Жасуша емес қҰры ым ар. Симп аст және жасуша ара ық зат. Синцитий

ЖАСУША ЕМЕС
ҚҰРЫ ЫМ АР.СИМП АСТ
ЖӘНЕ ЖАСУША АРА ЫҚ
ЗАТ.СИНЦИТИЙ

Жасуша емес ҚҰРЫЛЫМДАР
жасушалық ұйымы жоқ ядросы бар немесе
ядролық емес тіндердің құрамдас
бөліктері. Ядролы жасушалық емес
құрылымдарға симпласт пен синцитий
жатады, ядросыз жасушалық емес
құрылымдар жасушааралық заттың
құрамдас бөліктері - талшықтармен және
негізгі аморфты затпен ұсынылған.

Жасушалар барлық ұлпалардың
қасиеттерін анықтайтын негізгі элементі
болып табылады. Жасушалардан басқа
ұлпаларға жасушалардың туындылары
болып табылатын жасушалық емес
құрылымдар да жатады. Жасуша емес
құрылымдарға: жасушааралық зат,
симпластар және синцития жатады.

ЖАСУША АРА ЫҚ ЗАТ – БЕРІ ГЕН Ұ ПА
ЖАСУША АРЫНЫҢ ТІРШІ ІК ӘРЕКЕТІНІҢ
ӨНІМІ. ЖАСУША АРА ЫҚ ЗАТТЫҢ ҚҰРАМЫ
МЕН ФИЗИКА-ХИМИЯ ЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ
Ұ ПАНЫҢ ТҮРІНЕ БАЙ АНЫСТЫ. ІШКІ
ОРТАНЫҢ Ұ ПА АРЫН АҒЫ
ЖАСУШААРА ЫҚ ЗАТТЫҢ ҚҰРАМЫ МЕН
ФУНКЦИОНА
ЫҚ РӨ І ЕРЕКШЕ ЖОҒАРЫ
(ҚАН П АЗМАСЫ, АМОРФТЫ ЗАТ ЖӘНЕ
ТА ШЫҚТЫ ЖӘНЕ ҚАҢҚА ӘНЕКЕР
ТІН ЕРІНІҢ ТА ШЫҚТАРЫ).

 Организмде жасушалардан
басқа,олардың туындылары – жасушасыз
құрылымдар: симпласт, синцитий және жасуша
аралық зат болады.
Симпласттар –көп ядролы ірі
цитоплазмадан тұратын түзіліс. Олар екі
жасуша қосылғанда
немесе жасушалардың цитоплазмасы бөлінбей,
тек ядролары бөлінген кезде түзіледі.

Симпласт - жасушалардың шекараларының
жоғалуымен бірігуі және көптеген ядролар
орналасқан біртұтас цитоплазмалық массаның
пайда болуы нәтижесінде түзілетін құрылым.
Симпласттарға қаңқа бұлшықет ұлпасының
талшықтары, хорион бүршіктерінің
трофобластының сыртқы қабаты (эмбриональды
даму кезінде), созылмалы қабынудың алып
жасушалары, сүйек тінінің остеокластары жатады.

Синцитий (syncytium, грекше syn — бірге және
kytos — тамыр, жасуша) — жасуша шекаралары
жасушаларды бір-бірінен толық ажыратпай,
нәтижесінде көп ядролы жасуша түзілетін
жасушалар тобы. Синцитий, мысалы,
жануарлардың эмбриональды дәнекер
ұлпаларына тән. Өсімдіктерде синцитий
симпластпен бірдей.

Синцитий - жасушаның бөлінуі кезіндегі толық
емес цитотомия нәтижесінде пайда болатын
құрылым, нәтижесінде еншілес жасушалар жұқа
цитоплазмалық көпірлер арқылы бір-бірімен
байланысып қалады. Адам ағзасында аталық
бездің тұқымдық өзекшелеріндегі сперматогендік
элементтердің бөлігімен ұсынылған жалғыз
синцитий бар.

Облигатты аэробтарда және факультативті
анаэробтарда темір оттегі радикалының жиналуын
супероксид дисмутаза ферменті болдырмайды.
Аэротолерантты микроорганизмдерде оттегі темір
радикалының жиналуын марганец иондарының жоғары
концентрациясы болдырмайды, сутегі асқын тотығы
пероксидаза ферментінің әсерінен жойылады.