысады, мысалы, ауа райына, азық-түліктің жетіспеушілігіне және өзіне 
зиянды  жануарлар  мен  өсімдіктерден  арылуға  әрекет  жасайды.  Сондықтан  да  адам  ең 
алдымен басқа тірі ағзаларға қарағанда, табиғатпен өзі құрған мәдениет арқылы қатынас 
жасаумен  ерекшеленеді,  яғни  адамзат    толығымен  жер  бетінде  дами  отырып,  мәдени 
ортаны  тұқымнан  тұқымға  өзінің  рухани  және  еңбектік  тәжірибиесін  беру  арқылы  
жасайды.  Бірақ  К.Маркс  айтып  кеткендей  ,  «мәдениет  мақсатты  дамымай,  ол  аумақты 
дамыса, ол өзінен кейін ешнәрсе қалдырмайды». Уақиғалардың ауқымды дамуын тоқтату 
тек  оларды  қалай  басқару  екендігі  жайлы  білім  көмектесе  алады  және    экология 
жағдайында,  бұл  білімдер  көпшілікті  өзіне  қаратуы  қажет,  тым  болмаса  көпшіліктің 
жартысынан көбісін, бірақ бұл жағдайда адамдарға мектептен бастап ЖОО аяқтауға дейін 
тек бүкіл ортақ экологиялық білім беру арқылы жүзеге асуы мүмкін. Экологиялық білімді 
адам  қоршаған  ортамен  қауіпті  қарым-қатынас  жасауды  болдырмайды.  Ол  жабайы 
табиғатты  жебір  өркениеттің  басуынан  табанды  қорғауды  жақтап,  өркениеттің  өзін 
айналдыра  және  жетілдіре,  «экологиялық  таза»  нұсқаларының  адам  мен  табиғат  
қатынастарының ең жақсыларын тауып, экологиялық хайуандыққа қарсы күрес жургізеді, 
ал егер де біздің мемлекетімізде осындай адамдар саны көбейсе, олар өзінің ұрпақтарына 
жақсы  өмірді  қамтамасыз  етеді.  Осыдан  барып  экологиялық  заңдардың  бұзылуын  тек 
ұйымдардың,  әрбір  адамның,  қоғамның  экологиялық  мәдениетін  ең  алдымен  білім 
арқылы,  экология  негіздерін  байқаудан  қажетті  деңгейге  көтеру    арқылы  тоқтатуға 
болады.  БҰҰ  Қазақстанды  экологиялық  жағдайы  өте  нашар  елдердің  қатарына 
жатқызады.  Қазіргі  таңда  табиғи  байлықтарды  пайдалану  тонаушылықпен  жүргізілуде. 
Қоршаған  ортаны  қорғау  туралы,  ерекше  қорғалатын  аймақтар  туралы  заңдар,  қажетті 
нормативтіқ-құқылық  базалар,  экономикалық  механизмдер  болғанымен  іс  жүзінде  ол 
заңдар, ережелер өз дәрежесінде жұмыс істемей жатыр. Мұның бір себебі, азаматтардың 
экологиялық  мәдениеті  деңгейінің  төмендігі.  Экологиялық  мәдениет  -  бұл  азаматтардың 
экологиялық  сауаттылығы,  ақпараттармен  хабардар  болуы,  табиғатты  тиімді 
пайдаланудың нормаларын күнделікті орындау белсенділігі мен сенімділігі. Қазіргі кезде 
экологиялық  білім  беру  және  тәрбие  мәселелері  жалпы  тәрбие  беру  мен  білім  жүйелері 
дамуының  өзекті  бағыттарының  бірі.  Экологиялық  білімсіз  қоғамдық  экологиялық  сана 
құру  мүмкін  емес.  Мәдениеттануда  адам  қамының,  үрей  мен  азаптарының  тікелей  көзі 
одан  тыс  жатқан  жоқ,  ол  адамның  өзінде,  тіршілік  етіп  отырған  ортасында  емес, 
қажеттіліктерде,  оларды  қанағаттандыру  тәсілдері  мен  мүмкіндіктері  арасындағы 
үйлесімсіздікте  екендігі  анықталған.  Қажеттіліктер  көбінесе  жеткілікті  түрде  мәдениетті 
болмайды,  оларды  қанағаттандыру  тәсілдері  мәдениетті  бола  бермейді  және  жабайы 
болады,  стихиялы  өсетін  қажеттіліктерді  қанағаттандыру  мүмкіндіктері  шексіз  емес. 
Соңында  әлеуметтік-мәдени  бағдарламалардың  үнемі  жоғары  болатындығы  және  табиғи 
тежегіштері  жоқтығы  байқалады,  ал  адам  өзінің  биологиясында  табиғатпен  тығыз 
байланысты  және  адам  әлеуметтік-мәдени  қайшылықтар  мен  кедергілерді  көтере 
алмайды.  Соңында  бұл  қайшылықтар  мен  кедергілер  –  адамның  мәдениеттілігінің  емес, 
мәдениетінің  аздығының,  әлеуметтік  эгоизмінің,  тарихи  шектелуінің  белгісі.  Сонымен 
қоғам  болашағы  үшін  күресте  субъективті  сфераға  көп  күш  түседі.  Қазіргі  заманда 
экологиялық  танымды  қалыптастыру,  қазіргі  өркениетті  басқарудың  экологиялық 
принциптерін  жасау  және  экологиялық  ғылым  ұсыныстарына  сәйкес  мәдени 
құндылықтарды  тексеру,  экологиялық  дағдарыс  әсерінен  мәдени  құндылықтарды 
оңтайландыру  жолында  күрес  жүріп  жатыр.  Кейде  диссонанс  туындайды:  бiр  жағынан,  
азаматтар қоқыстың тұрақты шығарылуын талап етедi, алайда, өздерi сол қоқыс салынған 
пакеттердi  контейнерлiк  алаңқайларға  дейiн  жеткiзбейдi  немесе  осы  қызмет  түрiне 
уақтылы  төлемейдi.  Мұндай  салғырттық  қарттардан  гөрi  жастарға  тән.  Зейнеткерлер, 

