Жеке тапсырма
жүктеу/скачать 0,67 Mb.
|
сызу (копия)
|
Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті БӨЗ (Жеке тапсырма) Сабақтың тақырыбы: Cызба құрал-саймандарымен жұмыс жасау,сызбаны безендіру. Орындаған: Датқабаева Тоғжан Қабылдаған: Маханов Т. Топ: 1404 – 12к Оқу мақсаттары: 1. Стандарт бойынша сызба орындау мен безендіру ережелерін білу және сақтау. 2. Графикалық кескінлерді орындауда сызықтардың классификациясы мен түрлерін қолдану ережелерін білу Стандарт туралы ұғым. Алғашқы стандарттар Кеңес Одағында «Машина жасаудың барлық түрлеріне арналған сызбалар» деген атпен 1928 жылы қабылданды. Стандарт дегеніміз өндірістің барлық салаларындағы конструкторлық құжаттарды орындау мен безендірудің біріңғай ережелерін тағайындайтын нормативтік құжат. Стандарттар тек сызбаларға ғана емес,сонымен қатар өндірістегі өндірілетін өнімдердің жекеленетін түрлеріне де тағайындалған.Олардың кейбіреулеріне әлі күнге дейін МЕСТ 27456-90 деп жазылады, ол мемлекеттік стандарт,тіркеуге алынған өнімге берілген нөмірді және стандарт бекітілген мерзімді көрсетеді. Масштаб дегенміз- тетік кескінінің өлшемдерінің оның нақты өлшемдерінен қанша есе артық немесе қанша есе кем екендігін көрсететін сан. Кішірейту масштабтары-1:2; 1:2,5; 1:4; 1:5 және т.с.с. Үлкейту масштабтары-2:1; 2,5:1; 4:1; 5:1 және т.с.с. Нақты шама-1:1. Масштабтарды былайша жазып көрсетеді: М1:1; М1:2; М5:1 Өндіріс пен құрылыстың барлық салаларындағы сызбалар белгілі бір стандартты өлшемдегі пішім (формат) қағаздарында орындалады.Сызуда әртүрлі өлшемдегі пішімдер қолданылады, олар: АО; А1; А2; А3; А4. Пішімнің өлшемдері: АО-841х1189 А1-594х841 А2-420х594 А3-297х420 А4-210х297 А5-148х210 А6-105х148 А7-74х105 А8-52х74 Материалдар, керек-жарақтар, сызу құралдары. ХХ басында дизайнердің жұмыс орнын механикаландыру жұмысы басталды. Нәтижесінде сызбаларды жасау үрдісін жылдамдатуға мүмкіндік беретін әртүрлі жүйелердің сызу машиналары, сызу және жазу құралдары пайда болды. Францияның аумағында, I ғасырдың Галлий қорғанында темір компас табылған. Ежелгі Ресейде кішігірім тұрақты топтардың дөңгелек өрнегі таратылды. Ұлы Новгородтағы қазба жұмыстары кезінде болат дөңгелек кескіндеме табылды. Сызба қағазы. Сызбаны кез келген қағазға орындауға болмайды.сызба салынатын қағаз аппақ және тығыз болуы керек. Сондықтан сызба салу үшін арнайы қағаз ватман пайдаланылады. Қағаздың 600-ден астам түрі бар. Қағаз 11 топқа бөлінеді: баспалық қағаз (баспаханалық, офсеттік, иллюстрациялық, картографиялық, т.б.) – тегістігімен, түсінің ақтығымен ерекшеленеді, баспа бояуы жақсы жұғылады. Тұсқағаздар мен газеттік қағаздар да осы топқа кіреді. Жазбалық қағаз (жазуға, конверттік, карточкалық, т.б. поштаға арналған қағаздар) – бетінің жылтырлығымен, жақсы желімделгіштігімен және сия сормайтындығымен ерекшеленеді. Сызба және сурет салу қағазы (сурет салу, сызба сызу қағаздары, сызбалық мөлдір және калькалық), әдетте толтырғышсыз (немесе аздап қосылған) массадан жасалады. Мөлдір болу үшін кейбір сорттары көбірек суланып, жоғары қысыммен каландрленеді. Электр оқшаулағыш қағаздың (конденсаторлық, кабельдік, телефондық, оқшаулағыш-орамдық, т.б.) механикалық беріктігі жоғары әрі жақсы диэлектрлік қасиеттерімен сипатталады. Сіңіргіш қағаз (сүзгілік, сорғыштық, т.