Адам мәселесіне келгенде психологияда келесі ұғымдар

Адам мәселесіне келгенде психологияда келесі ұғымдар
қатар жүреді: “адам”, “жеке тұлға”, “индивид”, “даралық”.
“Адам” ұғымына адамдарға тән барлық қасиеттер жиынтығы
жатады, ал “индивид” – биологиялық организм, тұлғалық
қасиеттермен қоса тек қана оған ғана тән психологиялық
және биологиялық қасиеттерімен анықталады. Яғни,
“индивид” ұғымына адамды екінші адамнан бөліп тұратын
қасиеттер мен оған және басқаларға да қасиеттер кіреді.
(бөлек етеді.. “Даралық” ұғымы тек бір ғана адамға тән
индивидтік және тұлғалық қасиеттерді меңзейді. (бір адамды
екінші адамнан ерекшелендіреді.. “Даралық” – басқа
ұқсамайтын рухани және физикалық қасиеттермен
сипатталады: түрлі тәжірибе, білім, көзқарас, ал мотивация,
темперамент, қабілет, мінез – даралалықтың негізгі
параметрлері.

Жалпы адамзаттық
құндылықтар
дегеніміз не?

Жалпы адамзаттық құндылықтар жеке тұлғаның бойында өмірге келген сәтінен бастап
бірге дамиды, жасы ұлғайған сайын қоршаған ортасына сәйкес бірге қалыптастады.
Тәрбие мен оқытудағы адамгершілікке бағытталған идеалдар құндылықтар деп
қарастырылады. Оларға: шындық, қайырымдылық, тұлға, бостандық, махаббат,
шығармашылық және т.б. жатады. Құндылықтар идеалдарды қабылдау немесе
қабылдамау сезімі арқылы айқындалып, ақыл-ой, сана арқылы қабылданады, құрметтеу,
қошаметтеу, қабылдау тәрізді ұмтылысты білдіреді. Бұл сезім мен ақыл-ойдың ұштасуын
және сол арқылы адамның іс-әрекетін белгілейді. Құндылықтар сезім арқылы
қабылданады, сана арқылы түсінуге болады. Соның нәтижесінде тұлға құндылықты
игереді де, іс-әрекет етеді. 
Құндылықтар туралы алғашқы түсінік ежелге грек ғалымы Сократтан бастау алады.
Сократ үшін құндылық «адамның өмірді бағалауы» екен. Ал Аристотель «жақсылық»,
«игілік» ұғымдарын жағымды мінез-құлықты, рухани құндылықты бейнелеуде қолданды.
Құбылысты, затты жағымды бағалау адам үшін құнды игілікті түсінуге негізделген.
«Ізгілік» сөзі салыстырмалы мағынада белгілі бір жағдайдағы адам үшін жақсылық,
пайдалы нәрсе деп түсіндіріледі. Рухани-адамгершілікке тәрбиелейтін ғылым ретінде
этиканы белгілеген. Аристотельдің пайымдауында «этиканың мақсаты – таным емес,
ізгілікке үйрету. Этикалық зерттеулер рухани-адамгершілік дегеннің не екендігін білу
үшін емес, осы рухани-адамгершілікке жетудің жолдарын үйрету үшін қажет, олай
болмағанда бұл ғылымның пайдасы болмас еді» — дейді.

Білім беру
саласындағы
ұлттық мәселелер
қандай?

Білім беру — тиісті оқу орны арқылы ғылыми мағлұмат беріп,
адамның танымын, білімін, дағдысын, дүниеге көзқарасын жетілдіру
процесі; қоғам мүшелерінің мәдениетін дамытудың негізгі шарты;
мақсаты - қоғам мүшелерінің адамгершілік, интектуалды, мәдени
дамуында және олардың денесінің дамуында, кәсіптік біліктілігінде
жоғары деңгейге қол жеткізу болып табылатын тәрбие мен
оқытудың үздіксіз процесі; жүйеге келтірілген білім, іскерлік дағды
және ойлау тәсілдері көлемін меңгеру процесі мен нәтижесі.
Білімділіктің басты өлшемі - білімнің жүйелілігі, ойлаудың жүйелілігі
мен логикалылығы