103 
 
әлеуметтiк санат ретiнде, төлемге өте ұқыпты қарайды, осы орайда жиi ақыл-кеңес айтып, 
арнайы ақпарат берiп, дабыл қағып отырады. 
 
Қазақстан Республикасында 2013 жылда «Экологиялық мәдениет  
және қоршаған ортаны қорғау жылының» өткізілген іс-шаралар жоспары 
 
№ 
п/п 
Шаралар 
Аяқтау формасы  Орындалғаны үшін 
жауаптылар 
Өткізілу 
мерзімдері 
1 
2 
3 
4 
5 
1.   Республика 
бойынша: 
«Парктер  шеруі»,  «Жасыл 
бақ  -  таза  қала»  табиғат 
қорғау  акцияларын,  сондай-
ақ  орман  мен  бақтарда 
тазалық айлығын өткізу 
  
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
БҒМ (жинақтау), 
облыстардың, 
Астана және 
Алматы қ.қ. 
әкімдіктері 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
2.   «Жасыл  көпір»  серіктестік 
бағдарлама 
бойынша 
дөңгелек  үстелді  дайындау 
және өткізу  
Дөңгелек үстел 
өткізу 
Қоршаған 
орта 
мәні 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
3.   Жыл  сайынғы  «Жер  сағаты» 
халықаралық 
оқиғаға 
арналған шараларды өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
облыстардың, 
Астана және 
Алматы қ.қ. 
әкімдіктері, ҮЕҰ 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
4.   Қарағанды  облысы  бойынша 
«Мен 
және 
Жер»    
экологиялық 
журналдың 
шығарылуы 
«Мен және Жер» 
журналды 
шығару 
Қарағанды 
облысының 
әкімдігі, « 
ЭкоБейне 
экологиялық 
білімнің ақпараты 
және үйлестіруші 
орталығы» ОО,  
Қарағанды облысы 
бойынша экология 
департаменті 
2013 
жылғы  
2-4 тоқсан  
5.   Қазақстан  Республикасы  мен 
Ресей 
Федерациясының 
мемлекеттік  органдар  мен 
депутат 
корпустың 
қатысуымен  Жайық  өзені 
бассейнінің 
экожүйесін 
сақтау 
жөніндегі 
Конференцияны 
дайындау 
және өткізуі туралы  
Конференцияның 
шешімі 
Қоршағанортамині 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
6.   «Энергия 
үнемдеу 
және 
Қазақстанның  энергетикалық 
тиімділігін 
арттыру» 
инновациялық 
конгрессті 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
Қазақстанның 
ТКШ ұлттық 
палатасы 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 