б.) фибра, жарғақ, санитарлық-гигиеналық бұйымдар, т.б. өндіру үшін қолданылады. Бұлар кеуектеу келеді де, сұйықты жақсы сіңіреді. Аппараттық қағаз (таспалық, перфокарталық, т.б.) өте жоғары механикалық беріктігімен сипатталады. Жарық сезгіш қағаз фотографиялық және жарықпен көшіруге қажетті, т.б. қағаз жасауға пайдаланылады. Көшірмелік қағаз арнайы өңделіп дайындалады. Орамдық қағаз тағамдық және өнеркәсіптік бұйымдарды орауға, бууға, т.б. пайдаланылады. Бұлар берік талшықты материалдардан және өндіріс қалдықтарынан жасалады. Өнеркәсіптік-техникалық қағаз патрон, зімпара, диффузор жасауға, жіпке қосуға, дыбыс жазуға қолданылады. Қағаз массасын дайындау бірнеше сатыдан өтеді: талшықты материалдарды ұнтақтау, талшық түріне орай құрам дайындау, массаны бояу, желімдік ерітінді және үстемелер даярлау, т.б. Қағаз пішімі (орысша: формат бумаги) — см. өлшемінде берілген стандартты қағаз табағының ені мен ұзындығы: 60x90; 70x90; 70x108; 84x108; 90x120 т.б. қ.п болады. Қарындаш — жазғыш материалдан жасалған (көмір, графит, кептірілген бояу және т.б), жазуда, сурет салуда, сызуда, құрылыстық және өндірістік жұмыстарда қолданылатын, шыбық (стержень) түріндегі құрал. Қарындаштың түсіне және қаттылық қасиетіне байланысты көп түрлері бар, сонымен қоса грифельді ауыстыруға болатын, көп рет қолданылатын механикалық қарындаштар да кездеседі. H қарындаштары қиын және олар қағазда графит аз қалдырады. Бұл олардың жеңіл екендігін білдіреді. B қарындаштары жұмсақ және қағазға көбірек графит қалдырады, яғни олар қараңғы. F - ұсақ нүкте. Бұл өте қиын қарындаш және өте күрделі, бірақ тұтастай сурет салу үшін өте қиын. H қаншалықты көп болса, соғұрлым қарындаш болады. Бұл дегеніміз, 4H 2H-ден әлдеқайда қиын, демек 4H-ақ жеңіл. 9H әдетте ең қиын және жеңіл графит қарындаш болып табылады. HB қарындашының ортасында түрі бар. Суретке түсіру үшін әлі де қиын. Б қаншалықты көп, қарындаш жұмсақ. Бұл 5В-нің 2В-тен жұмсақ екенін білдіреді және 5B-нің қараңғы белгісін шығарады. 7B - ортақ қарындаштар арасында ең жұмсақ және ең қараңғы, бірақ 8B немесе 9xxB қарындашымен кездестіруге болады. Даярша (готовальня). Қорапқа салынған сызу аспаптарының жиынтығын даярша деп атайды. Даяршаның түрлері көп. Оқушыға арналған даярша құрамына шеңберсызар (циркуль), өлшемдерді көшіруге және түсіруге арналған өлшегіш, сызбаны тушьпен бастыра жүргізуге арналған рейсфедер, ұзартқыш, ине және графит өзектер салынатын қобдиша, центрик және басқа аспаптар енеді. Циркуль латын сөзі, дөңгелек деген мағына береді. Рейсфедер, тушь неміс тілінен орыс тілі арқылы қазақ тіліне енген сөздер. Сызу аспаптары мен материалдарын ұқыптылықпен сақтау, таза ұстау және оларды жұмысқа дұрыс дайындай білу керек. Бұрыштықтың, рейсшинаның және сызғыштың түзу сызықтар жүргізетін жиегін еппен ұстаған жөн. Олардың жиектері тегіс, кетіксіз және жаншылмаған болуы тиіс. Сызғыш. Сызу пәнінде түзу сызық жүргізу үшін ағаш немесе пластмасса сызғыштар пайдаланылады. Көлденең планкасы – басы бар сызғышты рейсшина деп атайды. «Рейсшина» неміс сөзі, қазақшасы «үлкен сызғыш». Циркуль (лат. Circulare-шеңбер сызу). Шеңбер сызатын екі ашпалы аспап. жүктеу/скачать 0,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|