Елiмiздiң бiлiм беру жүйесі Қазіргі кезеңде басқару
деп алға қойылған мақсатқа сәйкес басқару нысанын
ұйымдастыру , бақылау , реттеу , талдау , сенiмдi
акпарат негiзiнде нәтижесін шығару және шешім
қабылдау әрекеттерiн түсiнемiз . Басқару нысаны
биологиялық , техникалық , әлеуметтік жүйелер
болуы мүмкін . Әлеуметтік жүйенің бір саласы - бұл
бiлiм беру жүйесі . Мұнда бiлiм беру жүйесінің
басқару субъектісі ҚР Білім және Ғылым министрлiгi ,
облыс және каланың білім басқармалары , сондай - ақ
аудандық білім беру белiмдерi болып табылады .

Ал жалпы білім беретін мектеп күрделi динамикалық әлеуметтік жүйе ретінде мектепшілік
басқарудың нысаны болады . Ендеше біз мектептi және мектептің жалпы жуйесiнiң iшкi
жүйелерi мен оның жекелеген компоненттері мен белiктерiн басқару туралы айтамыз .
Мектептiк iшкi жуйені басқарудың жеке жағдайлары мектепшілік басқару мазмұны мен мәнiн
құрайды . Мектепшiлiк басқару тұтас педагогикалык үрдіс мушелерiнiң , оның объективті
заңдылықтарын тану негiзiнде оңтайлы нәтижеге жету мақсатындағы мақсатты
бағытталғын , саналы өзара әрекетін білдіреді . Тұтас педагогикалық үрдіс мүшелерінің
өзара әрекетi бiр iздi , өзара байланысты әрекеттер немесе қызметтердің ( педагогикалық
талдау , максаткерлiк , жоспарлау , ұйымдастыру . бакылау , реттеу және түзеу ) тiзбегi
сиякты түзеледі . Қазіргі кезде мектепшiлiк дәстүрлі басқару ығыстырылып , басқаруға деген
жаңаша көзқарастар калыптасуда . Мектепті басқару теориясы мектепшiлiк менеджмент
теориясымен толығуда .Әлем тәжірибиесi көрсеткендей кез келген мемлекеттің
экономикалық жетiстiгi сол елдердiн бiлiм жүйесі мен азаматтардың білім дәрежесіне
байланысты . Қоғам өмiрiнiң негiзiн құрайтын және елдердiң экономикалык куаты мен
ұлттық қауіпсіздігінің маңызды факторлары әрi қоры , қоғамдық дамудың негізі болып
табылатын қазiргi бiлiм беру жүйесінде адам капиталының рөлі мен мәні зор . Ол мәдениетті
сақтаудың және экономиканы ерістетудің , қоғамды әлемдегі бәсекеге барынша кабiлеттi
елдердің қатарына енгiзудiң , оны болашакка урпакка жеткiзудiң басты құралы іспеттес ,
яғни казак халкын ұлт ретінде әлемге танытудың бiрден - бiр факторы . Ол ушiн отандык
бiлiм жуйесiн халықаралық білім кеңiстiгiнде және еңбек нарығында бәсекелестігін
қамтамасыз ететiн бiлiм саласының дәрежесіне жеткiзу кажет . Бiлiм занында Бiлiм беру
жүйесінің басты міндеті - ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар , ғылым мен
практика жетiстiктерi негiзiнде жеке адамды калыптастыруға , дамытуға және кәсіби
шыңдауға бағытталған білім алу ушiн қажетті жағдайлар жасау , - деп жазылған ( 8 бап ) 

Бұл көзқарас ҚР - сы Үкіметінің
ресми қаулылары мен
карарларында , Бiлiм мен ғылым
министрiнiң нормативтік
құжаттарында жарық көрген .
Олардың бәрiнде өскелең
ұрпақтың рухани байлығы мен
мәдениеттілігін , еркін ойлау
қабiлетiмен және кәсіби бiлiктiлiгi
мен бiлiмдiлiгiн арттыру қажеттілігі
көрсетілген . Білім жүйесінің
дамытудың басты көкейкесті
мәселесі - жалпы бiлiм беретін
мектеп оқушыларының білім
сапасын арттыру 

Назарларыңызға
рахмет