104 
 
өткізу 
  
7.   Өскемен  қаласында  «Жасыл 
экономика 
– 
Қазақстан 
дамуының  жаңа  бағыты»  ІІІ 
Экологиялық форумын өткізу 
  
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
Шығыс Қазақстан 
облысының 
әкімдігі 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
8.   «Қарағанды 
облысында 
«Қазақстан 
Республикасының  «жасыл» 
экономикаға 
көшуі» 
тақырыбында 
«Экология 
және  Балалар»  атты  19 
облыстық 
ғылыми-
практикалық 
конференциясын өткізу 
Ғылыми-
практикалық 
конференция 
Қарағанды 
облысының 
әкімдігі, 
Қазтұтыну 
Қарағанды 
экономикалық 
университеті, 
Қарағанды облысы 
бойынша экология 
департаменті 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
9.   22  наурыз  бен  22  сәуір 
аралығында 
қалалар 
мен 
басқа  да  елді  мекендерде 
жасыл  желектерді  отырғызу 
бойынша  «Жасыл  жапырақ  - 
Зеленый  лист»  табиғатты 
қорғау  акциясын  республика 
бойынша өрістету 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
облыстардың, 
Астана және 
Алматы қ.қ. 
әкімдіктері 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
10. 
  
Республика  бойынша  «Менің 
атаулы 
ағашым» 
табиғат 
қорғау акциясын өрістету 
  
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
БҒМ 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
11. 
  
Мектеп оқушылары арасында 
қоршаған  ортаны  қорғауға 
арналған 
конкурстарды 
өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
Атырау 
облысының 
әкімдігі 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
12. 
  
«Таза орман» акцияны өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
«Қазгидромет» 
РМК 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
13. 
  
«Көліксіз  күн»  халықаралық 
табиғатты  қорғау  акциясын 
өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
«Қазгидромет» 
РМК 
2013 
жылғы 2-
тоқсан 
14. 
  
«Энергия 
үнемдеу 
және 
энергия тиімділік – Қазақстан 
«жасыл» 
экономикасының 
негізі» жалпы республикалық 
акциясын өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
«Жасыл» 
экономиканы 
қолдау 
коалициясы» ЗТБ 
2013 
жылғы 2-4 
тоқсан 
15. 
  
Астана 
қаласында 
«Эко 
көлік, эко сәулет» семинарын 
өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
«Адам Денсаулығы 
Институты» ЖҚҰ 
2013 
жылғы 
мамыр 

105 
 
16. 
  
Көкшетау 
қаласында 
«Ақмола 
облысының 
ауылдарында 
және 
кіші 
қалаларында энергия және су 
үнемдеу 
тәжірибелерді 
енгізу» 
қоғамдық 
тыңдауларды өткізу 
  
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
Ақмола 
облысының 
Азаматтық Альянс 
2013 
жылғы 
мамыр 
17. 
  
«Мемлекеттік  органдар  мен 
үкіметтік  емес  ұйымдардың 
Солтүстік 
Қазақстан 
облысының 
қоршаған 
ортасын  қорғау  және  су 
ресурстарын 
қорғау 
мәселелері бойынша өзара іс-
қимыл» 
тақырыбында 
дөңгелек үстел өткізу 
  
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
Солтүстік 
Қазақстан 
облысының 
әкімдігі 
2013 
жылғы 
мамыр 
18. 
  
Оқу 
мекемелердің 
оқушылары 
арасында 
облыстық  «Жасыл  әлем  – 
балалардың  көзқарасымен» 
конкурсты өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
Оңтүстік 
Қазақстан 
облысының 
әкімдігі 
2013 
жылғы  
мамыр-
маусым 
19. 
  
Қазақстан  Республикасының 
«жасыл»  экономикаға  көшу 
перспективалары 
жөнінде 
Қазақстан 
Республикасы 
Қоршаған  ортаны  қорғау 
министрінің  республикалық 
экологиялық  үкіметтік  емес 
ұйымдармен кездесу өткізу  
Кездесудің 
хаттамасы 
Қоршағанортамині, 
ҮЕҰ 
2013 
жылғы 
маусым 
20. 
  
