Жасымық қайда өсіріледі?
Қазақстанда жасымық өсірудің ерекшеліктері
жүктеу/скачать 21,57 Kb.
|
Жасымық өсіру
| Қазақстанда жасымық өсірудің ерекшеліктері
Ауылшаруашылығы өндірушілері үшін жасымық алқаптарын ұлғайту, оның өнімділігі мен сапасын арттыру жолындағы қиындықтар, негізінен, оны өсіру технологиясын зерттеп-білу деңгейінің жеткіліксіздігі мен аудандастырылған сорттардың жоқтығынан туындап отыр. Жасымық өндірісін мемлекет тарапынан субсидиялау да бұл іске қарқын берген болар еді. Бұл орайда мәселенің шешімі — тиісті деңгейде қаржыландыру көзделе отырып, бұршақ тұқымдастарды өсіруге бағытталған бағдарлама әзірлеу. Бұрын Қазақстанда жасымық 6-7 мың гектардан аспайтын алқапқа ғана өсірілетін. Ауыл шаруашылығы министрлігі елімізде жақын жылдары жасымық алқабының көлемі 250 мың гектарға дейін жетеді деген болжам айтқан еді. Ал біздің пікірімізше, солтүстік өңірлерде жасымық егісінің көлемін 2-2,5 миллион гектарға дейін ұлғайту және бұл үшін дақыл түрлері кезектестіріліп отыратын ауыспалы егістік қалыптастыру қажет. Жасымық егілген алқап басқа ауыл шаруашылығы дақылдары үшін пайдалы. Өсіп-өну барысында жасымық топырақ құрамындағы азоттың көбеюіне ықпал етеді. Өз кезегінде бұл топырақ құрамының жақсаруына, топырақта қалған жасымық тамыры қалдықтарының әсерінен өнімділікті арттыруға, азотты тыңайтқыштарға деген сұранысты айтарлықтай азайтуға септігін тигізеді. Жасымық егілген алқапта кейіннен, тыңайтқыштың аз қолданылғанына қарамастан, бидай дәндерінің сапасы төмендемейтін болады. А.Бараев атындағы Астық шаруашылы ғылыми-өндірістік орталығының мәліметтері бойынша, жасымықтан соң егілген жаздық бидайдың шығымдылығы пар айдалған егістіктегімен бірдей болады. Ақмола облысындағы «Агрофирма Поиск» ЖШС-ында жасымық өндірісінің өзін-өзі ақтау көрсеткіші 269 пайыз болды. Бір тонна жасымық бұршағы әр жылдары 80-140 мың теңге аралығындағы бағамен сатылған, бұл бидай бағасымен салыстырғанда, 2-4 есе жоғары. Орташа алғанда, әр гектардан 9,5 центнер өнім жиналып, бір тонна дақыл 140 мың теңгеге сатылған жағдайда, 2178,7 млн. гектар алқаптан жиналған 2069,7 мың тонна өнімнің жалпы құны 289767,1 млн. теңге болады. Бұл өндіріске жұмсалған және бидай өндірісінің кемуінен туындаған шығындардың орнын еселеп толтырады. Трейдерлер ақпараты бойынша, кей жылдары Қазақстанда қызыл жасымықтың құны тоннасына 550 долларға, ал жасыл жасымықтың құны тоннасына 700-800 долларға дейін көтеріледі. Жасымықты сатып алушы елдер қатарында Қазақстанға жақын орналасқан мемлекеттер — Түркиядан бөлек, Үндістан, Иран, Бангладеш, сондай-ақ Шығыс Азия мемлекеттері бар. Демек, сұраныс ұзақ жылдарға жалғасады және жасымық дақылын ірі көлемде жоғары бағаға өткізуге болады. Еуропада да жасымыққа деген сұраныс артып келеді, өйткені ол жақта қазір бойына зиянды химиялық заттар мен радионуклидтерді жинақтамайтын «органикалық» өнімдерге деген сұраныс жоғары, ал жасымық нақ сондай өнімдер қатарына жатады. Қорыта айтқанда, жасымық егілетін алқаптар көлемін ұлғайту арқылы ауыспалы егістікті жетілдіре түсуге, азотты тыңайтқышты аз қолдану есебінен қаржы үнемдеуге және топырақтың құнарлылығын сақтауға болады. Сондай-ақ ауыл шаруашылығында бұл бағытты қолдау біздің еліміздің экспорттық әлеуетін көтеріп, экономикалық жағынан айтарлықтай пайда табу үшін, жасымық бұршағы өндірісін арттыруға жол ашады. жүктеу/скачать 21,57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|