«Көгалдандыру 
дағдысы. 
Шеберлік  сабақтары»  Жасыл 
Ел мектебін ашу  
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
БҒМ, «Жасыл Ел» 
РШЖЕО 
облыстық 
штабтардың 
басқарушылары 
2013 
жылғы 
маусым 
21. 
  
Жастарды 
жұмысқа 
орналастыру 
мәселелер 
жөнінде  дөңгелек  үстелдерді 
өткізу  
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
БҒМ, «Жасыл Ел» 
РШЖЕО 
облыстық 
штабтардың 
басқарушылары 
2013 
жылғы 
маусым 
22. 
  
Дүниежүзілік 
қоршаған 
ортаны 
қорғау 
күніне 
арналаған шараларды өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
облыстардың, 
Астана және 
Алматы қ.қ. 
әкімдіктері, ҰЕҰ 
2013 
жылғы 
маусым 
23. 
  
5  маусым  –  Дүниежүзілік 
қоршаған 
ортаны 
қорғау 
күніне  арналған  облыстық 
ақындар айтысын өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
Атырау 
облысының 
әкімдігі 
2013 
жылғы 
маусым 

106 
 
24. 
  
«5  маусым  -  Дүниежүзілік 
қоршаған 
ортаны 
қорғау 
күніне» 
арналған 
«Қарағанды-VeloCity  2013» 
велосипед фестивалін өткізу 
Қарағанды 
орталық 
көшелерінде 
веломаршты 
өткізу. 
Қарағанды 
облысының 
әкімдігі,  «Авалон» 
ҚҚ, Қарағанды 
облысы бойынша 
экология 
департаменті 
  2013 
жылғы 
маусым 
25. 
  
Астана қаласының шегінде С. 
Сейфуллин 
атындағы 
Қазақстан 
агротехникалық 
университет 
студенттердің 
қатысуымен 
Ішім 
өзенді 
құнды 
түрлі 
балықтың 
құртшабақтарын (тұқы) өсіру  
бойынша акцияны өткізу  
Бұқаралық 
ақпарат 
құралдарына  
пресс-релиз  
Қоршағанортамині 
2013 
жылғы 
маусым 
26. 
  
«Экологиялық  реттеу  және 
бақылау  мәселелері»  атты 
конференцияны өткізу 
  
Конференцияның 
хаттамасы 
Қоршағанортамині 
2013 
жылғы 
шілде 
27. 
  
Қарағанды 
облысының 
балаларға 
арналған 
экологиялық 
ұйымдардың 
оқушылары  үшін    «Ақ  Бота» 
экологиялық 
мектебін 
ұйымдастыру және өткізу 
Қарқаралы 
қаласында 
Ұлттық парк 
базасындағы  
жазғы 
экологиялық 
мектеп 
Қарағанды 
облысының 
әкімдігі, «Менің 
періштем» ҚБ, 
Қарағанды облысы 
бойынша экология 
департаменті 
  
2013 
жылғы 
шілде 
28. 
  
Шет  елдердің  қатысуымен 
«Жасыл  көпір»  серіктестік 
бағдарламасы 
бойынша 
халықаралық  конференцияны 
дайындау және өткізу туралы 
Серіктестік 
бағдарламасы 
бойынша Келісім 
жобасы 
Қоршағанортамині 
2013 
жылғы 
қыркүйек 
29. 
  
«Энергия 
тиімділік 
және 
салауатты  өмір  салтты  үшін» 
республикалық 
велосипед 
жорығын өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
Қазақстанның 
ТКШ ұлттық 
палатасы 
2013 
жылғы 
қыркүйек 
30. 
  
VI 
Азаматтық 
форум 
шеңберінде 
экологиялық 
мәселелерді  талқылау  және 
тәжірибелік 
ұсыныстарды 
әзірлеу 
үшін 
қоғамдық 
сектордың 
қатысуымен 
«Экологиялық 
проблемаларды 
шешудегі 
үкіметтік  емес  ұйымдардың 
рөлі.  «Жасыл»  экономикаға 
көшудегі 
үкіметтік 
емес 
секторлары 
үшін 
мүмкіндіктер»  тақырыбында 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
Азаматтық форум 
2013 
жылғы 
қазан 

107 
 
дөңгелек үстелді өткізу 
31. 
  
Тұрғындардың  және  мүдделі 
тұлғалардың 
қатысуымен 
«ДСҰ-на  кірудің  алдында 
халықты 
экологиялық 
ағарту» 
республикалық 
тыңдауларды өткізу  
Өткізілген 
кездесу бойынша 
есеп 
Қоршағанортамині, 
мемлекеттік 
ұйымдар, 
Өнеркәсіптік 
одақтар, ҮЕҰ 
2013 
жылғы 3-
тоқсан 
32. 
  
«Ең  үлгілі  гидро  бекет,  ең 
үлгілі 
метеостанция» 
акциясын өткізу 
  
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
«Қазгидромет» 
РМК 
2013 
жылғы 3-
тоқсан 
33. 
  
«Менің 
Қазақстаным 
экологиялық 
таза» 
сүрет 
конкурсын өткізу 
Қоршаған 
орта 
мәніне ақпарат 
«Қазақстанның 
экологиялық 
қоры» ҚҚ 
2013 жылы 
қараша 
34. 
  
«Экологиияға  қосқан  үлесі 
үшін»  атты  номинациясы 
жөнінде  «Парыз»  әлеуметтік 
жауапкершілік 
бизнесі 
бойынша конкурсты өткізу 
Конкурс 
жеңімпаздарын 
анықтау 
Қоршағанортамині, 
Еңбекмині, 
«Атамекен» Одағы 
2013 
жылғы 
қараша-
желтоқсан 
35. 
  
 «Жасыл» 
экономика 
– 
аймақтардың  орнықты  даму 
векторы» 
халықаралық 
конференциясын 
ұйымдастыру 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
«Жасыл» 
экономиканы 
қолдау 
коалициясы» ЗТБ 
2013 
жылғы 
қараша 
36. 
  
«Экологиялық 
мәдениеттің 
заманауи және орнықты даму 
проблемалар» 
екінші 
халықаралық 
ғылыми-
тәжірибелік    конференцияны 
өткізу 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
БҒМ, Әл-Фараби 
атындағы ҚазҰУ 
Экология 
проблемалары 
ғылыми-зерттеу 
институты 
2013 
жылғы 4-
тоқсан 
37. 
  
Экологиялық  мәдениет  және 
қоршаған 
ортаны 
қорғау 
жылының 
іс-шараларын 
сүйемелдеу 
бойынша 
ақпараттық  қолдау көрсету 
Қоршаған 
орта 
миніне ақпарат 
МАМ 
2013 жыл 
бойы 
 
Аббревиатуралардың толық жазылуы:  
 
 
 
 
 
 
Қоршағанортамині - Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігі 
БҒМ - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі 
 
 
 
Еңбекмині - Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі 
МАМ - Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі   
 
 
РМК – республикалық мемлекеттік кәсіпорын 
 
 
 
ҚазҰУ – Қазақстан ұлттық университеті 
 
 
 
 
ҮЕҰ – үкіметтік емес ұйымдар   
 
 
 
 
 
ДСҰ – дүниежүзілік сауда ұйымы 
 
 
 
 
 
 
 
ҚҚ – қоғамды қор 
 
 
 
 
 
 
 
 
РШЖЕО – республикалық штат жас еңбекшілердің отрядтары 
Жастар  –  бұл  болашақтың  «мәңгі  қозғалтқыш  күші».Сондықтан  да  Қазақстанның 
болашаққа  барар  жолы  жастарымыздың  даму  деңгейіне,    олардың  мүмкіндіктері  мен 

108 
 
құндылықтарға  ұмтылысына,    мемлекеттің  экономикалық,  саяси  және  қоғамдық  өміріне 
қатысу дәрежесіне тікелей байланысты. Кемел келешектің негізі бүгіннен басталады. 
Индустрияландырудың  негізі  ретінде  «Жасыл  экономиканы»  дамыту  экологиялық 
мәселелерді көтереді. Жастар жаңа экологиялық этиканы ұстанушылар болуы керек, туған 
жері мен оның табиғи байлықтарына жанашырлықпен қараулары тиіс. 

жүктеу/скачать 5,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: